"Yerel yönetimlerde kadının temsil oranı yüzde 1. Bu çok eşitsiz bir tablo; çöpüyle, temizliğiyle, kadına yönelik hizmetlerin daha çok olduğu yerel yönetimde, kadın yönetici yok."
Kadınlara seçme-seçilme hakkının yürürlüğe girdiği 74. yıl dönümünde Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği'nden (KA-DER) Siyaset Okulu Proje Koordinatörü Sibel Yalın'la yaklaşan yerel seçim öncesi derneğin hazırlıklarını konuştuk.
2006'dan bugüne kadar KA-DER'in okullarında toplam 200 kadın eğitim aldı. Nisandan bu yana sekiz ilde yapılan eğitimlerin dokuzuncusu İstanbul'da 22-26 Aralık'ta düzenleniyor.
Okul, 2009 yerel seçimlerinde belediye başkanı, il genel meclisi, il ve ilçe belediye meclisi üyesi veya muhtar adayı olmak isteyen toplam 25 kadına ücretsiz olarak açık olacak.
Sadece kadın siyasetçi değil kadın odaklı siyaset
Eğitmenler arasında Büşra Ersanlı, Şeyda Taluk, Nükhet Sirman, Çiğdem Aydın, İbrahim Mazlum, Ayten Alkan ve Hülya Gülbahar da var.
"Derslerde mutlaka kadın hareketi tarihi ve toplumsal cinsiyet eğitimi veriyoruz. İletişimden kampanyaya, hak temelli siyasetten, kadına yönelik şiddete, erkeklerle çalışmaya pek çok ders var. Ders verenlerin hepsi hem hak savunucusu hem de akademisyen" diyen Yalın yerel yönetiminde eşitsiz temsile dikkat çekiyor.
Yerel karar alma mekanizmalarında tablo daha karanlık
Türkiye'de sadece bir ilin, Tunceli'nin belediye başkanı kadın. Diğer dokuz kadın ilçe belediye başkanı. Başkanlıktan encümen üyeliğine yerel yönetiminde kadının temsil oranı sadece yüzde 1.
Yalın daha önce "Meclise girmek için erkek olmak şart mı?" diye soran ve kadınların bıyık çizilmiş, kravat takmış fotoğraflarını görsel olarak kullandıkları kampanyaya değiniyor.
"O zaman Meclis'te kadının temsil oranı yüzde 4'tü, bu rakam yaklaşık yüzde 10'a çıktı. Ama yerel yönetimde durum çok daha vahim. Üstelik yerel yönetim hizmetleri sokak temizliğinden, çocuk parkına kadar daha çok kadınlara yönelik."
Yüzde 50 kampanyası
KA-DER'in seçimler öncesi diğer projesi de bu adaletsizliğe dikkat çekmek olacak.
"Artık yüzde 33'le 'yaklaşmak' değil yüzde 50'yle eşitlik için kota istiyoruz" diyen Yalın, bu talebin muhatabının kadınları parti listelerinde aday gösterecek siyasi liderler olduğunu söylüyor.
Siyasete katılmak gibi bir fikri olmayan kadınlara çağrılarını sorduğumuz Yalın şöyle cevap veriyor.
"Rozet takma meselesinde olduğu gibi, siyasetin zemini çok belirsizleşti. Kadınların güveni olmuyor. Önceliğimiz aday kadınlar; ancak siyasetle tanışmak isteyen kadınlara da kapımız açık."
Yalın'a göre bundan sonraki amaç genç kadınlara ulaşmak olmalı. Çünkü genellikle emekli kadınlar siyaseti hobi olarak görüyor. Erkeklerse daha genç yaşlarda siyasete atılıyor. Ancak erkekler politika yaparken kadınlar çocuklara bakıyor. Bu gerçek hep gözardı ediliyor.
Avrupa'da yerel meclislerde kadın oranları
Türkiye'de yüzde 1'ken Avrupa'da yerel meclislerde kadın oranları 2000 yılı istatistiklerine göre şöyle:
İsveç'te yüzde 47, Danimarka'da 30, Almanya'da yüzde 31, İspanya'da yüzde 29, İngiltere'de yüzde 27, Hollanda' da yüzde 26, Fransa'da yüzde 26, Avusturya'da yüzde 27, Belçika'da yüzde 21, Portekiz'de yüzde 12, İtalya'da yüzde 10. (EZÖ/TK)
* Siyaset Okulu'na başvurmak için tıklayınız.
