Uluslararası Af Örgütü, polis ve güvenlik güçlerinin plastik ve diğer türde mermilerin kurallara aykırı kullanması sonucunda meydana gelen insan hakları ihlalleriyle ilgili bir rapor yayınladı.
Raporda, plastik ve diğer türde mermilerin kullanımı hakkında 25 kural bulunuyor.
“Kinetik Etkili Mermilerin Konuşlandırılması ve Kullanımı Hakkında 25 Kural” başlıklı raporda, gittikçe daha yüksek sayıda protestocunun bu gibi silahlarla kalıcı olarak yaralandığını veya öldürüldüğü belirtildi.
“Yalnızca istisnai durumlarda kullanılmalı”
Uluslararası Af Örgütü Polis Faaliyetleri ve İnsan Hakları Uzmanı Dr. Anja Bienert konu hakkındaki açıklamasında, “8 Mart’ta İsviçre’nin Basel kentinde Dünya Kadınlar Günü kapsamındaki bir etkinlik için toplanan protestocuların, polisin sıktığı plastik mermilerle vurulması bu krizin küresel boyutlarını ortaya koyuyor. Dünya genelinde polisin çoğunlukla barışçıl protestoculara karşı plastik mermi ve diğer kinetik silahlar kullanması gitgide bir rutin haline geliyor” dedi.
“Bu silahlar yalnızca istisnai durumlarda konuşlandırılmalı ve gerektiği gibi eğitim almış görevliler tarafından, başkalarının ciddi zarar görmesiyle sonuçlanabilecek yakın bir tehdidin varlığı halinde son çare olarak kullanılmalıdır. Devletler ve kolluk birimleri, plastik mermi ve diğer kinetik etkili mermilerin kullanımı konusunda insan haklarıyla uyumlu yasalar ve politikalar geliştirirken yayımladığımız 25 kuraldan yararlanabilir.
Barışçıl protestocuların üzerine mermi sıkma, kalabalığa rastgele ateş etme, insanların kafalarını hedef alma ve aşırı yakın mesafeden ateş etme, Uluslararası Af Örgütü’nün dünyanın çeşitli bölgelerinde tespit ettiği ihlallerden yalnızca birkaçıdır. Hedef hassasiyeti olmayan mermilerin ve kauçuk kaplı fişeklerin kullanılması sıklıkla, görme yetisi kaybı da dahil olmak üzere kalıcı yaralanmalara sebebiyet veriyor.”
“Küçük yaştaki çocuklara kullanılmamalı”
Uluslararası Af Örgütü’nün 14 Mart’ta yayımlanan “Gözüm Patladı: Kinetik Etkili Mermilerin Dünya Genelinde Kötüye Kullanımı” başlıklı raporunda, dünyanın çeşitli bölgelerinde plastik ve diğer türde mermilerin yol açtığı yaralanma ve ölümler yer alıyordu.
Bugün yayınlanan 25 Kural ve ona eşlik eden tutum belgesi, kolluk faaliyetlerinde güç ve ateşli silah kullanımına ilişkin BM Temel İlkeleri’ne dayanıyor.
Kurallardan bazıları şöyle:
- Kolluk birimleri, bu türde bir silahın yapısı itibariyle taşıdığı kayda değer riskleri almayı haklı gösterebilecek istisnai ve bilhassa ciddi durumlara müdahale etmek için gerekli olduğunu açıkça gösteremedikleri müddetçe, üyelerine kinetik etkili mermi vermemeli.
- Kinetik etkili mermiler, kamu düzenini ilgilendiren durumlar için standart bir denetim aracı değildir ve toplanan bir kalabalığı dağıtmak amacıyla kullanılamazlar.
- Yalnızca bireysel bir tehdide, yani ciddi şiddete başvuran ve diğer insanlara zarar verme yönünde kayda değer risk oluşturan bir kişiye karşı ve yalnızca bu tehdidi durduracak, daha az tehlikeli başka bir yöntem mevcut olmadığında kullanılmalıdır.
- Kinetik etkili mermiler insanların birbirine doğru hızla koşturduğu ve bu nedenle şiddet eğilimli kişiyi net bir şekilde hedef almanın mümkün olmadığı aşırı değişken durumlarda kullanılmamalıdır.
- Katiyen barışçıl olan, sadece pasif direnişte bulunan ya da kaçışan insanlara karşı kullanılmamalıdır.
- Kural olarak, kinetik etkili mermiler küçük yaştaki çocuklara ve/veya daha küçüklere ya da ufak bedeni ve ince vücut dokusu nedeniyle daha ciddi yaralanma ihtimali daha yüksek olan kişilere karşı kullanılmamalıdır.
Raporun ve 25 kuralın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
(AS)
