Türkiye’nin yüksek yerleşim yerlerinden biri olan, kışın uzun ve sert geçtiği Kars’ın Sarıkamış ilçesinde kızıl sincaplar kış uykusu hazırlıklarına başladı.
Sarıçam ormanlarıyla bozayı, kurt, domuz, vaşak ve kızıl sincap gibi birçok yaban hayvana barınma ve üreme alanı sağlayan bölgede, sincaplar hummalı bir şekilde çalışıyor.
İlçenin Çamaşır Dere ve İnönü Mahallesi’ndeki Harun Hayali Millet Bahçesi’nde yaşayan kızıl sincapların, oyun oynaması, kozalak kemirmesi ve çam tohumlarını toplaması görüntülendi.
Bölgede yalnızca bozayıların kış uykusuna yatmadıklarını belirten KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, Anadolu Ajansı muhabirine şöyle dedi:
“Sarıkamış’ta sincaplar kış uykusu hazırlıklarına başladı. Özellikle buldukları ağaç tohumlarını yuvalarına getirerek burada depoluyorlar. Aslında bir taraftan da Sarıkamış’taki ormanların devamını sağlıyorlar. Çünkü onlar bazen sakladıkları tohumların yerlerini unutuyorlar. Baharla birlikte bu tohumlar nem ve su alıp kar sularıyla buluştuktan sonra tekrar doğaya bitki olarak geri dönüyor.”
İklim krizi ve kış uykusu
İklim krizi, kış uykusuna yatan hayvanların davranışlarını ve hayatta kalma dengelerini doğrudan etkiliyor.
Mevsimlerin öngörülemez hâle gelmesi, sıcaklıkların yükselmesi ve kar örtüsünün azalması; ayı, kirpi, yarasa ve sincap gibi hayvanların binlerce yıldır süregelen döngülerini bozuyor.
Normalde uzun kış aylarında enerji tasarrufu sağlamak için metabolizmalarını yavaşlatan bu türler, ılıman geçen kışlar nedeniyle yeterince derin uykuya dalamıyor ya da uykudan erken uyanıyor. Özellikle ayılar bazı bölgelerde hiç kış uykusuna yatmadan kışı geçiriyor; bu da açlık, stres ve insan yerleşimlerine yaklaşma riskini artırıyor.
Bitki örtüsünün değişimi ve besin kaynaklarının azalması da hibernasyon öncesi yağ biriktirmeyi zorlaştırarak hayvanların hayatta kalma şansını düşürüyor. İklim krizinin bu etkileri yalnızca bireysel türleri değil, tüm ekosistemlerin dengesini tehdit ediyor.
Kaynak: Falvo, C. A., Koons, D. N., & Aubry, L. M. (2019). Seasonal climate effects on the survival of a hibernating mammal, (Ecology and Evolution).
(TY)
