* Fotoğraf: Kaos GL
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu adalet talebiyle 15 Haziran Ankara’dan başlattığı yürüyüşü dün Maltepe’de yaptığı konuşmayla tamamladı. Konuşmasının başlarında “Bizim ilk adımımızdır, 9 Temmuz yeni bir doğuştur” dedi. 25 gün süren 450 kilometrelik yol boyunca toplumsal muhalefetin yoğun ilgisi vardı. Yürüyüş süresince siyasi partilerden, sendikalarda ve sivil toplum örgütlerinden destek ziyaretleri yapıldı. Maltepe’de yapılan ve “Büyük Adalet Buluşması” olarak adlandırılan mitinge katılma kararı alan ve mesaj yayınlayan parti, kurum, örgütler ve platformlardan temsilcilerle, yürüyüş süresince biriken siyasi ve toplumsal hareketlenmenin nereye ve nasıl kanalize edilmesi gerektiği sorunsalını konuştuk. Kısacası “bundan sonra ne yapmalı” sorusunun yanıtını öğrenmeye çalıştık. |
Kılıçdaroğlu, mitingteki konuşmasında yürüyüşü boyunca kendisine destek verenleri anarken kadınlara da teşekkür etti. Ancak bunu derken “Kadınlarımız” kelimesini kullanması feminist radara takıldı. Konuşmasının “Ne istiyoruz” diyerek başladığı bölümünde ise “Göstermelik değil gerçekten de kadın erkek eşitliği istiyoruz. Kadına yönelik şiddetin önlenmesini ve devletin bu konuda daha tutarlı politikalar üretmesini istiyoruz” dedi. LGBTİ'ler konuşma metninde yer almadı.
Yürüyüşe destek ziyareti yapan Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, feminist hareketten Hasbiye Günaçtı ve CHP Beşiktaş Belediye Meclis Üyesi ve LGBTİ hareketi Sedef Çakmak “Bundan sonra ne yapmalı?” sorusunu bianet için yanıtladı.
Güllü: Beklentimiz yanyana yürüyebilmek
“Bu mitingden önceki yürüyüşe neden destek verdiğimiz konusunu yanıtlamıştık. Kadınlar adalet isteyen ve adaletsizlikten en çok mağdur olanlardır. Buraya katılmamızda artan şiddet ve taciz olayları, çocuk istismarı, cezasızlık örneklerini artması yaşam haklarımıza müdahaleler, bunların bileşkesinde KHK’larla işten atılan kadınlar, Suriyeli mülteci kadınların sorunları, seçilmiş ve atanmış kadınlar üzerinde karar mekanizmalarında yaşanan garabetler etkiliydi.
“Mitingde de böylesi büyük kalabalıkla adalet talebiyle yanyana gelmiş grupların ortak paydasında buluşmak güzeldi.
"Sorunlara karşı duruş"
“Bundan sonraki yol haritasından beklentimiz, bu sorunların birlikte dile getirilerek birlikte yansımalarında yanyana kolkola yürüyebilmek.
“Biz tam bu sorunları dile getirirken mülteci bir kadına tecavüz edilerek öldürüldü. Taleplerimizin yoğun olduğu bu koşul üzerinde iktidarın, hükümetin yanlış uygulamalarından kaynaklanan örneklerle karşı bir duruş beklemememiz lazım. Bu duruş çok önemli.
"Muhalefete görev"
“Bundan sonra her an belki miting alanında olmayacak ama deklarasyonların her biri orada yan yana durmuş arkadaşlarca desteklenebilmeli.
“Ben yarın sağlık politikalarındaki eksiklikler adına Tabipler Birliğinin yanında olmalıyım. İş yaşamında meydana gelen esnek politikalar nedeniyle mağduriyetlerde, çocuk işsizliğinde sendikaların yanında olmalıyım.
“Kemal Beyin tek başına çıktığı yolda sonuca geldiğimizde sonuç muhalefete görev yüklemeyi ortaya çıkardı. Muhalefete yüklenen görev de başlıklar halinde katılma nedenleri olarak altata konmalı ve bunu takip edebilmeli.
"İktidar da taleplere dikkat çekmeli"
“Bu yola siyasi partiyi desteklemek adına çıkmadık. Birey olarak adaleti arayan kişinin arkasında biz de adalet taleplerimizi dile getirdik. Herkesin kendi adalet talebi ortaya çıkardı ki Türkiye’de büyük oranda adalet siteminde hata var. Öyleyse bunun halledilme mevzusunda talepleri getiren insanların iktidar tarafından kale alınarak daha yaşanır bir Türkiye haline gelmesi gerekir.
“Her iki taraftan beklentimiz var. Muhalefetten tarafların katılımıyla dile getirilen bu sorunları dile getirmekten çekinmeden tekrarlayabilmeleri.
