İRAN

Jîna Mahsa Amini protestoları: Bin kişi hakkında iddianame

İran’ın yarı resmi haber ajansı Tasnim, yaklaşık bin protestocunun “güvenlik görevlilerine saldırma” ve “kamu malına zarar verme” gibi suçlardan bu hafta halka açık şekilde hakim karşısına çıkacağını yazdı.

İstanbul

Jîna Mahsa Amini protestoları: Bin kişi hakkında iddianame

* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA) - Kopenhag / Danimarka

Haberin Kürtçesi için tıklayın

İran'da "başörtüsünü düzgün bağlamadığı" gerekçesiyle "ahlak polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Jîna Mahsa Amini'nin ölümüyle başlayan protestolar, 17 Eylül'den bu yana başta başkent Tahran olmak üzere pek çok şehirde devam ediyor.

Anadolu Ajansı'nın (AA) İran'ın resmi haber ajansı IRNA'ya dayandırdığı haberine göre, Tahran Başyargıcı Ali El-Kasi Mihr, protestolara katılan yurttaşlarla ilgili "bin civarında" iddianame hazırlandığını duyurdu.

Buna göre, protestocular "yıkıcı eylemlerde bulunma, güvenlik güçlerine saldırma yoluyla yaralanmalarına veya ölmelerine neden olma, kamu malını ateşe verme" gibi "sabotaj" çerçevesinde değerlendirilen bir dizi suçlama ile hakim karşısına çıkacak.

Öte yandan, İran'ın yarı resmi haber ajansı Tasnim'in haberine göre, Tahran Başyargıcı Ali El-Kasi Mihr,yaklaşık 1000 kişinin davalarının bu hafta Devrim Mahkemeleri'nde halka açık şekilde görüleceğini belirtti.

İranlı yetkililer ülke çapında kaç kişinin tutuklandığı hakkında bilgi paylaşmazken hak örgütleri tutuklu sayısının 14 bin olduğunu ifade ediyor.

Protestolar sürüyor

Jîna Mahsa Amini'nin gözaltına alındıktan üç gün sonra, 16 Eylül'de hayatını kaybetmesiyle başlayan protestolar, İran'ın pek çok şehrinde sokaklarda ve üniversite kampüslerinde devam ediyor.

Son dönemde protestoculara yönelik gözaltı dalgasıyla birlikte üniversite öğrencilerinin okuldan uzaklaştırılması da dün protesto edildi.

Ülkenin, Şehrud Teknoloji, Zehra, Tebriz Tıp Bilimleri, Bilim ve Teknoloji, Tahran Şehid Beheşti, İslami Azad, Melayer, Erak, Ahvaz Şehid Çamran, Şiraz, Buşehr Tıp Bilimleri, İslam Şehr İslami Azad, Kürdistan, Azerbaycan Şehid Medeni, Senendec Azad, Gilan, Nasıruddin Tusi ve Nuşirevan Teknoloji üniversitelerinde öğrenciler protesto gösterisi düzenleyerek gözaltına alınan arkadaşlarının serbest bırakılmasını istedi.

Sosyal medyada yayınlanan görüntülere göre, başkent Tahran'daki Emir Kebir ve Allame Tabatabai üniversiteleri ile Batı Azerbaycan'daki Urumiye Üniversitesi öğrencilerinin fakülteye girişinin yasaklanması ve okuldan uzaklaştırılmasının ardından öğrenciler oturma eylemi yaptı.

Ne olmuştu?

Doğu Kürdistan'ın Sakız kentinden başkent Tahran'a akrabalarını ziyarete gelen 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini, erkek kardeşinin kullandığı aracı durduran ahlâk polisince gözaltına alınmıştı. Kardeşine, nasihat edilip serbest bırakılacağı söylenerek götürülen genç kadının, gözaltına alındıktan iki saat sonra komaya girdiği ve kaldırıldığı hastanede öldüğü ortaya çıktı.

İran devlet televizyonu Amini'nin dövüldüğü iddialarını yalanlayarak, polisin genç kadını "nasihat etmek ve eğitmek" üzere karakola götürdüğünü ve orada kalp krizi geçirdiğini söyledi. Amini'nin akrabaları, kadının herhangi bir kalp rahatsızlığı olmadığını açıkladı.

Devlet televizyonu bir polis karakolunda Amini olduğu söylenen bir kadının oturduğu koltuktan bir yetkiliyle konuşmak üzere kalktıktan sonra yere düştüğünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları yayınladı. Ancak, görüntülerden kadının Amini olduğu doğrulanamadı.

Amini'nin dövülerek öldürüldüğü yolunda sosyal medyada yayılan iddialarını reddeden Tahran emniyeti ise konuyla ilgili açıklamasında, "Ayrıntılı araştırmalara göre, Amini'nin araca alınması sonrasında ve tutulduğu karakolda fiziksel bir temas olduğunu" reddetti.

Ancak, İran'ın yarı resmi Fars haber ajansı, Amini'nin ahlâk polisince dövülmesi nedeniyle komaya girdiğini duyurdu.

VoA'nın haberine göre genç kadının karakolda ölümünü eleştiren sosyal medya yorumcuları arasında, sözünü sakınmamasıyla tanınan reformcu eski milletvekili Mahmud Sadıki, Ayetullah Ali Hamaney'i olayla ilgili kamuoyuna açıklama yapmaya çağırdı.