1974 yılında Ornithi (Ekmekçiler) bölgesinde öldürüldüğü iddia edilen bazı Kıbrıslı Rumların muhtemel gömü alanı olarak gösterilen “Aşşa” (Paşaköy) köyünün girişinde, “Afanya”(Gaziköy) bölgesindeki tellerle çevrili alanda kazılar başladı.
Kazıların başladığını Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK) Kıbrıslı Türk Üyesi Gülden Plümer Küçük doğruladı. Kıbrıs Halkın sesi haber sitesinin haberine göre kazılar Paşaköy’de kayıp olarak bildirilen ve Gaziköy’de kalıntılarına ulaşılan 79 kişiye ait geri kalan kalıntılara ulaşmak amacıyla yapılıyor. Küçük’ün verdiği bilgiye göre kazılar haftabaşı başladı.
Kayıp Şahıslar Komitesi hakkında
Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK), Birleşmiş Milletler’in himayesinde Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk toplumları arasındaki anlaşmaya göre Nisan 1981 yılında kuruldu. Komitede Kıbrıslı Türk, Kıbrıslı Rum ve BM üyesi olacak şekilde üç üye görev yapıyor ve kararlar oybirliğiyle alınıyor.
Üyeler her iki toplumun Cumhurbaşkanları tarafından atanıyor ve doğrudan Cumhurbaşkanına bağlı çalışıyor. Şu anda KŞK Kıbrıslı Türk üye Gülden Plümer Küçük, Kıbrıslı Rum üye Nestoras Nestoros ve BM üyesi Paul-Henri Arni'den oluşuyor.
Bu projenin amacı, 1963-1964 ve 1974'te meydana gelen trajik olayların sonucunda listelenen şahısların gömü yerlerinden çıkarılması, kimliklerinin belirlenmesi ve iade edilmeleri.
Kurulumundan sonraki 20 yıllık sürede, her iki taraftaki işler kayıp kişilerin kaderini belirlemek ve tüm kaybolanların ortak bir resmi listesini müzakere etmek için soruşturmalar yürütmeye odaklandı.
2006 – 2017 raporu |
 Kayıp Şahıslar Komitesi faaliyet raporuna göre, toplam 2002 Türk ve Rum kayıp tespit edildi. Bugüne kadar 1166 kazı yapıldı. Bu kazılarda 1211 kişi bulundu. 632 Kıbrıslı Rum ve 193 Kıbrıslı Türk kimliklendirilip ailelerine teslim edildi. Halen 791 Rum ve Türk kayba ulaşılamadı. (Ayrıntılı ilerleme raporu için tıklayın) |
Kayıp yakınlarından kan örnekleri alındı
Kayıp yakınlardan alınan kan örnekleri ilerideki safha olan kimlik tespitlerine yardımcı olmak için toplandı. 1997’de iki toplum liderleri Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk kayıp kişilerin gömü yerleriyle ilgili bilgileri, eş zamanlı olarak birbirlerine vermeyi kabul etti.
Arjantin’den yardım
İki toplum arasında mutabakat 2004'te sağlandı. Genel Kazı, Kimlik Tespiti ve Kayıp Şahısların Kalıntılarının İadesi Projesi” 2006’da başladı. Gerekli uzmanlığı sağlamak amacıyla, Arjantin Adli Tıp Antropoloji Ekibi’nden (EAAF) arkeologlar ve antropologlar, gömü yerinden çıkarma ve antropolojik analiz yapan iki toplumlu Kıbrıslı bilim insanlarını koordine etmek ve onlara eğitim vermek için Kıbrıs’a geldi.
Antropolojik laboratuvar
Lefkoşa’da Birleşmiş Milletler Koruma Bölgesi’nde antropolojik laboratuvar kuruldu.
2002 kayıp var
Bu projede 492 Kıbrıslı Türk ve 1510 Kıbrıslı Rum olmak üzere 2002 kayıp şahsın akıbeti araştırılıyor. Kayıplardan arta kalanların bulunmaya çalışılıyor. Buluntular çıkarılıp kimlik tespiti yapılıyor ve törenle yeniden toprağa veriliyor.
10 takım çalışıyor
2006’dan bugüne kuzeyde 8 takım ve güneyde 2 takım olarak çalışmalar yapıyor. Ayrıca Arjantin’den gelen uzmanlar da çalışmalara katılıyor. (HK)
Kaynak: halkinsesikibris.com, cmp-cyprus.org, kktcb.org
