Tunceli Çemişgezek'te kardeşi Ali Yıldız'ın mezarını almak için 65 gün açlık grevi yapan Hüsnü Yıldız'ın da çabalarıyla açılan toplu mezar kazı çalışmalarının ön raporu hazırlandı.
İstanbul Tabip Odası İstanbul Şubesi'nde yapılan toplantıdaTürk Tabipler Birliği'nden (TTB) Dr. Osman Öztürk, İnsan Hakları Derneği'nden (İHD) Rıza Dalkılıç, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Başkanı Selçuk Kozağaçlı ve İstanbul Şube Başkanı Taylan Tanay, Adli Tıp Uzmanlar Derneği'nden Prof. Dr. Ümit Biçer, Türkiye İnsan Hakları Vakfı'ndan (TİHV) Dr. Ümit Ünivar'ın katıldığı toplantıda, Tunceli'deki toplu mezar kazısının olumlu ve eksik tarafları konuşuldu.
Tunceli'de üç ayrı bölgedeki toplu mezarlarda 50 kişinin olduğu iddia ediliyor; kazıda bulunan kemikler incelenecek, ardından kazı çalışmaları kış ayı gelmeden tekrar başlayacak.
Osman Öztürk, son günlerde artan savaş ortamında, barışın yeniden sağlanması için yeni toplu mezarlar hazırlamak yerine eskilerini açarak travmanın ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi.
"İş makinesi hiç kullanılmamalıydı"
Selçuk Kozağaçlı, Çemizgezek'te savcılık ve mahkemelerce birkaç defa reddedilen kazı talebinin sivil toplu kuruluşlarının ısrarıyla açılabileceğinin gösterildiğini belirtti.
Kazıya, tarafların belirlediği adli tıp uzmanlarının, meslek odaları temsilcilerinin de katılmasının olumlu bir gelişme olduğunu söyleyen Kozağaçlı, tek olumsuz tarafın çok az da olsa iş makinelerinin kullanılması olduğunu söyledi.
"Eğer savcılık yeterli donanımla gelseydi iki gün içinde kazılarda daha fazla yol alabilirdik. İş makinesi kullanılması süreci hızlandırmak için ama bu delilerin kaybolmasına neden oluyor."
"Nasıl öldüler soruşturulsun"
Kozağaçlı, TSK'nın PKK ile girdiği çatışmada "ağır silah" kullandığına dair bulgular olduğunu, bu yüzden konuyla ilgili 1997'de kapatılan soruşturmanın tekrardan açılarak ölümlerin nasıl gerçekleştiğinin aştırılması gerektiğini söyledi.
"Barış için bu travma bitmeli"
Ümit Biçer, yakınlarının cenazelerini alamayan, onları gelenek ve göreneklerine göre bir tören düzenleyemeyen ailelerin büyük bir travma yaşadığını ve bunun toplumsal barışın önünde büyük bir engel olduğunu söyledi.
Türkiye'nin bir an önce Birleşmiş Milletler Minnesota Protokolü'nü imzalaması gerektiğini söyleyen Biçer, böylelikle iş makinesi kullanımının da ortadan kalkacağını söyledi.
"TSK bilgileri paylaşsın"
Taylan Tanay, TSK'nın toplu mezarlara dair elindeki bilgileri savcılıkla paylaşarak süreci hızlandırması gerektiğini söyledi.
Rıza Dakılıç, 16 yıldır yakınlarının faillerini arayan kayıp yakınlarının hem yakınlarının cenazelerini hem de faillerin yargılanmasını istediklerini belirterek bu sayede acılarının bir nebze olsu hafifleyeceğini söyledi.
Ümit Ünüvar, yıllardır kayıplarını arayan ailelerin, mezar başında bir travma daha yaşadığını söyleyerek, bir an önce tüm mezarların açılmasını talep etti. (NV)
* Fotoğraflar: Gülfem Karataş
