“Anayasada kurulların yeri ve yapısı, üyeleri, işleyişi, görev ve yetkileri bellidir. TBMM’ye TBMM üyeleri katılır. Bakanlar Kurulu toplantısına bakanlar ve başbakan katılır, MGK’ya MGK üyeleri katılır. Bu, Anayasanın koyduğu görev, yetki ve sorumluluk zincirinde işleyen bir düzendir, sistemdir. Aksi halde her organ istediği zaman istediği gibi toplantı yaparsa anayasal kuralların, görev-yetki-sorumluluk üçlüsünün bir anlamı kalmaz.”
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü kez Bakanlar Kurulu’na başkanlık etmesini ve son toplantıya Jandarma Genel Komutanının katılmasını bianet’e değerlendirdi. Kaboğlu, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Abdullah Atay’ın Bakanlar Kurulu toplantısına katılmasının Anayasa dışı olduğunu söyledi.
Bakanlar Kurulu dün akşam Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında üçüncü kez toplandı. Bu kez Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Abdullah Atay toplantıda bulundu. Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç toplantı sonu yaptığı açıklamada, Atay’ın önceki otplantıda da yer aldığını söyledi ve bunu “toplantıda asayiş konularının görüşülmesiyle” açıkladı.
“Cumhurbaşkanının başkanlığı Anayasal sistemi zorlar”
Prof. Dr. Kaboğlu, hem Bakanlar Kurulu’na Cumhurbaşkanının başkanlık etmesi hem de Jandarma Genel Komutanının katılmasıyla ilgili şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanının Bakanlar Kuruluna başkanlık etmesi olağan dönemde istisnai bir durumdur. Ancak olağandışı dönemlerin, olağandışı durumların cereyan etmesi halinde, Bakanlar Kuruluna başkanlık etmesinin yerinde olacağını Anayasal çerçevede savunabiliriz.”
“Sarayda rutin hale getirilen başkanlık etme prosedürünün Anayasal sistemi, çerçeveyi zorladığını söyleyebiliriz.”
“Ayrıca Anayasada Bakanlar Kurulunun kimlerden, nasıl oluşacağı bellidir. Buradaki kompozisyonun ana dayanağı şu: Bakan sıfatını taşıyan kişiler, başbakan başkanlığında toplanır. Bakanlar Kurulu gerek bireysel olarak gerekse kolektif tasarruf açısından alacağı kararlardan dolayı TBMM’ye karşı sorumludur. Bu açıdan bakıldığında, Bakanlar Kurulunun başbakan başkanlığında toplanması anayasanın gereğidir. Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanması istisnaidir.”
“Jandarma Genel Komutanının toplantıya katılması ise Anayasa dışıdır. Çünkü Jandarma Genel Komutanının görev ve yetkileri bellidir; görev, yetki ve sorumluluğu çerçevesinde üst makamlarla ilişkisi, başbakanla, cumhurbaşkanıyla ilişkisi ilgili mevzuatta düzenlenmiştir.”
“Anayasaya göre Milli Güvenlik Kurulu düzenlenmiştir, Jandarma Genel Komutanı, MGK’nın toplantılarına katılır. MGK cumhurbaşkanının başkanlığında toplanır, ilgili kuvvet komutanları da katılır. Bu, Anayasanın öngördüğü bir kuraldır. Dolayısıyla Anayasada Jandarma Genel Komutanı ile cumhurbaşkanını ve başbakanı bir araya getiren bir kurum varken, mensubu olmadığı bir kuruma çağrılması ve bunun süreklilik haline getirilmesi, Cumhurbaşkanını sarayda yaptığı toplantılar dizisinin anayasa dışılığını teyit eder.” (AS)
