Kimya Mühendisleri Odası (KMO) Macaristan'da suya karışıp Tuna nehri üzerinden Karadeniz'e ulaşması beklenen zehirli atıkla ilgili hükümeti uyardı.
Oda, MAL Macar Alüminyum Üretim ve Ticaret Şirketi'nin atık havuzunun 4 Ekim'de yıkılmasıyla Tuna nehrine karışan, "kızıl çamur "denen atıkların insan sağlığı üzerinde çok tehlikeli olduğunu vurguladı. Atıkların Hırvatistan, Sırbistan, Bulgaristan, Romanya ve Ukrayna'dan sonra Karadeniz'e ulaşma ihtimalini anımsatan kimya mühendisleri, Türkiye'den acilen şu önlemleri almasını istedi.
Uluslararası işbirliği: Çevre Bakanlığı yetkilileri bu felaketin etkisinde olan ve risk taşıyan ülkelerle bir deneyim ve eylem birliğine girmeli.
Düzenli su analizi: Çevre ve Tarım Bakanlığı eşgüdümünde ilgili tüm tarafların katılımı ile periyodik su analizleri, bitki ve hayvan sağlığındaki değişikler uzun erimli izlenmeli ve değerlendirilerek sonuçları kamuoyu ile paylaşılmalı.
Etki değerlendirme: Sağlık Bakanlığı nezdinde yapılacak çalışmalar ile, bu felaketin insan sağlığı açısından akut ve kronik etkileri değerlendirilmeli ve halka aktarılmalı.
Sanayiye düzenleme: Sanayi ve Çevre Orman Bakanlığı eşgüdümünde ilgili özel sektör şirketlerinin, meslek odalarının ve ilgili diğer paydaşların katılmasıyla REACH (kimyasalların tescili, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanması), SEVESO II (Tehlikeli Maddeler içeren Büyük Kaza Hasarlarının Kontrolü) mevzuatlarının gereklilikleri yerine getirilmeli, yapılan çalışmaların sonuçları duyurulmalı.
Hazırlık: Benzeri felaketlerin yaşanmaması için, Türkiye'deki atık depolama alanları, kapasiteleri, güvenlik durumları, atıklarla ne yapıldığı ve nasıl bertaraf edildikleri verileri toplanmalı, kamuoyuna aktarılmalı. Tehlikeli kimyasalları üreten, işleyen, taşıyan, depolayan işletmelerle denetiminden sorumlu Çevre ve Orman Bakanlığı'nın böyle bir senaryoyla başa çıkabilecek uzman kadrosu açıklanmalı.
Radikal'in bugünkü haberine göre, izleme halindeki Çevre Bakanlığı, "kızıl çamur"un 20-30 gün içinde Karadeniz'e ulaşmasını bekliyor. Tarım Bakanlığı'ysa üniversitelerden çalışma istedi.
"Kızıl Çamur"
Şimdiye kadar 1 ton atık çevreye yayıldı. Havuzun bir duvarının daha yıkılması riski var. Bu durumda miktar 1,5 ton olabilir. KMO'nun verdiği bilgiye göre, atığın nitelikleri şöyle:
"Kızıl çamur" diye adlandırılan zehirli sıvı atık, alüminyum üretiminde kullanılan boksitin rafinerisi sonucunda tepkime yan ürünü olarak çıkıyor. Yoğun biçimde kostik alkali, kurşun ve kısmen radyoaktif maddeler içeren bu sıvı, doğrudan ciltle temasta ağır alkali yanıklarına neden oluyor. Kuruduktan sonra tozlarının solunması akciğer kanserine neden olabiliyor. Kızıl rengi, içindeki demir oksitten alıyor. İçerdiği alüminyum oksit, silika, titan dioksit kansere neden olabiliyor, kalsiyum oksit cilt tahrişi ve alerji yapabiliyor. Ayrıca içindeki kurşun, krom, arsenik, kadmiyum gibi ağır metaller suya karıştığında tehlike demek. (TK)
