İsveç Başbakanı Kristersson Ankara’da: Gündem NATO üyeliği

* Fotoğraflar: Anadolu Ajansı (AA)

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, resmi temaslarda bulunmak üzere bugün (8 Kasım) başkent Ankara'ya geldi.

Kristersson, beraberindeki heyetle birlikte Anıtkabir'i ziyaret ederek Mustafa Kemal Atatürk'ün mozolesine çelenk bıraktı.

Kristersson'a Ankara Vali Yardımcısı İlhan Turgut, Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Yönet Can Tezel, İsveç'in Ankara Büyükelçisi Staffan Herrström ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Sait Atalay eşlik etti.

Burada Anıtkabir Özel Defteri'ni imzalayan Kristersson, ardından TBMM Başkanı Mustafa Şentop ile bir araya geldi.

Kristersson, Şentop ile görüştü

Görüşmenin ardından konuşan Şentop, Türkiye'nin NATO'nun genişleme politikasına olumlu yaklaştığı gibi, İsveç ve Finlandiya'nın üyeliğine de önyargısız ve prensip olarak olumlu yaklaştığını" söyledi:

"Bunu tutumumuzla da gösterdik. Daha ilk aşamada, NATO'nun Madrid toplantısında Türkiye üyelik sürecinize karşı çıkabilirdi ama bunu yapmadı. İyi niyetle, oluşturulan üçlü mutabakata güvenerek sürecin başlamasına izin verdi. Ancak Türkiye'nin endişelerinin ve taleplerinin tamamen haklı olduğunun altını bir kez daha çizmek isterim."

İsveç Başbakanı Kristersson da üç haftadır başbakanlık görevini üstlendiğini belirterek ikinci ikili ziyaretini Türkiye'ye gerçekleştirdiğini söyledi.

Kristersson, bugün ayrıca Cumhurbaşkanlığı'nda Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ikili ve heyetlerarası görüşme de yapacak. Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı'nda Kristersson onuruna resmi akşam yemeği verilecek.

Gündemde NATO üyeliği var

Muhafazakar Parti (M) lideri Kristersson, 11 Eylül'deki genel seçimlerin ardından 17 Ekim'de güvenoyu alan Muhafazakar Parti (M) - Liberal Parti (L) - Hristiyan Demokrat Partisi koalisyon hükümetinin başbakanı oldu.

Kristersson, başbakan olmasının ardından Türkiye'ye olan ilk resmi ziyaretini bugün gerçekleştiriyor.

Görüşmelerin gündeminde ise Finlandiya ve İsveç'in Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası yaptığı NATO üyeliği başvurusu bulunuyor.

Kristersson'un ziyareti öncesi Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamada da resmi görüşmelerde, "Türkiye-İsveç ilişkilerinin tüm boyutlarıyla gözden geçirileceği" kaydedilmişti.

Buna göre, "görüşmelerde ayrıca, stratejik ortak İsveç ile NATO Madrid Zirvesi marjında imzalanan Üçlü Muhtıra temelinde, İsveç'in NATO'ya üyelik başvurusu, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri ile küresel ve bölgesel meseleler hakkında görüş alışverişinde bulunulması öngörülüyor."

"İsveç, PYD ile arasına mesafe koyacak"

İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliklerinin sağlanabilmesi için 30 üye ülkenin hepsinin meclislerinin söz konusu üyelikleri onaylaması gerekiyor. Bugün itibariyle bu onayı vermeyen iki ülke, Türkiye ve Macaristan.

Türkiye, her iki ülkenin NATO üyeliğine başvuru yaptığı 18 Mayıs öncesinden itibaren "terör" ile ilgili endişelerini dillendirerek İsveç ve Finlandiya'nın üyeliğine karşı çıkıyordu. Söz konusu anlaşmazlık, 28 Haziran'da imzalanan bir memorandum ile giderildi. Bu bağlamda Türkiye'nin taleplerinden biri de İsveç ve Finlandiya'da bulunan toplam 33 kişinin Türkiye'ye iadesiydi.

TIKLAYIN - İsveç'in Madrid Memorandumu taahhütleri ve sıkıntıları

Kristersson, Erdoğan'a 20 Ekim'de bir mektup göndererek İsveç'in NATO'ya katılım sürecini görüşmek için Ankara ziyaretine hazır olduğunu bildirmişti.

Başbakan Kristersson Türkiye ziyareti öncesi İsveçTV4 kanalına konuşmuş, ''PKK'ye bu kadar yakın örgütlerle siyasi işbirlikleri yapmamalıyız'' demişti: "PKK'nin Türkiye'ye yönelik terör faaliyetlerini desteklemeyi amaçlayan etkinliklerde bulunması mümkün olmayacak."

İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström de "dış politikada birinci önceliklerinin NATO üyeliği olduğunu ve bunun için gerekli adımları atacaklarını" belirtmişti. Billstom, "PKK ile bu organizasyonlar (PYD/YPG/DSG) arasında, Türkiye ile ilişkilerimizi zedeleyecek kadar fazla yakınlık bulunuyor" demiş, bu nedenle "PYD ile aralarına mesafe koyacaklarını" söylemişti.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Dış İlişkiler Dairesi, Dışişleri Bakanı Tobias Bilstrom'un PYD ile YPG'ye yönelik verdikleri desteğe ilişkin açıklamasından duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, İsveç'in uluslararası toplumdaki saygın tutumunu koruyacağını umduklarını belrtmişti.

Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik başvurusu

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından 18 Mayıs'ta resmen NATO üyeliğine başvuran Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılım protokolleri 5 Temmuz 2022'de Brüksel'deki NATO Karargahında imzalandı.

30 üye ülkenin temsilcileri, İspanya'nın başkenti Madrid'de 29-30 Haziran'da yapılan NATO zirvesinde Türkiye'nin itirazlarını bir kenara bırakmasıyla iki ülkenin ittifaka davet edilmesi yönünde alınan karar doğrultusunda gerekli formaliteleri tamamlamak için karargahta bir araya geldi.

Bu bağlamda, 30 NATO üyesi ülkenin temsilcileri, İsveç ve Finlandiya'nın İttifaka katılım protokollerini imzaladı.

Söz konusu katılım protokollerinin NATO üyesi ülkeler tarafından kendi ulusal yasaları ve prosedürleri uyarınca onaylanması gerekiyor.

Tüm üye ülkeler, kendi onay süreçlerini tamamladıktan sonra Washington Antlaşması'nı saklayan Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) yeni üyenin katılımını öngören protokolleri kabul ettiklerine dair bildirim yapıyor.

Bütün aşamalar tamamlanınca NATO Genel Sekreteri, bu durumda Jens Stoltenberg, yeni üyeleri İttifaka katılmaya çağırıyor.

Son olarak yeni üyeler de kendi ulusal yasal sürecini tamamlayarak katılım belgesini ABD'ye teslim ediyor ve katılım süreci tamamlanıyor. (SD)