Fotoğraf: Hikmet Adal
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Çok dilli yayın yapan Jıneps/Çerkeslerin Özgür Sesi gazetesi Mayıs sayısında Çerkes Soykırımını manşete taşıdı. “Yüzleşmek özgürleştirir!” manşetiyle çıkan gazete soykırımın 156. yıl dönümünde hayatını kaybedenleri andı.
“Yüzleşmek küçültmez” ifadelerini kullanan gazete dünyanın farklı noktalarından sürgün ve soykırım örnekleri vererek “Kendilerinden farklı olanlara karşı yapılan haksızlıklar nedeniyle sorumluluk hissedenler, kendi gerçekleri ile yüzleşerek mağdurlardan özür dileyebilmeli, devletlerini buna zorlayabilmeli” dedi:
“Tarihleriyle yüzleşmeleri, insanları, toplumları ve son kertede devletleri küçük düşürmez, düşürmedi. Aksine saygınlık kazandırır.
“Barış ve demokrasi yolunda, geçmişin acıları ile yüzleşmek de var... Yüzleşilmediği, bundan kaçınıldığı, üstelik yadsındığı sürece, olumsuzlukları yaşamaya devam ettiğimizin farkındayızdır. Susmamalı, suça ortak olmamalı, ortak olunmaması için çaba göstermeliyiz belki ek olarak. Daha iyi bir dünya ve daha iyi bir yaşam için her zaman bir başlangıç yapabiliriz.”
İç sürgünü hatırlattı
Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürüldükten sonra 2 Mayıs 1923’te Balıkesir’de ikinci bir sürgüne maruz bırakılan Çerkesleri de hatırlatan gazete “Gönen-Manyas Çerkes Sürgünü Kararnamesi ile 14 Çerkes köyü boşaltıldı ve Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk iç sürgününü Çerkesler yaşadı. Unutmayacağız” ifadelerini kullandı.
Soykırım değil "Tsitsekun"
2014’ten beri soykırım için Ubıhça “Tsitsekun” kelimesini kullandıklarını hatırlatan gazete konuyla ilgili şu bilgilendirmeyi yaptı:
“Yahudi Soykırımı ‘Holocaust’, Ermeni Soykırımı ‘Meds Yeghern’, Süryani Soykırımı ‘Seyfo’, Dersim Soykırımı ‘Tertele’ kelimeleri ile anılagelmektedir. Çerkeslerin 1864’te uğradığı soykırımı, yok olan Ubıh dilinde bir kelimeyle simgeleştirmek istedik.
“Bundan böyle soykırım yerine bu kelimeyi kullanmayı tercih edeceğiz. Bu kelime, Georges Dumezil ile çalışarak konuşanı kalmayan Ubıhça’nın sözlüğünü hazırlayan, Dumezil dışında Şeraşidze ve Norveçli dilbilimci Hans Vogt ile de çalışmalar yapan ve “Son Ubıh” olarak anılan Tevfik Esenç’e saygıyla; Hans Vogt’un hazırladığı, 1963 yılında basılan Ubıhça Sözlüğü’nde yer alan, soykırımı en iyi ifade eden ve toplu katliam, kırım anlamına gelen ‘Tsitsekun’dur.”
Jıneps hakkında
2005'ten beri yayında. Türkiye ve diasporanın yaşadığı ülkelerde Çerkeslerin gündem ve sorunlarını izliyor. Dosyalarla dünyanın her yerinden Çerkes kültür ve tarihine ilgi duyan araştırmacı ve akademisyenlere açık arşiv kaynağı sunuyor.
Gazetenin internet sayfasına buradan ulaşabilirsiniz. (HA)
