Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmasının 88. yıldönümüne sayılı günler kala Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), Türkiye siyasetindeki cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekmek için yeni bir kampanya başlattı: “Olmadı Türkiye’’
Kampanyanın tanıtımı Taksim’de Nippon Otel’de yapıldı.
Cumhuriyetin kuruluşunun 100. Yılına yaklaşırken KA.DER Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırmaları Vakfı’nın (TEPAV) hazırlamış olduğu endeksler sonucunda Türkiye’nin 20 ilinden hiç kadın milletvekili çıkmamış olması gerçeği ile bizleri yüzleştiriyor.
Aynı şekilde, günümüzde yüzde 17,2 gibi bir sayıya ancak ulaşabilmiş kadın milletvekili oranının cumhuriyet tarihi boyunca yalnızca yüzde 5,25 gibi acı bir tabloyla karşımıza çıktığını belirtiyor.
Tam da bu adaletsizliğe karşı bir kampanya olarak sesini duyurmaya çalışan ‘’Olmadı Türkiye’’, siyasette kadınlara dayatılan yapısal engellerin üstünü çizerek ‘’mecliste yüzde 50 oranında kadın milletvekili’’ gayesi ile yola çıkıyor.
“20 ilde hiç kadın milletvekili çıkmadı"
Bir asırlık Cumhuriyet tarihinde Türkiye’nin 20 ilinden hiç kadın milletvekili çıkmamış olmasını bir "utanç’’ olarak nitelendiren KA.DER Başkanı Nuray Karaoğlu şöyle dedi:
‘’ Cumhuriyetin kuruluşunun 100. Yılına yaklaşırken; Türkiye’nin tam 20 ili Cumhuriyet tarihi boyunca hiç kadın milletvekili çıkarmadı. Bu hakkın elde edilmesinin üzerinden tam 87 yıl geçmesine rağmen, Türkiye’nin bu illerinde yaşayan kadınlara Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil hakkı hiç tanınmadı.
"87 yıl önce Türkiye’deki kadınlar seçme ve seçilme, temsil hakkına sahip olmuşken, bugün neden bu ayıpla yaşıyoruz? Bu illerde kadın milletvekili yok. Adıyaman, Ardahan, Artvin, Bayburt, Burdur, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Karaman, Kilis, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Sinop ve Yozgat’.
“Erkek egemen toplumsal kültürün siyasi alana olan büyük etkisini görüyoruz. Kadınların siyasete katılmaları engelleniyor, siyasete katıldıklarında ise tırnak içinde “erkek gibi” siyaset yapmak zorunda bırakılıyorlar. Çünkü bize var olabilmenin bir şartı olarak bu dayatılıyor.
“Ek olarak medyadaki kadın temsili biçimleri de kadınlara çizilen toplumsal rollerin altını kalınca çiziyor. Kadınların medyada liderlik vasıfları ya da başarılarından çok birer magazin objesi olarak yer alması, bunun en açık örneği olarak karşımıza çıkıyor. İşte tüm bu nedenleri arka arkaya sıraladığımızda böylesine umutsuz, karanlık bir tablo çıkıyor karşımıza.’’
10 Çözüm önerisi
Karaoğlu son olarak şöyle dedi:
“Türkiye’nin doğu kentlerinde kadınların siyasete katılımı daha yüksek.”
Karaoğlu, KA.DER olarak sundukları 10 maddelik çözüm önerisini sıraladı:
1. Siyasi partilerin hazineden aldıkları fondan bir payın mutlaka kadın adaylara ayrılması, uzun vadede bu fonun kadın ve erkek adaylar arasında eşit paylaştırılmalıdır.
2. Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Yasası’nda değişiklikler yapılması için çalışma yürütülmelidir.
3. Maddi sorunları aşmak için STK’lar iş birliği yapmalı ı ve kadın adaylara fon yaratılmalıdır.
4. Aday belirleme sürecinde kadın adaylara mutlaka listelerde seçilebilecekleri sıralarda yer verilmelidir.
5. Kadınların siyasete katılımlarını teşvik edecek ve kolaylaştıracak uygulamalar geliştirilmelidir. Örneğin kreş imkânı gibi…
6. Kadın seçmenin kadın adaylardan beklentileri üzerine kamuoyu araştırmaları yapılmalı, kampanyalar bu durum dikkate alınarak tasarlanmalıdır.
7. Özellikle genç̧ ve siyasete yeni girenler kadınları güçlendirmek amacıyla bir mentorluk sistemi kurulmalıdır.
8. Erkek siyasetçilere toplumsal cinsiyet eşitliği ve eşit temsilin önemini aktaran eğitimler verilmelidir.
9. Önümüzdeki ilk genel seçimde il bazındaki barolar, yerel STK’lar, kooperatifler, dernekler, kanaat önderleriyle iş birliği yapılmalıdır.
10. Kadın aday göstermeyen ya da kadınları sadece seçilemeyecekleri sıralardan gösteren partiler ifşa edilmelidir.
(EŞ/EMK)