ABD merkezli neo-Nazi "aktif kulüpler" (active clubs), dövüş sporları üzerinden örgütlenerek kısa sürede uluslararası ölçekte yayılmaya başladı.
Kanada, Birleşik Krallık ve Avustralya başta olmak üzere, bu kulüpler artık Avrupa, Latin Amerika ve birçok farklı ülkede faaliyete geçmiş durumda.
Kanada'nın Ontario eyaletine bağlı London şehrinde, haziran ayında, yüzleri maskeli ve güneş gözlüklü en az 10 erkek, belediye binası önünde çekilen bir Telegram videosunda "Toplu sınır dışı şimdi!" ve "İsrail için kan yok!" sloganları attı. ABD'de sıkça karşılaşılan bu sahneler, Kanada gibi ülkelerde neo-Nazi örgütlenmelerinin kamusal alanda görünür hâle gelmesi açısından dikkat çekici bir gelişme olarak öne çıkıyor.
The Guardian’da yer alan habere göre, Telegram'daki bir başka gönderide ise aynı grubun Hamilton şehrinde bir tabelaya kendi sembolünü yapıştırarak "Halk–Aile–Gelecek" mesajını verdiği görüldü.
Spor görünümünde ırkçılık
Bu kulüpler, dışarıdan bir fitness ya da karma dövüş sanatları (MMA) grubu gibi görünse de özünde açıkça neo-Nazi ve faşist ideolojileri benimsiyorlar. Söz konusu kulüpler, özellikle 2023 yılından itibaren İsveç, Finlandiya, İsviçre, Avustralya, Birleşik Krallık, Kanada ve Latin Amerika’da (Şili ve Kolombiya) yeni şubeler açıldı.
Küresel Nefret ve Aşırılık Karşıtı Proje (GPAHE) tarafından yayımlanan son rapora göre, bu kulüplerin faaliyet gösterdiği ülke sayısı 27’ye ulaştı. ABD’de ve yurt dışında “Hitler Gençliği” tarzı yapılanmalara benzer gençlik kolları da yaygınlaşıyor.
Hareketin kurucularından biri, 2017 yılında Kaliforniya’daki siyasi mitinglerde şiddet olaylarına karışmaktan suçlu bulunan ve Rise Above Movement (RAM) adlı aşırı sağ grubu yöneten Rob Rundo. 2024 yılında komplo suçlamasıyla mahkûm edilen Rundo, "aktif kulüp" modelini merkezi olmayan, yerel hücreler şeklinde tasarlamıştı. Rundo doğrudan bu kulüplerle bağlantılı olmasa da, ideolojisi hâlâ “ilham kaynağı” olmayı sürdürüyor.
Şiddet ve aşırı sağ estetiği
Kulüpler, Üçüncü Reich döneminin erkeklik anlayışından ve Avrupa’daki futbol holiganizminin estetiğinden etkileniyor. Bir yandan MMA eğitimi verirken, diğer yandan Telegram üzerinden birbirlerinin içeriklerini paylaşıyor, propaganda yapıyor ve genç erkekleri radikalize ediyorlar.
Avustralyalı aşırı sağcı Thomas Sewell da kulüp yapılarının önemli isimlerinden biri. Sewell daha önce Yeni Zelandalı Christchurch katilini gruplarına katmak istediğini açıklamış ve şiddet içerikli faaliyetleri nedeniyle kamuoyunda sık sık gündeme gelmişti. GPAHE’nin kurucusu Heidi Beirich’a göre, Sewell da Rundo gibi açıkça göçmenleri, Yahudileri ve LGBTİ+’ları hedef alan neo-Nazi ve şiddet yanlısı bir figür.
ABD’de bu modelin bir diğer destekçisi de aşırı sağcı örgüt Patriot Front. Kamusal yürüyüşleri ve propaganda faaliyetleriyle bilinen bu grup, aktif kulüplerle ortak MMA eğitimlerine katılıyor. Liderleri Thomas Rousseau’nun Teksas’taki bir spor salonunda eğitim alırken çekilmiş görüntüleri Telegram’da paylaşıldı.
Aktif kulüp bağlantılı hesaplar, Telegram’da sık sık Patriot Front propagandası paylaşıyor ve ABD’de olanlara bu örgüte katılmaları çağrısında bulunuyor.
Yeni nesil neo-Nazi yapılanmalar, sadece siyasi söylemlerle değil, fiziksel güç üzerinden de kamusal yaşamı yeniden şekillendirmeye çalışıyor. Spor ve şiddeti birleştiren bu modelin küreselleşmesi, aşırı sağın ideolojik dönüşümünün ve yayılımının geldiği noktayı gözler önüne seriyor. (TY)
