Haberin Kürtçesi için tıklayın
İstanbullular geçen ay yeni bir projeye uyandı. Kabataş’a denizi doldurup, trafiği yeraltına alacak, kanat çırpan martı şeklinde transfer merkezi yapılacak.
Kabataş, Bağcılar'dan gelen tramvay hattı, Kadıköy, Adalar'a sefer yapan vapur hattı, Taksim'e çıkan füniküler sistemi, Bursa'ya giden deniz otobüsü, Boğaz'a sefer yapan motorları, birçok ilçeye giden otobüs durakları ile hali hazırda çok önmeli ve birçok kişinin her gün kullandığı bir transfer merkezi.
İnşaatı ne kadar süreceği belli olmayan martı projesiyle birçok İstanbullunun toplu ulaşım alışkanlığı değişmek zorunda kalacak. İskeleler nereye gidecek? Füniküler ve tramvay hattı kapanacak mı? Otobüsler ne olacak? Bunun gibi vatandaşların aklına takılan birçok soru yanıt bekliyor.
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi Ulaştırma Anabilim Dalı'ndan Doç. Dr. Murat Ergün ve İstanbul Kent Savunması'ndan Cihan Baysal Uzunçarşılı, halka sorulmadan yapılacak transfer merkezi projesinin kamu yararı taşımadığı gibi martı simgesinin tarihi siluetle uyuşmayacağını söylüyor.
Projede ne var?
Metro inşaatı
Anadolu Ajansı'nın geçtiği habere göre, deniz doldurularak elde edilecek alana yapılacak Martı Projesiyle, Kabataş İskelesi, Kabataş-Taksim Füniküler Hattı ve yapımına başlanan Mahmutbey-Kabataş Metro Hattı entegre olacak.
Kabataş Fındıklı Molla Çelebi Camisi'nin kuzey tarafındaki bahçe duvarı sınırı hizasından başlayacak "kanat çırpan dev martı" formundaki proje, Kabataş Bezmi Alem Valide Sultan Camisi'ne bitişik Kabataş balıkçı barınağını da içerisine alacak şekilde yapılacak.
TIKLAYIN- İBB ONAYLADI: KABATAŞ'A TRANSFER MERKEZİ, ARAÇ TRAFİĞİ YERALTINA
Deniz trafiği ile raylı sistemin buluştuğu Kabataş, projeyle 10 bin metrekarelik yayalaştırılmış meydana kavuşacak. Meydanda yolcu peronu, geleneksel deniz tekneleri, ulaşım birimleri ile yeme-içme salonları yer alacak.
Dolmabahçe-Fındıklı arasındaki araç trafiği yer altına alınacak ve meydanın zemin altında dükkanlar, sergi ve müze salonları ile otopark ve metro bağlantısı olacak.
BUDO iskelesi
Proje kapsamında Adalar, Kadıköy Şehir Hatları Vapur İskelesi, BUDO, İDO, Üsküdar ve Boğaz hatları iskelesinin yakın bir zamanda kapanması bekleniyor.
İskeleler ne zaman kapanacak?
Adalar-Kadıköy iskelesi
Adalar Kadıköy hattındaki görevliler henüz kesin olmasa da 17 Haziran gibi iskelenin kapanma ihtimali olduğunu söylüyor. Ancak hiçbir yerde vatandaşı bilgilendirme adına bir afiş asılmamış. Adalara gitmek isteyenler Eminönü’nü kullanmak zorunda kalacak. Tavsiyemiz her sabah gitmeden kapanıp kapanmadığını kontrol etmeniz.
Üsküdar iskelesi
Üsküdar, BUDA, Boğaz iskelesi için de durum aynı, belirsizlik sürüyor. Şehir hatları vapurunun yanındaki Beltur görevlileri inşaat boyunca mekanın kapanmayacağını söyledi.
Vatandaşlar, şoförler habersiz
Otobüs durakları
Yerin altına alınacak otobüs hatları, füniküler sistemi ve tramvay hatları için de belirsizlik sürüyor. Görevliler konudan haberdar değil.
