"Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri" raporunun "işgücüne katılım ve istihdam" bölümünün yazarı Prof. Dr. Yıldız Ecevit, kadınların eğitiminin desteklenmesini, kadın girişimciliğinin teşvikini, esnekleştirmenin yanında sosyal politikaları, bakım hizmetlerinin kurumsallaşmasını, işverenlere kadın istihdamı teşvikini ve ayrımcılığa karşı politika üretecek bağımsız yapıları öneriyor.
Ecevit'in, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği'yle (TÜSİAD) ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği'nin (KAGİDER) ortak raporunda yer alan önerilerinden bazıları şöyle.
Eğitim: Eğitim, özellikle de mesleki eğitim, kadınların beşeri sermayelerini artıracak en önemli araçlardan biri olarak hem örgün hem de yaygın öğretim kurumlarında sağlanmalı, gerekirse olumlu ayrımcılık araçları (kota ve burs) kullanılarak kadınların beceri kazanmaları ve meslek edinmeleri garantilenmeli.
Aktif işgücü politikaları: İş arama-işe yerleştirme, mesleki eğitim ve girişimcilik teşviklerini kapsayan politikaların, ülke koşullarına uygun bir karması benimsenmeli.
Kadın girişimciliği: Kadın girişimciliği, yoksulluktan koruyan gelir getirici faaliyetlerin dışında, daha geniş ve kadınların kendi güçlenmelerini hedef alan faaliyetler olarak anlaşılmalı. Devlet bunu ulusal istihdam politikasının parçası haline getirmeli.
Esnek üretime sosyal politika dengesi: Eksik istihdam ve/veya çalışan yoksulluğu yaratmaması için, esnekleştirme uygulamaları, minimum gelir, eğitim, sağlık, sosyal bakım alanlarında sosyal hizmetler, işsizlik sigortası, yeniden işe yerleştirme programları gibi etkin sosyal politikalarla desteklenmeli.
Ebeveyn izni: Bakım hizmetlerinin kurumsalla maması, kadınların i gücüne katılımlarını engelleyen arz yanlı nedenlerin en önemlilerinden. Kurumsal bakım hizmetleri bölgesel ve yerel özelliklere uygun yenilikçi modellerle güçlendirilmeli. Ebeveyn izni yasallaşmalı.
İşyeri kreşleri: Çocuk bakımı için kapsamlı politikalar benimsenmeli, işyeri kreşleri açılmalı, açılamadığı takdirde birkaç işletmenin birlikte açacağı kreşlere veya çocuk bakım hizmeti satın alabilecekleri modellere yer verilmeli, gündüz bakım programları desteklenmeli, yerel yönetimler çocuk ve yaşlı bakım hizmetlerinde daha çok sorumluluk üstlenmeli.
Kamuda cinsiyet ayrımcılığı: Kamu, bir yandan toplumsal cinsiyet ayrımcılığına izin vermeyerek, diğer yandan özel önlemler alarak kadın işgücünün/istihdamının artması çabalarında aktif rol oynamalı.
Özel sektöre teşvik: Özel sektörde işverenlerin kadın istihdamını artırmaları için kurumlar vergisinde indirim, gelir vergisi ve sigorta primi destekleri gibi istihdamı teşvik araçları kullanılmalı.
İş kurumlarında eşitlik politikası: Kadın istihdamını artırmakta etkin rol oynayabilecek kurumlar, daha özel olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,İŞKUR ve il müdürlükleri, İl İstihdam Kurulları güçlendirilmeli. Bunların toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışını politikalarına ve yönetimine yerleştirmeleri sağlanmalı.
Ayrımcılığı denetleyecek bağımsız yapı: İşe almada, işte yükseltmede, hizmet içi eğitimde ve ücretlerde ayrımcı uygulamaları denetleyecek ve bunların ortadan kaldırılmasına yönelik politikalar üretecek bağımsız bir yapı oluşturulmalı. (TK/EZÖ)
