Sosyal güvenlik sisteminde yıllardır uygulanan yanlış politikalar sonucu bozulan dengelerin tekrar kurulmasının faturası, çalışan ve çalıştırana kesiliyor.
Kümesteki kazların işi zor
Kayıt içinde olanlar ya da vergicilik terimiyle kümesteki kazlar tüm faturayı ödemekle yüz yüze bırakılıyor. Bu yüklü faturanın, 4.5 milyon kişi olarak ifade edilen kayıtdışı istihdamı ve işçi çıkarmalarını körüklediği vurgulanıyor. Son olarak Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) primlerine gelen artış ve "kıdem tazminatı fonu"nun da işverenlere ek bir yük getireceği ve bunun 4.5 milyon civarında olan kayıtdışı çalışan sayısını daha da artıracağı belirtiliyor.
Kayıtdışı ekonomide dünya altıncısıyız
Dünya resmi GSYİH yüzdesi olarak kayıtdışı ekonomide Türkiye 6. sırada yeralıyor.
Kayıtdışının nedenleri
Kayıtdışına çıkmanın zeminin bizzat hazırlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Esfender Korkmaz , kayıtdışı çalışmayı artıran faktörler ve kayıtdışı çalışmanın nedenlerini, şöyle değerlendirdi:
*Ücret üzerindeki kesintilerin yüksek olması, emek üzerindeki vergi ve prim yükünün yüksekliği kayıtdışına eğilimi hızla artırıyor.
*Asgari ücretlinin eline geçen ücret 102 milyon lira olurken, asgari ücretin işverene maliyeti bunun iki katı haline geldi.
*Ücretler üzerindeki vergi ve sosyal güvenlik kesintilerinin yüksek olması sonucu, işveren, maliyetleri düşürmek için ücretleri düşük tutma eğiliminde.
*İşçi ve işveren yasadışı çalışmaya itiliyor. Kıdem tazminatı yükünün de sadece işveren sırtında olması, işletmeler açısından önemli bir sorun.
Sosyal güvenlik çöküyor
Prof. Dr. Korkmaz'a göre kayıtdışı istihdam yüzünden, sosyal güvenlik sistemi çöküyor, bu kuruluşların dengeleri bozuluyor. Prof. Dr. Korkmaz konu ile ilgili şöyle konuştu:
*Kayıtdışı çalışma hem işçi için, hem de işveren için zararlı.
*Daha da önemlisi üretim planlaması açısından zararlı.
*Zararı, yalnızca işçi ve işveren çekmiyor, bütçeye yansıdığı için bütün toplum çekiyor.
*Kayıtdışı istihdamı önlemek için, gerekli yasal düzenlemeler yapılarak, istihdam üzerindeki ağır yük kaldırılmalı.(YÖ/NU)
