Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), İtalya’nın en tirajlı gazeteleri La Repubblica ve La Stampa’nın yayıncısı olan medya grubu GEDI’nin Yunanistanlı girişimci Theodore Kyriakou’ya satılmasının, ülkede medya bağımsızlığı ve çoğulculuğu açısından ciddi riskler barındırdığı uyarısında bulundu.
RSF, Yunanistan merkezli Antenna Group’un sahibi olan Kyriakou’dan güçlü editoryal bağımsızlık güvenceleri talep ederken, İtalya hükümetine de Avrupa Medya Özgürlüğü Yasası’nı (EMFA) ulusal mevzuata acilen uyarlama çağrısı yaptı.
Satış görüşmeleri “son aşamada”
İtalya’nın önde gelen basın gruplarından GEDI’nin olası satışı aylardır kulislerde konuşuluyordu. Ferrari ve Juventus gibi şirketleri de bünyesinde barındıran Agnelli–Elkann ailesinin holdingi Exor tarafından kontrol edilen GEDI için, bugüne kadar hem söylentiler hem de yalanlamalar gündeme gelmişti.
Ancak Exor, Aralık 2025’te yaptığı açıklamayla Antenna Group ile münhasır (exclusive) görüşmelerin son aşamasına girildiğini doğruladı. Antenna Group, Doğu Avrupa, Balkanlar, Kuzey Amerika ve Avustralya’da yayın yapan 37 televizyon kanalına sahip. Satışın Ocak 2026 sonunda tamamlanmasının beklendiği ifade ediliyor.
GEDI bünyesinde La Repubblica, La Stampa ve çeşitli radyo ve dijital medya kuruluşları bulunuyor. La Repubblica ve La Stampa, İtalya’da merkez-sol çizgide konumlanan, sırasıyla 1976 ve 1867 yılında kurulmuş iki köklü günlük gazete olarak öne çıkıyor.
Gazeteciler grevde: “Mesele bir markanın değil, eleştirel düşüncenin geleceği”
Satış görüşmelerinin doğrulanmasının ardından, La Repubblica gazetecileri 12 Aralık 2025’te greve gitti. Grev açıklamasında, “Tehlikede olan bir markanın hayatta kalması değil, bu ülkedeki eleştirel düşüncedir” denildi. La Stampa gazetecileri de bir gün önce benzer bir grev düzenledi.
Gazeteciler ve sendikalar, yeni sahiplik yapısının editoryal bağımsızlık, yayın çizgisi ve istihdam güvenceleri üzerindeki olası etkilerine dikkat çekiyor.
RSF: Güvenceler belirsiz, risk büyük
RSF’nin İtalya masası sorumlusu Laure Chauvel, satışa ilişkin şu uyarılarda bulundu:
“La Stampa ve La Repubblica’nın, editoryal bağımsızlığa dair güvenceleri belirsiz bir gruba satılması, İtalyan medya manzarasını kalıcı biçimde dengesizleştirebilir ve çoğulcu, bağımsız bilgiye erişim hakkı için büyük bir tehdit oluşturabilir. Bu nedenle, ilgili yayın organları için güçlü güvencelerin kamuoyu önünde açıkça verilmesi hayati önem taşıyor.”
Chauvel ayrıca, Avrupa Medya Özgürlüğü Yasası’nın (EMFA) İtalya’da henüz tam olarak iç hukuka aktarılmamış olmasına dikkat çekti. RSF’ye göre EMFA, haber merkezlerinin editoryal bağımsızlığını korumayı ve medya alanında dışsal çoğulculuğu güçlendirmeyi amaçlayan önemli güvenceler içeriyor.
RSF açıklamasında, gazetecilerin iş güvencesine ilişkin net taahhütlerin bulunmamasının, İtalya’da medya sektöründe zaten yaygın olan güvencesizliği daha da artırabileceği vurgulandı.
EMFA yürürlükte, uygulama tartışmalı
Avrupa Medya Özgürlüğü Yasası, 8 Kasım 2024’te yürürlüğe girdi ve 8 Ağustos 2025 itibarıyla tümüyle uygulanabilir hale geldi. Yasa, medya sahipliğinde şeffaflık, editoryal bağımsızlık ve çoğulculuğun korunmasını hedefliyor.
Buna karşın RSF’ye göre, GEDI’nin satışı gibi büyük ölçekli işlemler, yasanın ulusal düzeyde nasıl uygulanacağına dair ciddi soru işaretleri yaratıyor.
Basın özgürlüğü geriliyor
RSF’nin 2025 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksine göre İtalya 180 ülke arasında 49. sırada yer alıyor. Kuruluş, büyük medya gruplarının el değiştirmesinin, zaten kırılgan olan medya çoğulculuğu üzerinde uzun vadeli etkiler yaratabileceği uyarısında bulunuyor.
(HA)
