Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 2005 raporuna göre, dünyadaki toplam 38 milyon HIV taşıyıcısının 17.5 milyonu, yani yüzde 46'sı kadın.
Sahra altı Afrika'da bu oran yüzde 57, Okyanusya'da yüzde 55, Karayipler'de yüzde 50, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daysa yüzde 47.
Kadına şiddet AIDS'in hem nedeni hem sonucu
Erkeklerin kadınlara ve kız çocukların uyguladıkları şiddetin AIDS açısından sonuçları şöyle:
* Tecavüze uğrayan kadınlara ve kız çocuklarına, tecavüz sonucunda HIV bulaşabiliyor.
* Tecavüze uğrayan kadınlar olay sonrası korunma olanaklarına erişemiyorlar.
* Şiddet korkusu, kadınların kondom kullanımında veya diğer güvenli seks yöntemlerinde ısrar etmelerini engelliyor.
* Bir bakireyle seks yapmanın kişiyi HIV'den kurtaracağı gibi yanlış inançlar, tecavüzlere ve cinsel istismara yol açıyor.
* Şiddet içeren seks ve zorla seks jenital bölgedeki zarlara zarar verdiği için, kadınları HIV'ye karşı savunmasız bırakıyor.
Eşler arası şiddet
Eşler arası ilişkide şiddet, fiziksel, duygusal, psikolojik ya da cinsel olabiliyor. Böylesi bir şiddet HIV riskini artırıyor:
* Şiddet görmekten korkan kadınlar, eşleriyle HIV riskini azaltmak üzerine konuşamıyorlar.
* Eşler arası şiddet genellikle evlilik içi tecavüz, zorla seks veya diğer cinsel istismar yöntemleriyle gerçekleşiyor; bunlar HIV riskini artırıyor.
Araştırmalara göre, dünyadaki kadınların yüzde yaklaşık 50'si eşlerinin fiziksel istismarına maruz kalıyor.
Damgalama ve şiddet
HIV taşıdıklarını eşlerine, aile üyelerine veya içinde yaşadığı topluluğa açıklayan birçok kadın ve kız çocuğu, fiziksel ve duygusal istismarla karşılaşıyor.
Güney Afrika'da, Gugu Dlamini, HIV taşıdığını açıkladıktan sonra, içinde yaşadığı topluluğun bunu bir utanç olarak görmesi üzerine, dövülerek öldürüldü.
Savaş ve çatışmalar
Savaş ve çatışma durumunda, toplumsal cinsiyet temelli şiddet olasılığı da, vakaları da artıyor. Bu durum, hukukun ve düzenin bozulması, özellikle kadınların ve çocukların yaşadığı büyük nüfus göçleri gibi birçok etkene dayanıyor:
* Askeri personel içinde HIV oranının görece yüksek olması nedeniyle, çatışan kuvvetlerin kadınlara ve kız çocuklarına tecavüz etmesi iki kat daha fazla görülüyor. Tecavüz mülteci kamplarında da yaygın; bu kez askerlerin yerini kamp ekipleri alıyor.
* Kadınların, gelir, barınma olanakları ve destek olan aile bireylerinin kaybıyla, hayatta kalmak için seks yapma oranı artıyor.
Okullarda toplumsal cinsiyet temelli şiddet
Araştırmalar, özellikle Afrika'da, okul kültürünün erkek egemenliğini ve kadına karşı şiddeti sürdürdüğünü gösteriyor. Kadın öğretmenlere ve öğrenciler şiddet görüyor.
Okuldaki cinsel şiddet genellikle bildirilmiyor ve soruşturulmuyor. Sorunun bir başka yönü de, kadına yönelik şiddete yol açan kalıpların okul içerisinde yeniden üretilmesi. (TK)
