Altı bölgesel, üç sektörel federasyon ve 96 dernekle iş dünyasının çatı sivil toplum örgütü olan Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), geçen yılı "iş dünyasında kadın yılı" ilan ederek büyük bir adım attı ve bunu da sözde bırakmayıp bir grup akademisyene, kadının daha çok iş hayatına katılmasına yönelik önerilerin sunulduğu bir rapor hazırlattı.
Doç. Dr. Kadriye Bakırcı, Yard. Doç. Dr. Oğuz Karadeniz ve Dr. Hakan Yılmaz, Prof. Dr. Gülay Budak ve Doç. Dr. Meltem Özkaya'nın hazırladığı rapor da rafa kaldırılmadı İstanbul ve Eskişehir'de iş dünyasına tanıtıldı. Önceki gün de Ankara'da, kadın milletvekillerinden desteklerinin isteneceği bir toplantı düzenledi.
Toplantıdan epey önce "İş Dünyasında Kadın" raporu, tüm milletvekillerine gönderilmiş, Ankara'daki toplantıya da Meclisteki 50 kadın milletvekili ile partilerin kadın kolları başkanları davet edilmiş. Davette de özelikle belirtilmiş: "Partinizin kadın politikasıyla TÜRKONFED raporunun örtüşüp örtüşmeyen yerlerini toplantıda bizlerle paylaşın."
12 kadın vekil geldi
Adalet ve Kalkınma Partisi'nden (AKP) sadece kadın ve aileden sorumlu Devlet Bakanı Nimet Çubukçu toplantıya katıldı. Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) Canan Arıtman ve Necla Arat bir uğrayıp gitti, Milliyetçi Hareket Partisi'nden (MHP) dört kadın vekil, Demokratik Sol Parti'den (DSP) sadece Ayşe Jale Ağırbaş ve Demokratik Toplum Partisi'nden (DTP) de beş kadın vekil vardı. Sağdan say, soldan say Meclis'teki 50 kadın vekilden sadece 12'si "İş Dünyasında Kadın" raporu toplantısında hazırdı.
Ev ödevlerine çalışmışlar mıydı? Hayır. Kürsüye çıkanlar parti programlarıyla raporun karşılaştırmasını yapmayı, farklı öneriler getirmeyi tercih etmedi.
Çubukçu anlattı ve gitti
Devlet Bakanı Çubukçu, AKP hükümetinin kadın sorunlarına karşı duyarlılığını ve bugüne kadar yaptıklarını uzun uzun anlattı ardından, raporun özet sunumunu dinledikten sonra, korumasıyla kapıya yöneldi.
İşkadınlarının, akademisyenlerin sorma ihtimali bile olmayan bir soruyu yine bir gazeteci, Bugün'den Perihan Çakıroğlu yöneltti: "Sayın Bakan gidiyor musunuz? Daha diğer milletvekilleri konuşacaktı, birlikte tartışılacaktı."
Bakan Çubukçu "Ben buraya tartışma bölümü için değil, açılış konuşması için geldim" deyip, gidiverdi.
Klasik siyasetçi tavrı. Onlar konuşmaya gelir, dinlemeye değil.
Anadoludan gelen işkadınları derneklerinin başkanlarının bir bölümü de MHP'den Şenol Bal kürsüye çıkınca tavır koydu. Salon dışına çıkan "MHP türbanı desteklediği için dinlemeyeceğim" diyordu.
Yine kadınlara özgü bir tavır bu. Bugüne kadar işadamlarının olduğu bir toplantıda işadamlarının göğüslerini gere gere siyasi tavır koyduğunu hiç gördünüz mü?
Maaşını kreşe verecek kadın çalışır mı?
Kadın vekiller "İş Dünyasında Kadın" raporuyla ilgilenmemiş olsa da, TÜRKONFED ajandasına parti liderlerinden randevu almayı yazmış bile. İlgili bakanlıklar da, rapordaki önerilere paralel çözüm yolları üretmesi için yakın markaja alınacak.
Türkiye'de her 100 kadından 25'i çalışıyor. Çalışan her 100 kadından da 25'i sosyal güvenlik şemsiyesi altında. 75'i kayıt dışı. Çalışmayan kadının çalışmamaktaki birinci gerekçesi ev işleriyle meşgul olması. Kadın çocuk doğurana kadar çalışırsa çalışıyor, çocuk olunca işi bırakmak zorunda kalıyor.
Kentlerde, çalışan kadınların çocuklarının kurumsal bakım oranı yüzde 2,7. Para karşılığı yardımcı tutanların oranıysa yüzde 7,4. Çalışan kadınların büyük çoğunluğu vasıfsız. Aldıkları ücret de düşük. Kadın, anne olduğunda maaşını kreşe vermek yerine, evde oturmayı tercih ediyor.
Kadın sorununu türban sorununa indirgeyenlerin hepsine TÜRKONFED'in kitabını ev ödevi olarak vermeli. Bu raporun çıkış noktası da zaten daha demokratik, daha ileri, daha gelişmiş, daha rekabetçi bir ekonomi için kadının iş hayatında yer alması gerekiyor noktası.
Bu noktada hiç türban yok.
İş bulma ümidi azaldı
Ekim 2007 itibarıyla işsizlik oranı yüzde 9,7 olarak açıklanmıştı. (2006'da yüzde 9.3'tü.) Dr. Hakan Yılmaz tabloyu çizdi: İşsizlik oranı işsizler/işgücü, olarak bulunuyor. İşgücü dediğimiz 15 ile 65 yaş arası çalışanlarla iş talep eden işsizlerin toplamı. Bugün iş hayatında 15-65 yaş arası 100 kişiden 48'i "pazarda" yer alıyor. 1990'larda bu oran yüzde 60'tı. Oranın düşmesinin en büyük nedeni insanların iş bulma umudunu kaybetmesi.
İş talep etmekten vazgeçenlerin de yüzde 70'i kadın. Dr. Hakan Yılmaz, işgücü pastasının küçülmesiyle işsiz oranının da yüzde 9,5'e çıktığını savunuyor. 1990'ların yüzde 60 oranındaki işgücü baz alınsa işsizlik oranı da yüzde 20'lere fırlayacak.
Türkiye son yirmi küsur çeyrektir büyümesiyle övünürken, bugün dünya piyasalarındaki gelişmeyle işlerin yavaş yavaş tersine döndüğü sinyalleri alınıyor. İşler iyiyken iş bulma ümidini kaybeden insanlar bir yanda, acı bir gerçek daha var.
2003'ten bu yana AKP döneminde istihdam artış oranı yıllık ortalama yüzde 1,1 olurken, kadın istihdamı gerilemiş. 2003'ten bu yana 52 bin 400 kadın evinin yolunu tutmuş.(FÖ/EÜ)
* Ara başlıklar ve vurgular bianet'e ait.
