Milletvekillerini İzleme Komiteleri (Mikom); Meclisi ve seçmeni temsil eden milletvekillerini izlemek üzere kurulmuş bir sivil vatandaş inisiyatifidir.
Türkiye'nin birçok ilinde örgütlenmiş olan Mikom'lar arasından İstanbul 1.Bölge (İstmikom1), 19 Eylül 2002 tarihinde Toplumsal Saydamlık Hareketi Derneği (TSHD) ve Ulusal Demokratik Enstitü'nün (NDI) birlikte Ankara'da düzenledikleri "Siyasette Saydamlık ve Etik" konulu panele katıldı Panele partilerini temsilen katılan; Adalet ve Kalkınma Partisi'nden (AKP) Abdullah Gül, Anavatan Partisi'nden (ANAP) Berna Türkili, Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) Oya Araslı, Doğru Yol Partisi'nden (DYP) Turhan Güven, Demokratik Sol Parti'den (DSP) Aydın Tümen, Milliyetçi Hareket Partisi'nden (MHP) Şevket Bülent Yahnici ve Yeni Türkiye Partisi'nden (YTP) Ercan Karakaş'a şu 10 soruyu sordular:
Partiniz, Siyasi Partiler Yasasi'nı demokratik bir hale getirmek için oy veıecek mi?
* Partiniz, kürsü dokunulmazlığı dışında, milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasını da kapsayacak şekilde Siyasi Ahlak Yasası'nı çıkartmak için oy verecek mi?
* Partiniz, seçim sistemini demokratik düzeye ulaştıracak şekilde Siyasi Ahlak Yasası'nı çıkartmak için oy verecek mi?
* Partiniz, milletvekillerinin kar amaçlı özel işlerinin (şirket, hisse vb.) yönetimini) kayyuma devretmeleri ve vekilliği devam ettiği sürece gelir getirici başka bir iş yapmamaları, kendilerine yönelik maaş artışı ve iyileştirmelere karar vermelerini engelleyecek olan Siyasi Ahlak Yasası'nı çıkartmak için oy verecek mi?
* Partiniz, hükümetin tüm alanlardaki çalışmalarını, karar ve harcamalarını şeffaf hale getirecek ve vatandaşın bu bilgiye özgürce ulaşmasını sağlayacak ve güvence altına alacak yasayı çıkartmak için oy verecek mi?
* Partiniz, milletvekilleri ve bakanların malvarlıklarını açıklamalarını zorunlu kılacak yasayı çıkartacak mı?
* Partiniz, milletvekillerinin oturumlara katılıp katılmadığını gösteren, komisyon kararları hakkında bilgi veren ve milletvekillerinin oylarını her günün sonunda yayınlamayı öngören bir yasa çıkartacak mı?
* Partinizin ayni ve nakdi yardımları da kapsayan toplam seçim bütçesi ne kadardır? Devletten alınan seçim yardımının bu bütçedeki oranı nedir?
* Seçim kampanyanız için partiniz ayni ve nakdi yardım aldı mı? Eğer aldıysa en az 1 milyar TL. veren ve eş değerde ayni yardım yapan kişi ya da kurumların listesini verebilir misiniz?
* Partiniz iktidara geldiği takdirde ilk olarak hangi üç sorunun üzerine gidecek?
İSTMİKOM1'İN SORULARINA PARTİLERDEN GELEN CEVAPLARI GÖNDERİŞ SIRALAR1NA VE İSİMLERİYLE HİÇBİR YORUM KATMADAN AÇIKLIYORUZ:
YTP adına, YTP Seçim Merkezi Sorumsu ve Parti Meclisi Üyesi Reşat Kadaifçiler:
* Siyasetçinin yenilenmesi anlayışı ile yola çıkan YTP, siyasetin ve siyasi partilerin üretken, kendi içinde demokratik, saydam ve halka dayalı bir hale gelmeleri için Anayasa, Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Yasası'nda gerekli değişiklikleri yapacaktır.
* Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığı yeniden düzenlenecek, siyasal çalışmaları dışında milletvekilleri hakkında her türlü ceza kovuşturması serbestçe yapılabilecek. Ahlak ve para ile ilgili suçlar dokunulmazlık kapsamı dışında kalacak.
* Parlamento'nun zedelenen saygınlığını düzenlemek üzere gerekli yasal düzenlemeler yapılarak "Siyasi Etik Yasası" çıkartılacaktır.
* Siyasi Ahlak Yasası kapsamında; milletvekillerinin, seçildikten sonra tüm ticari işlerini kayyuma devredecekleri, yasama organındaki görevleri dışında herhangi bir meslek ya da iş icra edemeyecekleri de belirtilmiştir. Ve bunun için iş takibini önleyici etkin kurallar getirilmiştir.
