GREENPEACE

Kanal İstanbul'un bütçesiyle kentteki tüm riskli binalar onarılabilir

Greenpeace, Kanal İstanbul'a ayrılan 15 milyar dolarlık bütçenin yeşil iyileşmeye harcanması durumunda yapılabilecekleri sıraladı: 14 milyonu aşkın haneye 10’ar tonluk yağmur suyu biriktirme sistemleri kurulabilir.

İstanbul

* Görsel: Greenpeace

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Greenpeace, Kanal İstanbul projesinin yarınki (26 Haziran) temel atma töreni öncesinde yaptığı açıklamada “Çocuklarımız için İstanbul bir masal olmasın” dedi.

Projenin 15 milyar dolara mal olacağı hatırlatılan açıklamada “Projeye ayrılan bütçe ne İstanbul’u iklim krizine dayanıklı hale getirilebilir ne de çocuklarımıza mutlulukla miras bırakacak bir İstanbul var etmemizi sağlayabilir” denildi.

Greenpeace, 15 milyar doların Kanal İstanbul projesi yerine şehrin adil dönüşümü ve yeşil iyileşmesi için ayrılan bir fon olması durumunda neler yapılabileceğini de sıraladı.

Kanal İstanbul yapılırsa ne olacak?

Greenpeace, projenin hayata geçmesi halinde yaşanacaklar konusunda bir kez daha uyardı:

Proje güzergahındaki 2 barajla birlikte tarım alanları yok olacak.
Değişen iklim koşulları ile dünyayı bekleyen su ve gıda krizi karşısında 16 milyonun yaşadığı İstanbul’da adaletsizlik artacak.
Artan gıda fiyatları ve suya kısıtlı erişim karşısında kırılgan kesimler daha da dezavantajlı bir konuma gelecek.
İstanbul’un karbon ayakizi azalmayacak, şehir iklim krizine karşı dayanıklı hale gelmeyecek, farklı kesimlerin hayat kaliteleri arasındaki uçurumlar kapanmayacak.

TIKLAYIN - Bir Kanal İstanbul distopyası: İst'opya

15 milyar dolarla ne yapılır?

Greenpeace’in hesaplamalarına göre çıkan sonuçlar şunlar:

İklim krizinin en büyük tehditlerinden biri olan kuraklığa karşı, 14 milyonu aşkın haneye 10’ar tonluk yağmur suyu biriktirme sistemleri kurulabilir. Bu da 140 milyon metreküp suyun biriktirilebileceği anlamına geliyor. Bu miktar Alibeyköy Barajı’nın (34milyon metreküp) kapasitesinin 4 katından fazla ve Terkos Barajı’nın kapasitesine (164milyon metreküp) de neredeyse denk.
İklim krizinin temel nedenlerinden olan fosil yakıtlara dayalı enerji politikaları yerine yaklaşık 2 milyon evin çatısına 5kW gücünde solar panel alımı gerçekleştirilebilir. Bu panellerin toplam kurulu gücü, 9800 megawatta denk geliyor. Bir başka deyişle Türkiye’nin mevcut kurulu enerji gücü yüzde 10 artacak.
Denizleri tehdit eden müsilaj kirliliği herkesin gündeminde iken proje bütçesinin sadece yüzde 10’u ile sadece İstanbul’un değil Türkiye nüfusunun evsel atık sularının arıtmasını sağlayacak biyolojik atıksu arıtma tesisi kurulabilir.
Söz konusu bütçe ile İstanbul’u bekleyen en büyük tehlike depreme karşı riskli olduğu tespit edilen 194 bin binanın tamamı onarılabilir.

Çevik: İstanbul ortak mirasımız

Greenpeace Akdeniz Program Direktörü Gökhan Çevik’in konuyla ilgili yaptığı açıklamalar şöyle:

“Nesillerdir anılarda ve fotoğraflarda kalmış bir İstanbul’a özlem duyuyoruz. ‘Biz gençliğimizde buradan denize girerdik’ denilen sahillerde değil denize girmeyi hayal etmek, bir yürüyüş yapabilmek bile hayal olmaya başladı. ‘Buralar hep dutluktu’ denilen arazilerde kuş cıvıltıları inşaat gürültüsünden duyulamaz oldu.

“İstanbul geri dönüşsüz tahribatlara neden olacak projelerle her geçen gün iklim krizine karşı daha kırılgan hale gelirken, İstanbullu artık nefes almakta zorlanıyor. İstanbul’da iklim krizine karşı kırılgan gruplar, daha da kırılgan hale geliyor. İstanbul’u depreme, iklim krizine, çevre felaketlerine karşı dayanıklı hale getirmek, yeni istihdam alanları yaratmak, farklı kesimler arasındaki adaletsizlikleri gidermek için 15 Milyar dolar çok kritik bir bütçe…

“Büyüklerimizden dinlediğimiz İstanbul’u küçüklerimize miras bırakmakta geç kalmadık, İstanbul’u eski güzel günlerine döndürmek ve daha adil bir İstanbul yaratmak elimizde… İstanbul hepimizin ortak mirası...”

Temel atma töreni

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2021 boyunca yaptığı konuşmalarda adını ilk kez 2011'de yine kendisinden "çılgın proje" olarak duyduğumuz Kanal İstanbul projesini sık sık gündeme getirmiş ve son olarak 26 Haziran’da projenin temelinin atılacağını açıklamıştı.

CHP İstanbul Milletvekili Gökhan Zeybek, Erdoğan’ın temel atma konuşması ardından Sazlıdere’de kurulduğu iddia edilen şantiye alanına ilişkin yaptığı açıklamada inşaatın Kanal İstanbul ile alakası olmadığını ve “Kuzey Marmara Otoyolu’na ait bir bağlantı yolu için yapılacak köprünün temeli” olduğunu söyledi.

