Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) için Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden Prof. Dr. Gülay Toksöz'ün hazırladığı "Türkiye'de Kadın İstihdamı Durum Raporu", kadın istihdamının tüm dünyada artarken Türkiye'de düştüğünü gösteriyor.
Taslak halindeki raporda bu alanda çalışan akademisyen, sendika ve örgütlerin tavsiyelerinden de faydalanılarak hazırlanan öneriler bulunuyor.
Enformel emeğe karşı koruma, eşitlik büroları
Türkiye'de iş piyasasının "cinsiyetçi olduğunu" belirten Prof. Dr. Toksöz, çalışan kadınların çalışma koşullarını iyileştirmek, ayrımcılıkla mücadele etmek için şu önlemleri öneriyor:
- Kayıtdışı çalışan kadınların sosyal korumaya kavuşması için, kadınların esas olarak küçük işletmelerde çalıştıklarından hareketle bu işletmelerin kayıt altına alınması teşvik edilmeli.
- Kadınların tarım işçisi olarak en korumasız biçimlerde çalıştıkları tarım sektöründe Tarım İş Yasası çıkartılmalı, yasa mutlaka gezici tarım işçilerinin yaşadıkları bölgelerden çalışacakları bölgelere nakilleri sırasında yolculukların trafik kazalarını önleyecek güvenlik önlemleri altında yapılmasını düzenlemeli.
- Geçici ve yevmiyeli olarak ev hizmetlerinde çalışan kadınlar İş Kanunu kapsamına alınmalı veya onlar için çalışma koşullarını düzenleyen ayrı bir kanun çıkarılmalıdır. Ev hizmetlerinde kaçak olarak çalışan göçmen kadınların yasallaşması sağlanmalıdır.
- 4857 sayılı İş Kanununda ayrımcılığın ayrıntılı yasal tanımı yapılmalı, 5. maddenin birinci fıkrasında sözü edilen “iş ilişkisi” kavramı “işe alınma” aşamasını düzenleyecek şekilde değiştirilmeli. Ayrımcılığın kapsamı cinsel yönelimi de içerecek şekilde genişletilmeli.
- Kadınların doğum izninden döndükten sonra değişen iş koşullarına uyumunu sağlayacak hizmet içi eğitimlerin işveren tarafından verilmesini ve kadınların aynı veya eşdeğer pozisyonda çalışmasını sağlamak için İş Kanununda düzenleme yapılmalı.
- Eşdeğer işe eşit ücret ilkesinin uygulanabilmesi için nesnel bir iş değerlendirme sistemi geliştirilmeli.
- Kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarında eşitliği sağlamak ve her türlü ayrımcılıkla mücadele etmek için “Kadın-Erkek Eşitliği Büroları” kurulmalıdır. Büroların işleyiş kuralları bir yönetmelikle belirlenmeli. (EÜ/TK)
