Fotoğraf: Burak Akbulut/ AA
Haberin Kürtçesi için tıklayın
İspanya'ya bağlı Katalonya özerk bölgesindeki erken seçim, bağımsızlık yanlısı partilerin mi, bağımsızlık karşıtı Madrid yönetimi arasında bölgenin geleceğini belirleyecek.
İspanya, Anayasa'nın 155. Maddesini ilk kez devreye sokarak reddettiği bağımsızlık referandumunun ardından bölgenin kontrolünü ele almış, yaşanan kriz sonrası erken seçim kararı çıkmıştı.
Anketler sonuçları 'başa baş' gösteriyor
Bölgede 135 sandalyeli parlamento için yaklaşık 5,5 milyon Katalan sandık başına çağrıldı. Seçim öncesi yapılan anketlere ise sonuç başa baş...
Gözlemciler seçime katılım oranının da yüzde 80 civarında olacağı tahmin ediyor.
Puigdemont: Seçilirsem döneceğim
Aralarında bölgesel yönetimin tutuklu başkan vekili Oriol Junqueras'ın da olduğu iki Katalan yönetici halen cezaevinde. Junqueras, Cumhuriyetçi Sol Parti'nin (ERC) listesinden birinci sırada aday gösterildi.
Bölgesel hükümetin görevden alınan başbakanı Carles Puigdemont da tutuklanmamak için Brüksel'e gitmişti. JxCat adlı listeden (Katalonya İçin Birlikte) aday gösterilen Puigdemont, Barcelona'da düzenlenen son mitinge video konferans ile bağlanarak seçilmesi durumunda tutuklanma riskine rağmen Katalonya'ya döneceğini söyledi.
5 soruda Katalonya seçimlerBBC Türkçe, Katalonya seçimleri hakkında önemli dönüm noktalarını şöyle derledi: 1. Seçim neden düzenleniyor? - 1 Ekim'de İspanya'nın özerk bölgesi Katalonya'da düzenlenen bağımsızlık referandumunun merkezi hükümet tarafından yasa dışı ilan edilmesi iplerin iyice gerilmesine yol açmıştı.
- Özellikle referandumun düzenlendiği Pazar günü İspanya polisinin sandık başında uyguladığı müdahale görüntüleri dünya çapında tepki çekti.
- Referandumda yüzde 43 katılımla yüzde 90 oranında bağımsızlığın sandıktan çıkması hem Katalonya'yı hem de İspanya'yı ikiye böldü.
- Katalonya hükümetinin bağımsızlık ilan etme yolunda adım atması üzerine Madrid anayasayı devreye soktu ve Katalan yönetimini dağıttı.
- 21 Aralık'ta düzenlenecek yerel seçimlerin kararı alındı. Kimi Katalan aktivistler ve siyasetçiler ise tutuklandı.
- Bugün Katalonya her zamankinden daha çok bölünmüş bir şekilde sandığa gidiyor.
- Sandıktan çıkacak kararın Katalonya'yı bağımsız olmaya mı yoksa İspanya ile bütünleşmeye mi daha çok iteceği en büyük soru işaretlerinden birisi.
2. Referandumdan sonra seçimlere giden yolda neler yaşandı? - 2015 yılında düzenlenen yerel seçimlerde Katalan parlamentosuna ağırlığını koyan ayrılıktan yana partiler, 18 ay içinde referandum düzenleneceğini açıklamıştı.
- Referandum kararını Katalonya parlamentosunda yer alan Junts pel Sí (Evet için Birlikte) oluşumu ile Halk Birliği Adaylığı Partisi (CUP) beraber hazırlamıştı.
- 1 Ekim'de düzenlenen referandumun ardından ise Madrid yönetimi, anayasanın 155'inci maddesini devreye sokarak Katalonya parlamentosunu feshetti ve yerel seçim kararı aldı.
- Ayrılıkçı bir siyaset güttükleri sebebiyle İspanya yargısının yakalama kararı çıkardığı Katalan lider Carles Puigdemont ise Belçika'ya gitti.
- Referandumdan sonra kimi Katalan liderler ve aktivistler ise gözaltına alındı.
- Tutuklanan altı Katalan lider serbest bırakılırken dördü halen hapiste.
