İsveç'te sağ ve sol arasındaki 47 bin oy fark, son sayımda kapanabilir mi?

Pazar günü 18:00'de sona eren oylamanın ardından yapılan çıkış anketlerinde önde görünen iktidardaki Sosyal Demokratlar'ın, Pazartesi günü açıklanan ilk gayri resmi sayım sonuçlarına göre yerlerini sağ partiler blokunu kaptırmış oldukları genel kabul görüyor. 

İlk haberlere göre Hristiyan Demokratlar ve Ilımlılar, Liberallerle birlikte aşırı sağcı İsveç Demokratları'nın dışarıdan destekleyeceği bir koalisyon hükümeti kurmak üzere ilk temaslara başladılar bile. 

Ancak, henüz sayımı süren uzaktan kullanılan 202 bin "geç oy" ve yeniden değerlendirilecek 93 bin 734 "geçersiz oy sayım ve değerlendirilmesinin tamamlanması sonrasında iktidar bir kez daha el değiştirebilir. Çünkü, 300 bine yakın yeni oy, sayım tamamlanmadan ilan edilen ilk sonuçlara göre iki blok arasında oluşan 47 bin oyluk farkın değişmesine elveren kayda değer bir büyüklük  oluşturuyor.

Binlerce geçersiz oy geçerli olabilir

Svenska Dagbladet gazetesinin haberine göre, oyların sayımı Stockholm'ün Nacka bölgesi İlçe Seçim Kurulu gözetiminde sürüyor. 

Ülkedeki oy kullanma merkezlerinde Pazar günü gerçekleştirilen ilk sayımda 90 bini aşkın oy geçersiz ilan edilmişti. Ancak iptal edilen binlerce oyun ilçe seçim kurullarının son sayımında geçerli sayılması olası. Bu sonuçlar Çarşamba günü sayımı tamamlanacak oylarla birlikte seçim sonucunu etkileyebilir.

Fark 47 bin

Pazar günü kullanılan oyların sayılmasının ardından, Pazartesi akşamı, Andersson'ın parlamentodaki 174 sandalyesine karşı 175 sandalyeye sahip olacağı öngörülen Ilımlıların lideri Kristersson'ın önderliğindeki blok arasında sadece 47 bin oy farkı olduğu açıklanmıştı. 

İsveç'te "Çarşamba oyları" denilen, yani erken kullanıldığı halde sayım merkezlerine geç ulaşan "geç erken" oylar ve "yabancı oy" denilen ülke dışında kullanılan oyların sayımı sürüyor. Toplam kaç oy olduğu henüz tam bilinmiyor ancak son parlamento seçimlerinde yaklaşık 202 bin "Çarşamba oyu"  vardı. "Geç erken" oyların artması beklendiği için bu yıl "Çarşamba oyları" daha da çok olabilir.

Her halükarda teorik olarak sonucu etkilemesi mümkün bir başka oy kategorisi de, oy kullanma merkezlerinde ilk sayım sırasında geçersiz ilan edilen on binlerce geçersiz oy. Pazartesi günü, ülke çapında ilçe yönetim kurullarında başlayan nihai oy sayımı sonucunda sayılar değişebilir. 

İlçe Seçim Kurulları, sandıkta geçersiz sayılan oyları geçerli ilan edebilir. Yerel kurullar kısa zamanda sayımlarını tamamlamk zorunda olduklarından daha kaba bir değerlendirme yapıyorlar. 2018 seçimlerinde ön oy sayımının ardından toplam 83 bin 646 oy geçersiz ilan edilmiş ancak İsveç Seçim Kurulu istatistiklerine göre, bunların yüzde 30'unu oluşturan yani 25 bin 100 oy son değerlendirmede geçerli sayılmıştı.

2022 seçiminde, ilk geçersiz oy sayısı daha da yüksek: 93.734. Geçersiz oylar üç kategoriye ayrılır; boş oylar, seçim dışı partilere verilen oylar ve diğerleri. Diğerleri kategorisinde yer alan oyların geçerli sayılma olasılığı daha yüksek ve şimdi heyecanla o sonuçlar bekleniyor. 

En yaygın geçersizlik iptali nedeni seçmenin zarfa koyduğu iki özdeş oy pusulasının ilçe seçim kurulundaki yeniden sayım sırasında geçerli kabul edilmesi. 

(AEK)