Uyku süresini belli bir oranın ötesinde kısaltmak mümkün değildir. Üniversite öğrencileri ile yapılan bir çalışmada, kısa bir zaman diliminde uyku süresinin kısaltılması mümkün olmamış, deneklerde ertesi gün yorgunluk, halsizlik, konsantrasyon güçlüğü ve hafıza bozuklukları gibi şikayetler saptanmış.
Uykusuzluk
Uykusuzluk kişi tarafından hissedilen ve kişiden kişiye değişen subjektif bir olay. Uykusuzluk, karşımıza bazen hayatla bağdaşabilecek sürelerden daha kısa bir uyku süresi, bazen de kişinin daha önce alışık olduğu ve yeterli bulduğu uyku süresinin kısalması şeklinde çıkar. Uykusuzluğun en sık karşılaştığımız şekli uykuya dalma güçlüğü ile ortaya çıkan uykusuzluktur. Bu tür insanlarda uykuya dalmak uzun saatler sürer ve uykuya dalamama aşırı bir sıkıntı yaratır. Bu sıkıntı hissi uykuya dalmak için geçen sürenin, olduğundan daha da uzun algılanmasına sebep olur.
Uykuya kolaylıkla daldıkları halde, uykuyu sürdürmekte güçlük çekenler de var. Bu kişiler, uyandıklarında tekrar uykuya dalmakta güçlük çekerler. Uykusuzluğun bir diğer şekli de sabah erken uyanıp, bir daha uyuyamama şeklindedir. Uykuya problemsiz dalıp, uyumaları kısmen mümkün olsa da, sabaha karşı uyanıp bir daha uyuyamazlar.
Tabii herkesin gıpta ettiği kişiler de var; her türlü ortam ve şartta uyuyabilen, ışık ve gürültünün hiç bir şekilde rahatsız etmediği, hatta birkaç bardak çay ve kahveyi üst üste içtikten sonra uyuyabilen kişiler... Ne mutlu onlara!
İyi bir uyku için...
. Uyku saatlerimizi ve süresini bilmek ve bunlara uygun saatlerde yatıp kalkmak, sağlıklı bir uykunun ilk şartıdır. Ancak her zaman alışılmış uyku saatlerine tam olarak uymak mümkün olmaz.
. Sabah uykusu daha çok yavaş uykunun yüzeysel dönemlerinden oluşacağından, gece uykusunun yerini tutmaz. Sabah geç kalkılması, ertesi gece uykunun gelme saatini geciktirecek, bu da ertesi gece uykuya dalma güçlüğü ile kendini belli edecektir.
. Yapılan araştırmalar bedeni kullanmanın iyi bir uyku için şart olduğunu gösteriyor. Uyku laboratuarında incelenen hastalarda, doğada geçirilen bir günün sonunda daha önceki gecelere göre derin yavaş uyku oranının artmış olduğu saptanmış.
. Akşam saatlerinde aşırı miktarda yemek yemek iyi bir uykunun önünde bir engel. Akşam saatlerinde alınan, uyarıcı olduğunu bildiğimiz içecekler de uykunun yapısını bozduğu ve uykuya dalmayı güçleştirdiği biliniyor.
. Yatmadan önceki cinsel ilişkinin de kişiler üzerinde farklı etkileri olduğu biliniyor. Cinsel ilişkinin bazı insanlarda uykuyu kolaylaştırdığı, bazılarında gerginlik düzeyini artırarak uykuya dalmayı geciktirdiği saptanmış.
. Yatak odası iyi havalandırılmalı, yaz-kış nispeten serin olmalı. Yazları ideal yatak odası balkona açılan bir kapının bulunduğu odadır. Temiz hava gece uykuya dalmanızı kolaylaştırdığı gibi, sabah daha rahat uyanmanızı sağlar.
. Ayrıca sessizlik ve konfor da çok önemli. Gücünüzün yettiği en iyi yatağı satın alın. Düşünün, yaşamınızın kayda değer bir kısmı yatakta geçiyor.
. Tıpkı çocuklar gibi, biz erişkinlerin de uykuya dalmadan önce kendimizi rahatlatmak ve gevşemek için yapması gereken şeyler var. Nasıl çocuklara yatmadan ılık süt içirilir, masal anlatılırsa, erişkinlerin de kendilerine özenli davranması gerekir. Sizi neler rahat uyutuyor bilmelisiniz. Ilık bir duş mu, bir fincan ıhlamur mu, hafif bir kitap mı?
. Yatak odası uyumak içindir. Yatak odanıza iş getirmeyin. Yatak odanızda televizyon izlemeyin, yemek yemeyin. Orası, uyumak için hazırlanmış bir alan. Kendinizi ne kadar uyumaya şartlarsanız, o kadar rahat uyursunuz.
. Gündüz şekerlemelerine son verin: Bedenlerimizin 24 saatlik bir ritmi var. Tıpkı bir cep telefonu gibi şarjımız bittiğinde, uyuyup kendimiz güçle dolduruyoruz. Gündüz şekerlemeleri çok tatlıdır ama beden saatini alt üst eder. Gece uykusunun en büyük engeli de bu şekerlemelerdir. Gündüz şekerlemeleri, geceleri insanı ayakta tutar ve çalışma saatlerinde inanılmaz bir yorgunluk hissine neden olur.
. Sizi endişelendiren, kafanızı kurcalayan konuları geceleri ertelemeyi öğrenin. Uykunuzu iyi alırsanız, zihniniz daha rahat çalışmaya başlayacak. Sizi uykusuz bırakacak konuların üzerine girmeyin, ev ahalisiyle uyku vakti tartışmalarından kesinlikle kaçının. Sorunlarınızı sabaha erteleyin, çözüm bulmak kolaylaşacaktır.
. Uykunuza, uyku saatlerinize, uyku ihtiyacınıza saygı gösterin. İş hayatı ve stres uyku düzeninizi aksatabilir ama bir erişkin olarak hayatınızı düzene sokacak kişi de sizden başkası değil. Bu nedenle ipleri elinize alın ve yaz aylarının sıcak gecelerinde, daha rahat eğlenebileceğiniz, stressiz ve mutlu yaşayabileceğiniz bir biçimde, beden saatinizin ayarını yapın.