Bölgede yürüyen vatandaşların da birçoğunun projeden haberi yok. İskelelerin kapanacağını öğrenenler tepkili, başka semtlerdeki iskeleleri kullanmak zorunda kalmaktan hoşnut değiller. İnşaatın uzun sürme ihtimali tedirginlik yaratıyor.
"Düzenlemeye ihtiyaç var ama böyle değil"
Tayfun Kahraman, deniz, kara ve raylı sistemin entegre olduğu Kabataş’ın hali hazırda bir transfer merkezi olduğunu, oluşan tıkanıklık nedeniyle bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu ancak bunun bölgenin kentsel sit alanı özellikleri dikkate alınarak yapılması gerektiğini söyledi.
“Deniz, kara, raylı hat entegrasyonunda trafiği de etkileyen sorunları çözmek için bir düzenleme lazım. Ancak bunun için ne denizi doldurmaya ne de trafiği yer altına almaya gerek var. Tüm hatlar çalışırken bu gibi düzenlemeler yapılabilir. Vatandaşlar 2-3 yıl sürecek inşaat süresince ne yapacak?
"Martı simgesi sit alanında olmaz"
"Buradaki en büyük sorunlardan biri de yapılacak proje kentsel sit alanı içinde. Bir yanında Mimar Sinan’ın Molla Çelebi Camisi bir yanında Valide Sultan Camii, Dolmabahçe sarayı var, böyle bir tarihi dokunun ortasına martı simgesi konamaz. Şehircilikte koruma alanlarında tescilli eserlerin olduğu yerde bu tarz simgelerden imtina edilir."
"Kamu yararı yok"
Doç. Dr. Murat Ergün, projenin kamu yararı taşımadığını belirtti.
“Amaç orayı cazibe merkezi yapıp belediyenin gelir elde etmesini sağlamak. Yapılacak martı simgesinin de tarihsel yapılarla ilişkisi nasıl olacak? Görünüm açısında güzel değil.
"Proje olarak alta otopark konacak. Araçların girmesini yoğunlaştıracak. Mantıklı gözükmüyor. Trafiğin yer altına alınması trafiği düzeltmeyecek. Hatta arttırabilir. Üstelik çok büyük bir maliyet. Amaç rant elde etme. Vatandaşa bir avantajı olmayacak. Sadece bir yürüyüş alanı oluşacak. Harcanan paranın karşılığı kamu yararı oluşturmayacak.”
"Yine katılımcılık yok"
Cihan Baysal Uzunçarşılı, Gezi sürecinden sonra Belediye Başkanı’nın söz vermesine rağmen yine halka hiçbir şey sormadan projeler üretildiğine dikkat çekti.
“Bağlamından, mekandan kopuk bir düzenleme yapılıyor. Denizi doldurarak çevreyi mahvediyor, tarihi, kültürel yapıyı bozuyor, demokratik katılımcılık yok.
"Biz hala iskele ne zaman kalkacak, füniküler ne zaman kapanacak bilmiyoruz. İnsanlar ne yapacak? Bütüncül planlama yapılmadığı için sürekli günübirlik tuhaf tuhaf şeylerle karşı karşıyayız. Kabataş en güzel manzaralarından biridir. Bizim denizi kullanım hakkımız yok ediliyor.”
change.org'da kampanya
Öte yandan change.org üzerinden başlatılan imza kampanyasında da "İskelelerin, meydanın, yaya geçitlerinin, kaldırımların, hatta tarifelerin, artık giderek kötüleşen deniz araçlarının, tahrip olan yeşil alanların iyileştirilmesi gerekli. Ancak bu ihtiyacın katılımcı yöntemlerle hazırlanmayan “Doldurulmuş Martı" gibi projelerle karşılanamayacağını düşünüyoruz" deniyor.
Beyoğlu Kent Savunması ve İstanbul Kent Savunması tüm kent savunucularını 14 Haziran Salı 19.30’da Fındıklı Parkı’nda toplantıya çağırıyor. (NV)
Fotoğraflar: Nilay Vardar
