Kayıtdışı Gözaltı Arttı, İşkence Sürüyor

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şube Başkanı Eren Keskin, yöntemleri değişse de işkencenin halen devam ettiğine dikkat çekerek, "Gözaltı sürelerinin kısaltılması ve işkencenin daha tartışılır bir sorun olmasının ardından, 'gayri resmi gözaltı' olaylarındaki sayısal artış çok çarpıcıdır. Kayda geçmeyen gayrı resmi gözaltı olaylarında en ağır işkence yöntemlerinin uygulandığı açıkça görülmektedir" dedi.

Keskin, İHD İstanbul Şubesi'nin Taksim'deki dernek binasında "2004 İnsan Hakları İhlalleri Raporu" na ilişkin Cumartesi günü (15 Ocak) yaptığı değerlendirmede insan hakları sorununun sayısal verilere sığdırılamayacak kadar büyük ve önemli bir sorun olduğunun bilincinde olduklarını kaydetti:

"Bu nedenle, derneğimize yapılan başvurulardan oluşan sayısal verilerin dışında, insan hakları ihlali konusunun sistemden kaynaklandığını ve derin bir sistem tartışması yapılmadan da gerçekçi bir sonuca ulaşılamayacağını belirtmek istiyoruz "

2005 Yılında Tabular Tartışılmalı!

Avrupa Birliği süreci ile birlikte, yazılı hukukta kısmi olumlu bazı değişiklikler olsa da bu değişikliklerin sistem tarafından içselleştirilmediği için pratiğe yansımadığını söyleyen keskin şöyle devam etti:

"Türkiye hâlâ 'militarist bir anayasa' ile yönetiliyor. Hâlâ tabu olan konular var. Örneğin Kıbrıs sorunu, Kürt sorunu, Ermeni soykırımı, gayrimüslim azınlıklar sorunu, vicdani ret hakkı, cinsel yönelimler gibi daha birçok konuda sivil ve demokratik tartışma ortamı yaratılamıyor.

Bizler insan hakları savunucuları olarak; son günlerde artan cinayet olaylarının ve ırkçı-şoven bazı güçlerin işledikleri suçların takipsiz bırakılması gibi vahim gelişmeleri de kaygı ile izlemekteyiz."

"Türkiye'nin demokratikleşme ve sivilleşme yolunda başarıya ulaşması için 'tarihi ile hesaplaşması' gerekiyor" diyen Keskin, ancak bu hesaplaşmadan sonra "toplu mezar gerçekliği", "12 yaşında bir çocuğu öldürecek kadar şiddet yanlısı olan anlayışlar" ve "soykırım" konularının sağlıklı bir şekilde tartışılabileceği değerlendirmesinde bulundu.

Hak ihlalleri sonucu 98 kişi yaşamını yitirdi

Keskin'in değerlendirmesinin ardından rapordaki sayısal verileri açıklayan İHD İstanbul Şubesi yönetim kurulu üyesi Şaban Dayanan, İstanbul'da geçen yıl 5 bin 512 kişinin gözaltına alındığını, 299 kişinin işkence gördüğünü açıkladı.

Toplam 98 kişinin yaşamını yitirdiğini ifade eden Dayanan, bunlardan 18 kişinin cezaevlerinde, 7 kişinin cezaevinde protesto amaçlı eylemlerde, 2 kişinin gözaltında, 4 kişinin polisin açtığı ateş sonucunda, 40 kişinin faili meçhul saldırılarda, 15 kişinin iş kazalarında, 9 kişinin bombalı saldırılarda, 3 kadının da namus ve töre cinayetleri nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi.

2004 yılında düşünceye 647 yıl 7 ay hapis cezası istendiğini vurgulayan Dayanan, yargılamalar sonucunda düşünce suçuna 54 yıl 3 ay hapis cezası ve 23 milyar 801 milyon 784 bin lira para cezası verildiğini söyledi.

Veriler toplanırken adli siyasi ayrımı yapılmadığını belirten Dayanan, bilgi edinme, haberleşme, düşünce ve örgütlenme özgürlüğü alanlarında yaşanan ihlalleri şöyle sıraladı:

"RTÜK, 29 radyo ve televizyonun yayını durdurdu ve 296 gün radyo ve televizyonlar kapalı kalacak. 24 gazete ve derginin yayını durdurulurken 3 kitap, 12 gazete ve dergi toplatıldı. NATO Zirvesi gerekçesiyle 19 değişik zamanda 23 gösteri ve etkinlik engellendi. 38 dernek, gazete ve kültür merkezine baskın yapıldı."

Dayanan, 2004 yılında sınırdışı, iadeler, seyahat özgürlüğü konularında 126 kişinin, ekonomik ve sosyal hakların ihlali gerekçesiyle de 135 kişinin İHD'ye başvuruda bulunduğunu ifade etti. (KÖ/YS)