24 Haziran’daki milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçiminde iki oy pusulası bulunuyor.
İttifak sistemi ilk kez uygulanacağı için iki ayrı pusulayla gidilen seçimde, öncekilere göre daha fazla soru işareti var.
İttifak sisteminde oylar hangi partiye sayılacak?
Oy pusulasını ortalarsak oylar boşa mı gidecek?
İttifakın milletvekili sayıları nasıl hesaplanacak?
Bu sorulara cevap olacak bir rehber hazırladık…
Oy pusulalarında ne var?
* 24 Haziran’da seçmen kabine iki ayrı oy pusulası ile girecek.
* Pusulalar ile zarfın açık verilmesi ve üzerinde bir şey yazılı olmaması gerekiyor.
* Pusulalardan birinin üzerinde cumhurbaşkanı adayları var, diğerinde ittifakta olan ve olmayan partiler ile seçim bölgesine göre bağımsız adaylar yer alıyor.
İttifaka mı, partiye mi oy verilecek?
* Oy pusulasında ittifakta bulunan partilerin yer aldığı ortak bir “ittifak alanı” bulunuyor.
* İttifak alanı içerisine basılan mühür, ittifaka sayılıyor.
* İttifak alanında olmayan partilere basılan mühür, direkt olarak o partiye sayılıyor.
* İttifak partileri için kullanılan oylar, ittifaktaki her bir partinin kendi oyu ile ittifakın ortak oylarının toplamından oluşuyor.
* Oy pusulasındaki ittifak alanında bulunan partilerden birine değil de bu alanın herhangi bir yerine basılan oylar geçerli sayılıyor ve ittifakın ortak oyları hanesine yazılıyor.
* İttifak alanı içerisine ancak iki partiye birden ya da iki partinin ortasına basılan mühür ittifakın ortak oyu sayılırken ittifaktaki bir partiye sayılmıyor.
İttifak oyları nasıl paylaştırılacak?
* İttifakın ortak oylarından, ittifaktaki partilere, yasada belirtilen yönteme göre hesaplanan pay düşüyor. Bu pay, ilçe seçim kurullarında sandık tutanaklarının birleştirilmesi sırasında hesaplanarak, partilerin kendi oylarına eklenecek.
* Hesaplama ise şöyle: Milletvekili seçiminde ittifakın oyları, ittifaktaki partilere, partilerin kendi oylarının oranında dağıtılacak.
Oylar nasıl sayılacak?
* Sandıktaki tasnif aşamasında “Cumhur İttifakı”, “Millet İttifakı”, partiler ve bağımsız adayların yanında her biri için açılan ayrı sütunlara yazılacak.
* İlçe seçim kurulları sandık tutanaklarını birleştirecek: Siyasi partiler ile bağımsız adayların her birinin aldıkları oy sayısı, ardından ittifakın oy sayısı ve ortak oylardan gelen paylar hesaplanarak tutanağa yazılacak.
Yurtdışı oyları nasıl paylaştırılacak?
* İlçe seçim kurullarında ittifak partilerinin, ittifakın ortak oylarından aldığı paylar, il seçim kurulunda da yurtdışı oylardan partilere payları eklenecek.
* İl seçim kurulunda yurtdışında ve gümrük kapılarında kullanılan oyların toplamından o ilde partilerin payına düşen miktar ekleniyor.
İttifak partileri baraja takılır mı?
* İttifakta bulunan partilerden her biri, ittifak oyları yüzde 10 barajını aştığında, barajı aşmış sayılacak.
* İttifak yapan partilerin milletvekili adayları ise ayrı ayrı pusulada yer alıyor.
* İttifak partileri aldıkları oy oranlarına göre milletvekili sayısına sahip olacak.
Milletvekili dağılımı nasıl belirlenecek?
* Dağılım iki aşamada gerçekleşiyor: İlk olarak, partilerin ve bağımsız adayların aldıkları oy oranına göre vekillikler dağıtılacak.
* Ardından İttifakın elde ettiği milletvekili sayısı ittifak partileri arasında aldıkları oy oranına göre bölüştürülecek. (AS)
NOT: 16 Nisan referandumu sonrasında çokça tartışılan “mühürsüz oy pusulaları” bu seçimde yasal.
* Fotoğraflar: Evrim Aydın / AA