Köprünün tırların yarattığı ulaşım yükünü azaltmak için üçüncü ile ikinci köprü arasında yapılacağını dile getiren Zeybek, “Çatalca Nakkaş’tan başlayıp Başakşehir’de bitmesi planlanan yol için yapılıyor” dedi.

Anadolu Ajansı (AA) ise, Kanal İstanbul Projesi kapsamında Kuzey Marmara Otoyolu (3. Boğaz Köprüsü dahil) Projesi Başakşehir-Bahçeşehir-Nakkaş Kesim-08 (bağlantı yolları dahil) işi kapsamında, Sazlıdere geçişini sağlayan gergin eğik askılı köprü imalatının yapılacağını yazdı. Kanal İstanbul’un ilk köprüsünü hayata geçirecek olan firma ise Rönesans İnşaat olarak belirtildi.

Kanal İstanbul projesi

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, başbakan olduğu dönem 2011’de yaptığı bir konuşmada “yeni bir İstanbul” hedefinden söz etti. “Çılgın proje” olarak sunulan bu planın içinde Kanal İstanbul adı da ilk kez duyuldu.

“Çılgın proje”de neler var?

Haliç Kongre Merkezi’nde 2011’de yapılan toplantıda projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştı. Projenin en önemli ayağı ulaşımda entegrasyondu. Bugün bu projede hedeflenen 3. Köprünün 3. Havalimanının yapımı bitti.

Torba yasayla bölge ranta açıldı

Mayıs 2016’da 20 kanunun toplam 32 maddesinde değişiklik yapıldı. Mera Kanununa eklenen ek madde ile Kanal İstanbul’un bulunduğu bölgenin imara açılmasına ön ayak oldu. Yasaya getirilen “otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol” ibaresinin dahil edilmesiyle de Kanal İstanbul’a bağlanan yolların ücretli olacağı sonucuna varıldı.

2018'de rotası açıklandı

2018’de dönemin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan projenin güzergahını nihayet açıkladı. Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu oluşturacak kanalın Küçükçekmece Gölü’nden başlayarak, Küçükçekmece-Sazlıdere-Durusu koridoru boyunca 45 kilometre olacağını söyledi.

ÇED süreci

Kanal İstanbul projesi için hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu’nca yeterli bulunduktan sonra 23 Aralık 2019'da askıya çıkarılmış ve kamuoyunun görüşlerine açıldı.

Raporun askıda olduğu 10 gün boyunca projenin iptalini isteyen yurttaşlar, İstanbul başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı il müdürlüklerinde uzun kuyruklar oluşturarak itiraz dilekçelerini verdi.

TIKLAYIN - Kanal İstanbul’a 34 Maddelik ÇED İtirazı

Ancak 17 Ocak'ta Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Kanal İstanbul ÇED Raporu'nu onayladıklarını bildirdi.

Raporda ne var?

75 milyar lira bedel ile yapılacak Kanal İstanbul için hazırlanan son ÇED raporuna göre; projenin 7 yılda tamamlanması planlanıyor.

Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan projenin kazı aşaması da 4 yıl sürecek. Yılda yaklaşık 275 milyon metreküp kazı yapılacak. Kanaldan çıkacak toplam hafriyat miktarı yaklaşık 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp olarak hesaplandı. Bu miktarın 1 milyar 79 milyon 252 bin metreküpünü kara kazısı, 76 milyon 416 bin metreküpünü deniz ve göl taraması oluşturacak. Kanal boyunca karada yapılması planlanan yaklaşık 1,1 milyar metreküplük kazının 800 milyon metreküplük kısmı Karadeniz’e bağlanılan kesimde gerçekleştirilecek.

Kanal İstanbul Projesi kapsamında işletme (trafik) simülasyonu ve kanal işletme prensibinin belirlenmesi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda da kanalın tek yönlü işletmesine karar verildi. Kanal İstanbul Projesi kapsamında; kanal içerisinde acil bağlama alanları, acil müdahale merkezleri, kanal giriş ve çıkış yapıları, gemi trafik sistemleri gibi alt ve üst yapılar, liman, lojistik merkez, yat limanı, kanal içerisinde ihtiyaç duyulan noktalarda karşıdan karşıya ulaşımı deniz yolu ile sağlayacak kıyı yapıları, tahkimat ve dolgu alanları gibi kıyı tesisleri yapılması planlanıyor.

Kanal İstanbul Projesi ile entegre olarak geliştirilecek projeler; Marmara ve Karadeniz Konteyner Limanları, Küçükçekmece Yat Limanı ve Karadeniz kıyısında rekreasyon amaçlı dolgu ile lojistik alan dolgusu olarak sıralandı. Karadeniz kıyısına rekreasyon ve lojistik alan için toplam 54 milyon 605 bin 865 metrekare dolgu yapılacak. Dolguda kanal hafriyatından çıkacak malzeme kullanılacak.

Projenin inşaat aşamasında yaklaşık 8-10 bin kişinin, işletme aşamasında ise 500-800 kişinin çalışması öngörülüyor. Çalışma alanı olarak tanımlanan ve inşaat faaliyetlerinin yürütüleceği kesim yaklaşık 63.2 milyon metrekare olarak hesaplandı. İnşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra kanal yapı yaklaşım sınırına kadar olan kesim diğer kamu ihtiyaçları için terk edilecek alan 25.75 milyon metrekare olacak. Kanal için kullanılacak alan 37.5 milyon metrekare olarak açıklandı.

TIKLAYIN - Kanal İstanbul'da Üç Gerekçe, Üç İtiraz

TIKLAYIN - Kanal İstanbul İtirazları: Ekolojik Yapı Bozulacak, Kent Yumurta Kokacak

(TP)