Kadınlar, hangi ülkelerde evlilik öncesi soyadını kullanabiliyor?

Türkiye’de kadının soyadını kullanması dair düzenleme 9. Yargı Paketi’nin Meclis Adalet Komisyonu’nda onaylanmasının ardından önümüzdeki günlerde Meclis’in gündemine gelecek. 

Düzenlemeye göre, “Kadının soyadı” düzenlemesinde yapılacak değişiklik ile AYM kararına rağmen kadınlar evlendikten sonra bekarlık soyadlarını tek başına kullanamayacak.

Peki dünyanın diğer ülkelerinde durum ne? 

İspanya

• Uzun yıllar boyunca çocuklara iki soyadı verilmesi öngörülüyordu; biri babadan, diğeri anneden geliyordu. Ancak babanın soyadı önce yazılıyordu. Josefa León Madrid’in Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıdığı dava sonucu, babanın soyadının önde yazılması cinsiyet temelli ayrımcılık olarak değerlendirildi ve değişiklik yapıldı.

Costa Rica

• 18 yaşını doldurmuş bireylerin soyadlarının sırasını değiştirme özgürlüğü tanındı. Geleneksel olarak babanın soyadı önce gelirken, yeni yasal düzenleme ile bireylere tercih ettikleri sırayı seçme özerkliği sunuldu.

Japonya

• Evlilik sonrası çiftlerin aynı soyadını kullanma zorunluluğu devam ediyor. Son yıllarda bu kuralın isteğe bağlı hale getirilmesi yönünde halk desteği artsa da, muhafazakâr kesimler karşı çıkıyor. Yüksek Mahkeme yasayı anayasaya aykırı bulsa da, parlamentonun adım atması gerektiğini belirtti.

ABD

• Kadınlar, isterlerse kendi soyadlarını kullanabiliyorlar.

Birleşik Krallık

• Kadınların evlendikten sonra eşlerinin soyadını alması zorunlu değil. Ancak çoğu kadın hala kocasının soyadını kullanıyor. 2016 verilerine göre evlendikten sonra eşinin soyadını alan kadınların oranı %90.

Hollanda

• Kadınlar yalnızca özel durumlarda kocalarının soyadını alabiliyor. 1 Ocak 2024’ten itibaren çocuklar her iki ebeveynin de soyadıyla kayıt yaptırabilecek.

Güney Kore, Kuzey Kore, Şili, Malezya ve İran

• Kadınlar ömür boyu doğdukları soyadını korumak zorunda. Çocuklar ise babalarının soyadını taşıyor.

İzlanda

• Çocuklar babalarının adının yanına oğlu veya kızı anlamına gelen -sson ve -sdottir ekini alıyor.

Fransa

• Kadınlar kocalarının soyadını ek olarak alıyor. Çocukların soyadı, ilk çocuk doğduğunda kararlaştırılıyor ve diğer kardeşlerle aynı soyadı taşıyor.

Belçika

• Kadınlar doğum soyadını koruyor. Çift soyadı verme kanunu 2014’ten beri yasal, ancak çoğunluk hala babanın soyadını kullanıyor.

Yunanistan

• 1983'te yürürlüğe giren yasa ile tüm kadınların doğum soyadlarını kullanmaları zorunlu kılındı.

İtalya

• Kadınlar doğum soyadlarını korumak zorunda. Kocalarının soyadını da ekleyebiliyorlar. Yakın zamanda mahkeme, çocuğa babanın soyadının verilmesinin "eşitliğe aykırı" olduğuna hükmetti.

Kanada (Quebec)

• Kadının kocasının soyadını alması yasak. Çocukların soyadı çift soyadı veya isteğe bağlı tek soyadı olabiliyor.

(EMK)