Türkiye Yayıncılar Birliği öncülüğünde, okuma kültürüne yönelik bir proje olarak hayata geçirilen OKUYAY Platformu'nun (Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma Platformu), Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019 raporu yayınlandı.
Bugün yapılan bir toplantıyla kamuoyuyla paylaşılan rapor ile, en son 2011 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan okuma kültürü çalışması yenilenmiş oldu.
OKUYAY'ın KONDA Araştırma ve Danışmanlık'la yürüttüğü Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019 ile ilgili olarak KONDA'nın analistlerinden Aydın Erdem ve OKUYAY Platformu sektör uzmanı Sevengül Sönmez, detayları paylaştı.
Sonuçlar, KONDA'nın önceki araştırmalarıyla karşılaştırıldığında "Okuyorum" yanıtı verenlerin artmış olmasının okuma kültürü için olumlu bir gösterge olduğunu; Türkiye toplumunun okumanın önemini benimsediğini; okumanın gelişmesi için yapılması gerekenlerin ne olduğunu anladığını ve bu doğrulara göre hareket etme eğiliminin arttığını ortaya koyuyor.
Dört ilde pilot proje
Araştırma şirketinin 2008 yılında yaptığı ankette, katılımcıların yüzde 70'i net bir şekilde kitap okumadığını belirtirken, yeni araştırmada bu oran yüzde 36'ya düşmüş durumda. Son 3 ayda en az bir kitap okuduğunu belirtenlerin oranının ise yüzde 30'dan yüzde 64'e çıktığı görünüyor.
Türkiye'nin ortalamada 3 ayda 2,7 kitap okuduğunu ve bu sayının "Okuyanlar" kümesinde 4,2 kitaba kadar çıktığını gösteren araştırma aynı zamanda, "Okuyabilir" olarak belirlenen kümenin de azımsanmayacak oranda olduğunu ortaya çıkarıyor.
OKUYAY Platformu'nun pilot projelerini yürüteceği 4 bölge ilk kez kamuoyuyla paylaşıldı. OKUYAY Platformu'nun yaptırdığı Türkiye STK Haritalaması Araştırması doğrultusunda belirlenen bölgeler İstanbul, Ankara, Adana ve Samsun oldu.
Raporda dikkat çeken bazı bulgular şöyle:
- Aile kitap alıyorsa okuma artıyor. Bu grafikteki en dikkat çekici bulgu kişilerin ailesinin kitap aldığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Türkiye genelinin yüzde 35'i ailesinin kendisine çocukken kitap aldığını belirtirken bu oran "okuyanlar"da yüzde 52'ye çıkmaktadır. Bu tabloya göre ailesi kitap temin etmiş kişilerin kitap okuma olasılığı ciddi oranda artmaktadır.
Gençler daha çok okuyor
- Dünyada gençlerin sosyal medya kullanımı artarken okuma oranı düşüyor ancak Türkiye'de sosyal medyayı yoğun kullanan gençlerin okuması da artıyor. Bu toplumsal bir avantaj olabilir.
- Hayat pratikleri daha kısıtlı ve eğitim seviyeleri daha düşük olsa da kadınlar daha fazla kitap okuyor. Anneler de çocuklarına daha fazla kitap okuyor.
- Gençler daha fazla okuyor. Okuma ayrıca eğitim, gelir, kültür tüketimi gibi parametrelere göre de artıyor. En fazla okuyan küme öğrenciler.
- Okuma oranın yüksekliğinde birincil etken aileden gelen destek. Aileden destek almış kişilerin okuma seviyesi birebir orantılı olarak artıyor. Toplum da bunun farkında. Ama hâlâ çocuğuna kitap okumayan çok ebeveyn var. Ancak genç ebeveynler çocuklarına daha fazla kitap okuyor.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
(AÖ)