Diyarbakır’da düzenlenen “Kayıplar ve Toplu Mezarlar, Geçmişle Yüzleşme Çalıştayı”nda konuşan Adli Tıp Uzmanları Derneği Üyesi Prof Dr. Ümit Biçer, kayıpların yaşandığı her yerde toplumsal mücadelelerin başladığını belirtti.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi tarafından gözaltına alınarak kaybedilen, faili meçhul cinayetlere kurban giden ve bölgedeki toplu mezarlara ilişkin gerçekleştirdiği çalıştay, Sümerpark Resepsiyon Salonu'nda düzenlendi.
“Adli Tıp Kurumu'nun önemi, DNA Bankası ve Uygulamada Karşılaşılan Zorluklar” başlığında sunum yapan Biçer, şunları söyledi:
“Türkiye kayıplarla ilgili yapılan çalışmalar içine girerek, toplu mezar gerçeğinin ortaya çıkarmada irade ortaya koymalı. Çalışmalar tarafsız ve kamuoyunu doğru bir şekilde verilmeli. Kayıp yakınlarına 'Mezarları daha sonradan açalım' denmemeli.”
Prof Dr. Biçer, Türkiye’nin halen BM Kayıplar Sözleşmesi’ni imzalamadığını hatırlattı.
Biçer, "Türkiye'de toplu mezar gerçeğine bakıldığında bu mezarların hemen hepsinin Kürdistan'da olduğu ortadır" dedi.
“Kayıp meselesi insanlığa karşı suç kapsamında ele alınmalı ve hakikat komisyonları kurulmalı. Türkiye'de mezar açmayla ilgili gazete haberlerine bakıldığında bu konuda bilimsel ve doğru yaklaşılmıyor. Bu konuda özellikle sivil toplum kurumlarına ciddi görevler düşüyor. Siyasi iktidarın bu işi yapıp yapmamasına bakmasızın sivil toplum kuruluşları toplu mezar gerçeğine eğilmeli.”
“Mezarlar doğru şekilde açılmalı”
"Türkiye'de Minnesota Otopsi Protokolü'ne uygun bir mezar açılmamıştır" diyen Biçer şöyle devam etti:
“Mezarlarının doğru bir şekilde açılmasının birçok örneği vardır. Ölünün olduğu alan ve çevresi korumaya alınmalı, kroki kullanılmalı.”
“Kemiklere basmak ya da dokunmak ölüm nedeninin belirlenmesinde zorlaştırıcı sonuçlar ortaya çıkarıyor. Mezarlar kenardan kazılmalı, antropolojik, radyolojik, biyolojik ve DNA incelemeleri yapılmalıdır. Türkiye'de mezarlarda ölüm nedenin belirlenmesinde uzmanların olmaması delillerin kaybolmasına neden oluyor. Türkiye'de mezarlar açılırken yer alan kişiler yeterli deneyime sahip değiller.”
Biçer’in konuşmasının ardından, çalıştay İHD MYK Üyesi Rahşan Bataray Saman, Avukat Eren Keskin ve Gazeteci Yazar Ragıp Duran’ın yaptığı sunumlarla devam etti.
AB’den İHD’ye ziyaret
Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Başkan Yardımcısı Bêla Szombati, İHD Diyarbakır Şubesi'ni ziyaret etti. Ziyarette Szombati, yaşanan hak ihlallerine ilişkin bilgi aldı.
İHD Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici ve Yönetim Kurulu Üyesi Halil Bayhan, Szombati'ye, bölgede yaşanan insan hakları ihlalleri kapsamında hazırlanan bir dosya sundu. (AS)
