Kırgızistan protestoları: Başbakan Boronov istifa etti

Haberin Kürtçesi için tıklayın

Protestolar sonrası istifa eden Kırgızistan Başbakanı Kubatbek Boronov'un yerini, bir gün önce hapisten çıkan Sadyr Japarov aldı.

Muhalefet grupları daha önce parlamentonun kontrolünü ele geçirmiş ve hileli olduğunu söyledikleri seçim sonuçlarını protesto etmişti.

Seçim kurulu sonuçları iptal etmişti

Artan bir baskı ile karşı karşıya kalan ülkenin seçim kurulu, Pazar günü yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarını iptal etti.

Seçim sonuçları sonrası, ülkenin cumhurbaşkanı Sooronbai Jeenbekov ile müttefik partiler, kitlesel oy satın alma ile suçlandı.

Cumhurbaşkanı Ceenbekov hala iktidarda ancak o da geri çekilmeye hazır olduğunu ima etti.

Ceenbekov, BBC'ye verdiği röportajda "sorumluluğu güçlü liderlere vermeye hazır" olduğunu söylemiş, ancak aklında kim olduğunu söylemeyi reddetmişti.

Siyasi tutuklular serbest bırakıldı

İstifa, protestocuların hükümet binalarına girmesinin ve yüksek profilli siyasi tutukluları serbest bırakmasının ardından geldi. Şu an başbakanlık koltuğuna oturan Japarov,  yedi yıl önceki protestolar sırasında bir bölge valisini kaçırmaktan 11 yıl hapis cezası almıştı.

Yolsuzluk suçlamasıyla 11 yıl hapis cezası alan eski cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev de serbest bırakıldı.

Seçim sonuçları neden isyan çıkardı?

Pazar günkü seçimlerde 16 siyasi partiden yalnızca dördü parlamentoya girme barajını aşmıştı. Dört kişiden üçünün Başkan Jeenbekov ile yakın bağları vardı.

Cumhurbaşkanı, "ülkedeki siyasi durum dikkate alınarak" seçim sonuçlarını geçersiz kıldığını söyleyen Merkez Seçim Komisyonu'ndan resmi açıklama gelmeden önce sonucu iptal etmeye hazır olduğunu belirtmişti.

Cumhurbaşkanı Jeenbekov daha önce BBC Kırgız'a gizli bir sığınaktan yaptığı özel bir telefon röportajında, "Protestocuların asıl amacı seçim sonuçlarını iptal etmek değil, beni iktidardan uzaklaştırmaktı" demişti.

Protestolar nasıl başladı?

Pazartesi günü başkent Bişkek'in Ala-Too meydanında yaklaşık 5 bin kişi seçim sonuçlarına karşı gösteri yapmak için toplandı.

Protesto, daha küçük bir grubun parçalanıp parlamento binasının kapılarını geçmeye çalıştığı akşama kadar büyük ölçüde barışçıl geçti.

Polis daha sonra kalabalığı ana meydandan ve çevredeki sokaklardan uzaklaştırmak için tazyikli su, ses bombası ve göz yaşartıcı gaz kullandı.

Ancak göstericiler daha sonra Beyaz Saray olarak bilinen parlamento binasına baskın yapmadan önce merkez meydana geri döndüler.

Sosyal medyada paylaşılan video görüntüleri, muhalif protestocuların bazılarının çitlere tırmanarak ve diğerleri ana kapıları açarak komplekse erişim sağladığını gösterdi.

Sağlık bakanlığı, protestolar sırasında dokuz kişinin yoğun bakımda olduğu yaklaşık 700 kişinin yaralandığını ve 19 yaşındaki bir adamın öldürüldüğünü açıkladı.

Kırgızistan hakkında

• Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ve Çin ile çevrili, beş Orta Asya devletinden ikinci en küçüğü.
• Sovyetler Birliği'nin bir parçasıyken Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak biliniyordu.
• 1991'de bağımsızlığını ilan ettikten sonra bugünkü adını - resmen Kırgız Cumhuriyeti - aldı.
• Önceki ayaklanmalar, 2005'te Cumhurbaşkanı Askar Akayev'i iktidardan aldı ve 2010'da Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev'i gönderdi.

(PT)

*Kaynak: BBC News.

*Çeviri: bianet.