3. Seçimlere hangi partiler katılıyor? - Yedi siyasi partinin katılacağı seçimlerde bağımsızlık yanlısı ve karşıtı olan iki kutbun olduğunu söylemek mümkün.
- Bağımsızlık yanlısı olan siyasi partiler özellikle tutuklu olan Katalan siyasetçilere vurgu yapıyor.
- İspanya'da iktidarda olan ve Başbakan Mariano Rajoy'un lideri olduğu Halk Partisi, İspanya'nın en büyük muhalefet partisi Sosyalist İşçi Partisi ile Ciudadanos (Vatandaşlar) bağımsızlık karşıtı olan partiler.
- Katalonya'da Puigdemont'un lideri olduğu Katalan Avrupa Demokratik Partisi (PDeCAT), Katalonya'nın Cumhuriyetçi Solu (ERC) ve Halk Birliği Adaylığı Partisi (CUP) ise yerel yönetimde güçlü olan siyasi oluşumlar ve bağımsızlıktan yanalar.
- Ancak geçen seçimde birlik yapan partiler bu sefer birbirinden ayrı düştü.
- İspanya'nın en büyük muhalefet partilerinden Podemos'un yerel oluşumu Catalunya en Comú-Podem ise orta yol öneriyor.
- Yeşil ve sol bir alternatif öneren Catalunya en Comú-Podem lideri Xavier Domènech, Guardian'ın aktardığına göre en son yaptığı açıklamada, "Yüzde 40'un bağımsızlık karşıtı, yüzde 40'ının bağımsızlık yanlısı olduğu söyleniyor; ancak yüzde 60'ının ilerici solu desteklediğini söylemiyorlar. Katalanlar bir bloğu ya da diğerini seçmek zorunda kalmamalı. Ülkemizle Rus ruleti oynamayacağız, bütün Katalanları temsil eden bir hükümet kuracağız" dedi.
- Podemos'un yerel oluşumundan Barcelona'nın belediye başkanı olan Ada Colau da destek verdiği Domènech'in arkasında.
- Colau, Katalonya'nın bağımsızlığına karşı olduğunu ancak yerel yönetimin güç kazanması için müzakereler yürütülmesi gerektiğini söyleyen siyasi liderlerden.
- Podemos, İspanya'nın bütün özerk bölgeleri için de gerekirse geçerli olacak bir yasal bağımsızlık referandumu düzenlenmesini de öngörüyor.
4. Hükümetin kurulabilmesi için kaç koltuk gerekiyor? - Katalonya parlamentosu 135 koltuktan oluşuyor. Çoğunluğun sağlanması için 68 koltuk gerekiyor.
5. Bu süreçte Rusya'nın adı neden geçiyor? - İspanya'nın savunma ve dışişleri bakanları, Rusya merkezli özel sektör gruplarının sosyal medyayı ve interneti kullanarak 1 Ekim'de düzenlenen referandumu manipüle ettiğini öne sürdü.
- Bloomberg de en son yaptığı haberinde Rusya'nın yıllardır Katalonya'nın bağımsızlığından yana olan grupları desteklediğini iddia eden bir haber yaptı.
- Özellikle Madrid'de bu konuda Moskova'nın Katalonya'daki krizi sosyal medya üzerinden yaptığı propaganda ile kışkırttığı görüşünün yaygın olduğu belirtildi.
- Bloomberg'e konuşan bazı İspanyol siyasetçiler, Madrid'in Rusya'nın bu hamlelerine karşı yavaş kaldığını da belirtiyor.
- Atlantik Konseyi'nin Adli Dijital Araştırma Laboratuvarı'ndan Ben Nimmo ise Rusya'nın 'bu saldırılarının ilk hedefinin Batı demokrasisisi' olduğunu söylüyor.
- ABD seçimlerine Rusya'nın müdahale edip etmediği çokça tartışılırken İspanya'da da bu konunun gündeme gelmesi ilgi çekici.
- Ancak ne olursa olsun Katalonya tarihinin en bölünmüş seçimleri için sandık başında ve çıkacak tablo uzun yıllar boyunca İspanya siyasetini etkileyecek.
|
(PT)
*Kaynak: Deutsche Welle, BBC Türkçe