“İktidardan beklentimiz de kalıcı bir iktidarı devam ettirebilmek ve adaletin varlığına kendi adına evet diyebilmek istiyorsa bu taleplere dikkat çekilmesi gerekir.
Günaçtı: "Kadınlarımız" değil, “Kadınlar” demeyi öğrenmesi lazım
“Mitinge belli kurallar koymuşlardı CHP’li katılımcılar uyuyordu. ‘Hak hukuk adalet’ tek slogandı. Kılıçdaroğlu konuşurken slogan yeri geldi ama atamadık. Bir ara yuhlama oldu yuhlamayın dediler. Kötü değildi ama beklediğimiz yerde değildi. Milyonlarca insan ordaydı, o güzeldi.
“Bütün hak ve adalet yanlısı olarak orada olduk. Orada tek tipti herkes. Meydanda bir rengarenk, farklılık yoktu. Herkes tek tipti. Kırmızı beyaz şapka ve adalet pankartı dışı yoktu. Bu mitinge bir sürü insan katılmıştı ama çoğulcu diyemeyiz. Çoğunluktuk ama çoğulcu değildi.
“Kılıçdaroğlu ‘kadınlarımız’ diye konuştu. Niye kadınlar demedi? Kadınlar demeliydi. Böyle dememeyi öğrenmesi lazım.
“Kadın erkek eşitliği içindi maddelerden beri. ‘Ayrımcılığa karşıyız’ dedi. Tek bahsetmediği cinsel yönelim farklılıkları ve Kürtlerdi. Cümle içinde kullanılamadı. Feminist dil kullanılmadı. Partilerin feministlere yaklaşımları belli.
"Çok yuvarlak konuştu"
“Kılıçdaroğlu’nun kapsayıcı, bütün ötekileri ve ezilenlerin ezilmişliğine son verecek tutumu görmedim. Çok yuvarlak konuştu. Yuvarlığın içine herkesi koymuştu ve onun içinde adalet arıyordu. Çizgiler net değildi. Bu da beni umutsuz yapıyor.
“Kadın açısından bakınca AKP politikalarından çok daha iyi yerde olabilir ama ulusalcılık da kadınlar için iyi bir şey değil.
"Somut yanıt yok"
“On maddede muhatabının adını ağzına almıyor. Netlik istiyorum. Mesela hükümetin gitmesini istiyorum, seçim istiyorum, KHK’ların kaldırılması için adım atacağım demesi gerekirdi. Bunlara karşı ama bunun için ne yapacağına dair somut yanıt yok. Kimseyi incitmeden bir şey yapamıyorsun. Kötüleri inciteceksin.
“Çoğulcu bir demokrasi, katılımcı bir şey istiyoruz. Feministlerin partisi yok ama fotoğrafı görmek için gittim mitinge. Kime karşım olduğum net. Kimin yanındaydım net değildi orada. Gelecek günlerde CHP’nin bu kitle ile Erdoğan’ı silkeleyeceğini zannetmiyorum. Kötülüklerin önünde çok durabileceğini zannetmiyorum. Yürüdü diye kötülüklerin azalacağını, kadına yönelik şiddetin azalacağını zannetmiyorum.
“Daha net çağrı yapabilirdi. Korku gömleğini yırttık dedi. Kadınlar, feministler korku gömleğini yırtalı çok olmuştu.
"Netlik istiyorum"
“Bir tek KHK’lar kaldırılsın maddesi net. Daha net şeyler olması lazım. Netlikler olmayınca, noktalı yerlere ne koyacağız? Belirlemeli ki kitlesi de netleşsin.
“Feministler için boş hayal. Ama kötülere karşı çok duruş olarak da bir şey. Feminist yerden bakınca da AKP’den 500 kere iyi ama yeterli değil."
Çakmak: LGBTİ'lerin bireysel katılımları fazlaydı
"Bu Adalet Yürüyüşü’nün ve sonrasında mitinginin CHP’nin eyleminden çıkıp geniş toplumsal kesime ulaşması beni, bu ülkede yaşayan birisi olarak çok heyecanlandırıyor.
"2015’ten beri korkunç süreç geçiriyoruz. Bunun ağrılığını bu ülkede yaşayan herkes hissediyor. Şu noktada böyle bir umudun benim partimden gelmiş olması beni daha da mutlu ediyor.
"Bu yürüyüşe LGBTİ’ler olarak örgütlü şekilde katılmadık fakat bireysel bazlı katılımlar çok fazlaydı. Bireysel bazlı katılımların çok fazla olması da sevindirici. İnsanlar kendilerini artık CHP’nin organize ettiği liderlik yaptığı yerde yer alabilecek gibi hissediyorlar. Bu açıdan çok sevindirici.
