Fotoğraf: GazetaRu
Kazakistan'da akaryakıt ve enerji fiyatlarına yapılan zamlar sonrası başlayan gösteriler hızla tırmanırken ülkede internet 4 Ocak’tan beri kesik durumda.
Dünya genelinde internet yönetimini izleyen gözlemci kuruluş NetBlocks'tan gelen verilere göre Salı akşamı başlatılan kesiti Çarşamba öğleden sonra ülke çapına yayıldı.
İlk başta Orda.kz ve KazTag web sitelerine erişim engellemesi getirilmesiyle başlayan süreçte daha sonra internet yavaşlatıldı.
Ardından Facebook Messenger, WhatsApp, Telegram ve Signal engellendi. İlerleyen saatlerde de internet bir iletişim kesintisi haline getirildi.
Sadece Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in vatandaşlardan ve Rusya'dan "devleti kurtarmak" için yardım istediği televizyon konuşması sırasında, bağlantı geri verildi.
Ancak kısa bir süre sonra internet yeniden kesildi. Cuma sabahı itibariyle internet, ulusal bağlantı seviyesinin sadece yüzde 5'inde gözlemleniyor.
Ülkede hükümet ile haber siteleri dahil olmak üzere hiçbir web sitesine ve uluslararası hizmetlere erişim sağlanamıyor.
Söz konusu kesintiler bir ‘karartma’ olarak görülebilir çünkü ağın tamamen engellenmesini kapsıyor ve VPN gibi uygulamalarla internete erişim sağlanamıyor.
Gazeteciler protestoları haberleştiremiyor
Bunun yanında bağımsız gazeteciler ve medya kuruluşları da haber yapmakta büyük zorluklar yaşıyor.
İletişim iletişim kesintisine ek olarak polis gazetecilere keyfi gözaltı ve şiddet uyguluyor.
Başkent Nur-Sultan'da, Radio Free Europe/Radio Liberty'nin (RFE/RL) Kazak servisi Radio Azattyq için gösterileri izleyen Darkhan Umirbekov 4 Ocak’ta gözaltına alındı. Avukatıyla görüşmesi engellenen Umirbekov 5 saatten fazla gözaltında tutuldu.
Radyo Azattyq'in Almatı büro şefi Kasym Amanzhol kendisini polise gazeteci olarak tanıtmasına rağmen 4 Ocak’ta kısa süreliğine gözaltına alındı.
Protestoların başladığı güneybatı bölgesi Mangystau'da, takip ettikleri gösterici grubunun gözaltına alınmasını çeken gazeteciler polis müdahalesiyle karşılaştı.
Ülkenin batısındaki Oral kentinde, haftalık yayın yapan Uralskaya Nedelya'nın editörü Lukpan Akhmedyarov de, "aşırılıkçı faaliyetlere etkisi olduğu” gerekçesiyle saatlerce sorgulandı.
Keyfi gözaltıların yanı sıra gazeteciler fiziksel saldırılara da maruz kaldı. Orda.kz haber sitesi için Almatı'daki protestoları takip eden Leonid Raskazov dün sırtından plastik mermiyle vuruldu. Bir başka gazeteci Bek Baytaşov, biber gazı kapsülünün yanında patlaması nedeniyle yüzünden yaralandı.
Polis şiddetinin yanında göstericiler de yer yer gazetecileri hedef aldı. Almatı’daki protestocular, KazTag haber ajansı ekibinin kamerasını almaya çalıştı ve ekibi parke taşıyla kovaladı. (HA)
(HA)
