Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) yayınladığı "Kadın ve Sağlık: Bugünün Kanıtı, Yarının Takvimi" başlıklı rapora göre, kadınların ortalama ömrü erkeklere göre daha uzun fakat sağlıklı yaşam koşulları daha kötü.
Rapora göre, gelir düzeyinin düşüklüğü, eğitimsizlik, sosyal güvence yoksunluğu gibi nedenlerle kadınlar hastalıklardan erkeklere göre daha fazla zarar görüyor. Yalnızca kadınların deneyimlediği hamilelik ve doğum gibi ciddi sağlık riskleri taşıyan ve titiz tıbbi bakım gerektiren süreçlerdeki aksaklıklar da kadın sağlığını bozuyor. Toplumsal cinsiyet temelli eşitsizlikler de kadın ve kız çocuklarının sağlıklarını koruma becerilerini kısıtlıyor.
Gelir, sağlığı ve ölümü belirliyor
Kadınların sağlık sorunları, ülkelerinin gelir düzeyine göre büyük farklılık gösteriyor. Yüksek gelir düzeyindeki ülkelerde kadınlar daha uzun yaşıyor, sağlıksızlık ve prematüre doğumlar daha az, çoğu ölüm 60 yaşından geç. Anne ölüm oranlarında zengin-fakir ülke farkı çarpıcı; ölümlerin yüzde 99'u gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşiyor. İntihar, 20 ile 59 yaş arası kadınlarda başta gelen ölüm nedenlerinden biri, orta ve düşük gelir seviyesindeki ülkelerde ise ikinci temel neden.
Kadın sağlığının merkezi sorunları, cinsellik ve üreme ile ilgili. Gelişmekte olan ülkelerde 15 ile 19 yaş arası genç kadınlarda görülen ölümlerin başlıca nedeni hamilelik ve doğum sırasındaki komplikasyonlar. Doğurgan kadınlar arasında ölümlerin temel nedeni HIV/AIDS. Şiddet de kadının cinsel sağlığı ve üremesi üzerinde ciddi bir tehdit unsuru.
Kadınlara sağlık daha pahalı
Her yaştan kadınlarda ruh sağlığı sorunları ve özellikle depresyon, gelir düzeyinin düşüklüğü, iş yükü ve şiddet gibi faktörlerin etkisiyle görülüyor. Birçok kadın için yaşlanmak, görme bozukluğu demek. Her yıl 2,5 milyon kadın görme yetisini kaybediyor; birçok vakada neden tedavi edilmemeleri.
Rapora göre, toplumlar ve sağlık sistemleri, kadınlar için hayatı güçleştiriyor. Kadınlar erkeklere göre daha yoksul, daha güvencesiz yaşıyor, daha çok kayıt dışı çalışıyor; sağlık masrafları daha yüksek. Sağlık hizmetlerinin önündeki finansal engelleri kaldırmak şart. Toplumun kadınlara yaklaşımı temel haklarının ellerinden alınması, şiddet gibi olumsuzluklar da fiziksel ve ruhsal sağlığı bozuyor. Kadınların sağlık sorunlarının birçoğu çocukluk döneminden kaynaklanıyor.
Bu yüzden kız çocuklarının tacizden korunarak, güvenli bir ortamda büyümeleri, ileride çıkacak sağlık sorunlarının önünü kesmek için kritik önemde. Rapora göre, kadın sağlığında sorunları çözebilmek için ulusal ve uluslararası boyutta ortak takvim geliştirip uygulamalı.(YC)