"Partide hala yapılması gereken çok şey var. Partiye yönelik çok fazla eleştiri vardı. Hepsi temelsiz değil. Haklı yanları da var. Geçmişte verdiği kararlar olsun, hali hazırdaki yapısı olsun eleştirilecek, düzeltilmesi gereken yanlarına dair parti içinde de buna yönelik bilinç var. Sine-i millete dönmek diye tartışma atıldı sonra parti içinden başka sesler yükseldi. Bunun gerçek sosyal demokra ilkelerine bağlı şekilde yapılabilmesi hepimizin arzusu.
"Gençlere daha fazla önem vermeli"
"Bundan sonraki süreçte yapılması gerenlerden bir tanesi Genel Başkan’ın liderliğinde partinin gençlere daha fazla önem vermesi olduğunu düşünüyorum.
"LGBTİ hareketi de ortalama yaşı 25 olan gençlerden oluşan bir hareket için olduğu için LGBTİ haklarının daha çok savunulmasının daha fazla gence de umut vereceğini düşünüyorum.
"Bu tek taraflı olmaz. Vatandaşlalar, insan hakları savunucuları olarak bizim bir yandan da yıllardır talep ettiğimiz eşitlik, demokrasi, özgürlük ve adalet arayışlarını gönül verdiğimiz partilerde de sürdürmeye devam etmemiz gerektiğine inanıyorum.
"Türkiye’nin geleceğinin bu noktada daha herkesi kapsayıcı noktaya erişebileceğine inanıyorum. Sadece gidip oy vererek, sadece katılımcı olarak değil, gönül verdiğimiz partilerde fikirlerimizi anlatabileceğimiz tartışabileceğimiz ortamları yaratarak daha fazla emek verilmesi gerektiğine inanıyorum.
"Partide hali hazırda yıllardır emek veren yıllardır insanların da artık dışarıya sokağa daha fazla kulak vermesi gerektiğine inanıyorum. Kılıçdaroğlu’nun çıkışıyla parti buna daha fazla ağırlık vereceğinin sinyallerini verdi.
"Gökkuşağı bayraklarını açabildik"
"Benim için şu noktada LGBTİ hareketiyle CHP’nin ilişkilenmesi yeni dönemde olan bir şey. 2009’dan beri artan ilişkilenme hali var. Tüm LGBTİ’ler kendi hayatlarından da bilirlerken kendi içindeki homofobi, transfobiyle baş etmesi çok uzun yıllar alır, siyasi partilerin kurumların bu homofobi ve transfobi ile baş etmeleri daha da uzun zaman alacaktır. 'Neden LGBTİ demedi, neden bu yapılmadı?' tarzında eleştiriler yerine, gönül verdiği takdirde daha fazla insanın CHP’ye girip aktif olarak çalışmalarına katılıp daha aktif şekilde parti içinde insanların homofobi ve transfobileriyle baş etmelerinde destek olmalarını tavsiye ederim. En azından kendim için bulduğum çözüm bu. Yıllardır LGBTİ aktvivisti olmuş bir insan olarak da partide politika yapmaya çalışan insan olarak da benim yamaya çalıştığım o.
"Genel Başkanın konuşmasında LGBTİ’lere yer vermemesinden ziyade benim için önemli olan o adalet yürüyüşünde insanların gökkuşağı bayraklarını çantalarına takarak yürüyor, gökkuşağı renkli şemsiyelerini o yürüyüşte açabiliyor olmalarıydı.
"10 gün önceki Onur Yürüyüşü'nde gördük ki İstiklal Caddesinin girişine polisin dikilip üzerinde herhangi kuşağı, rengi taşıyan insanların caddeye alınmadığın gördük. Bu kadar ceberrut devletin olduğu ortamda benim için önemli olan gökkuşağı renklerimizi saklamadan kendimizi ortaya koyabildiğimiz bir alanın hala varolmuş olmasıdır.
"Arzu ettiğimiz nokta, çağdaş, demokratik nokta bu değil. Ama bunun için de mücadeleye devam edeceğiz. Gerçekleri göz ardı etmeden." (BK)
ADALET YÜRÜYÜŞÜ'NÜN ARDINDAN ŞİMDİ NE YAPMALI?
HDP Filiz Kerestecioğlu: OHAL'in Kaldırılması İçin Mücadele Etmeliyiz
DİSK Arzu Çerkezoğlu: Bundan Sonra Siyaset Alanı Sokaktır
Halkevleri Genel Başkanı Oya Ersoy: Biraraya Gelmek Şart
Lami Özgen: Önemli Olan Yurttaşların Ortaklaşmasını Sağlamak
Yan Yanayız Bir Aradayız Platformu'ndan Nesrin Nas ve Akın Birdal Yanıtladı
Kadınlar ve LGBTİ'ler Yanıtlıyor: Adalet Yürüyüşü'nün Ardından Şimdi Ne Yapmalı?