Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) güvencesi olmayan hamilelere ücretsiz muayene ve doğum uygulamasına son verince, geçen aylarda "Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) yasasına esastan itirazımız var" diyerek kampanya yürüten kadınlardan Filiz Karakuş'a sorduk.
"2008'in Ekim ayında SSGSS yürürlüğe girene kadar yasanın bizlerin hayatına nasıl yansıyacağına ilişkin somut olarak bilgilendirilmedik. SSGSS'nin aslında nasıl mezarda emekliliği artırdığı, sosyal güvenceyi ertelediği insanların hayatında somut karşılık bulmamıştı."
"Aşama aşama haklar kaybediliyor"
Özellikle sağlıkta etkilerinin Ekim ve kısmen Ocak'tan itibaren hayata geçtiğine dikkat çeken Karakuş "Birinci kademe hastanelerde tedavi olmak için para ödemek gibi örnek uygulamalarla SSGSS parça parça hayatımızı etkilemeye başladı" dedi.
18 yaşını bitiren kız çocuklarının sağlık güvencesinin aile ve devletin elinden çıktığını, aynı zamanda eğer kadın evli ve kocası sosyal güvencesizse kadının sağlık güvencesinin olmadığını söyleyen Karakuş hamileliği bu çerçevede değerlendirdi.
"Eskiden hamilelik hizmetleri ücretsizdi. Hem sağlık hem çalışma alanında kadın adına lehte uygulamaları savunuyoruz. Fakat tesadüfen öğreniyoruz ki hamilelerin ücretsiz tedavi hizmeti verilmesi iptal ediliyor. Genel olarak tüm insanların özel olarak kadınların sağlık hakları SSGSS ile aşama aşama ellerinden alınacak."
Karakuş'a göre SSGSS yeniden gündeme alınmalı, herkes için parasız sağlık hizmetlerinin talep edilmesi, kadınlar için yıpranmayı payı dahil olmak üzere sosyal güvenceyle ilgili maddelerin yeniden ele alınıp tartışılması gerek.
Muayene ve doğum ücretsizdi
Uygulamanın iptaline kadar SGK tarafından yayınlanan 2008 Sağlık Uygulama Tebliği'nde (SUT) 'Provizyon işlemleri' başlığı altında, 2'nci maddenin A şıkkının 7'nci maddesinde hamileliğin başladığı tarihten itibaren tekil hamilelikte ilk 8 hafta, çoğul hamilelikte ise ilk 10 hafta sosyal güvencesi olmayan kadınların muayene ve doğum masraflarının SGK tarafından karşılanacağı belirtiliyordu.
Bu madde kapsamında herhangi bir sosyal güvencesi olmayan hamilelerin, tekil hamilelikte ilk 2 ay, çoğul hamilelikte ilk 2.5 aylık muayeneleri ve tedavileri SGK tarafından karşılandı. Ayrıca doğum masrafları da ödendi.
"SSGSS'ye esastan itirazımız var"
Kadınlar 2008'in Nisan ayında hyaptıkları eylemlerde taleplerini şöyle sıralıyorlardı:
- Kadın-erkek herkese işsizlik, kaza, hastalık, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde ve tüm kadınlara analık ve doğurganlık hallerinde sosyal güvence sağlanması
- Kadınlara sosyal haklarını babalarından ve eşlerinden bağımsız olarak tanıması
- Kadınlara ev içinde harcadıkları emeğin karşılığı olarak erken emeklilik, cinsiyete dayalı yıpranma payı/fiili hizmet zammı haklarını tanıması
- Kadınların ev içindeki karşılıksız emeğimiz ortadan kaldırılıncaya dek kadınların evdeki çalışmalarının dikkate alınması
- Eşit uygulamalar değil, eşitlik sağlanana kadar geçici özel önlem, pozitif ayrımcılık yapılması (EZÖ)