* Yasama organı tarafından özerk bir kamu denetçiliği oluşturulacak ve kamu denetçisi seçilecektir. Kamu denetçisinin düzenli olarak parlamento ve kamuoyunu bilgilendirmesi sağlanacaktır.
* Milletvekilleri her yasama yılı sonunda faaliyetlerini düzenli olarak, mali dökümleri de içeren bit şekilde, TBMM Başkanlığı'na bildireceklerdir. Bu bildirimin ekinde ayrıca mal beyanı bulunacaktır.
* TBMM çalışmaları, genişletilmiş ve görevleriyle yetkileri arttırılmış komisyon toplantılarında yoğunlaşacaktır. Komisyon araştırma, sorgulama, sentez yöntemleri getirilecek. Bu çalışmalar naklen yayınlarla topluma yansıtılacaktır.
* YTP hak ettiği halde devletten yardım alamamıştır. Tüm faaliyetler milletvekili aday adaylarından alınan başvuru ücretleri ve üyelerin, adayların gönüllü katkıları ve kendi masraflarını karşılayarak yürütülmektedir.
* YTP, seçim kampanyasını tamamladığında bağışlarını açıklayacaktır. YTP aldığı her katkıyı makbuz karşılığında almaktadır.
* Partimiz ise iktidarda, ister muhalefette olsun toplumda üç temel sorun olarak eşitsizlik, üretimsizlik ve işsizliği görmektedir. YTP "temiz toplum, temiz siyaset" konularının takipçisi olacaktır.
MHP adına Genel Başkan Yardımcısı Şevket Bülent Yahnici:
* MHP'nin bu konudaki birinci şartı, ister hükümet partileri, ister meclisteki muhalefet partileri ve sivil toplum kuruluşları ile geniş bir konsensusla bir yasa hazırlığıdır. Böyle bir hazırlıkla yapılacak değişikliğe elbette oy vereceğiz.
* Milletvekillerinin yasama faaliyetleri dışında her ne sebeple olursa olsun suç işlemeleri halinde diğer vatandaşlar gibi yargılanması sağlanacaktır. Başbakan ve bakanlar hakkındaki yolsuzluk iddialarının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca adli soruşturmasının da yapılmasına imkan sağlanacak. Anayasal düzenleme getirilecektir. Yüce Divan görevinin Yargıtay Ceza Daireleri Başkanlarından oluşacak bir kurul tarafında yerine getirilmesi sağlanacaktır. (Seçim Beyannamesi 112. sayfa)
* Yine konsensüs arayışı ve uzlaşma ile gelecek teklife oy veririz.
* Siyasi partilerin merkez, il ve ilçe teşkilatında görevli başkan ve üyeler mal bildiriminde bulunma kapsamına alınacaktır.
* Milletvekilleri, belediye başkanları ve üst düzey kamu görevlilerinin, görev sonrası mal bildirimlerinin kamuoyuna açıklanmasını sağlayacak yasal düzenleme yapılacaktır. (Seçim Beyannamesi 111. sayfa)
* Milletvekillerinin, başka görev almalarını engelleyecek etkin hukuki düzenlemeler yapılacaktır. (Seçim Beyannamesi 112. sayfa)
* Evet.
* Bakanlar, milletvekilleri belediye başkanları ve üst düzey kamu görevlilerinin. görev sonrası mal bildirimlerinin kamuoyuna açıklanmasını sağlayacak yasal düzenleme yapılacaktır. (Seçim beyannamesi 111. sayfa)
* Evet yine konsensüs arayışı ve uzlaşma ile gelecek bir teklife oy veririz.
* Tamamı devlet yardımıdır. Bunu dışında seçim için yardım bağışı alınmamıştır. (Adayların illerdeki şahsi harcamaları hariç.)
* Almadı. (Adayların illerdeki şahsi harcamaları hariç.)
* Yolsuzlukla mücadele yoksullukla mücadele, eğilim ve ahlak yozlaşmanın önlenmesi.
ANAP adına, ANAP milletvekili adayı Berna Türkili
* ANAP, siyasi partiler ve seçim kanunlarının değişmesi için Meclis'te en çok çabayı gösteren partidir. Seçim bildirgesinde bu konuda tek somut ve ayrıntılı proje ile taahhütlere yer veren parti de yine ANAP'tır.
* ANAP olarak, milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılması konusunda hazırlayıp Meclise sunduğumuz bir yasa teklifimiz vardır Bütün gayretimize rağmen, diğer partilerden gerekli desteği alamadığımız için bu teklifi yasalaştıramadık. ANAP olarak 55. Hükümet döneminde de konuyu gündeme getirdiğimizi ve bugün dokunulmazlıkların kaldırılmasının bayraktarlığını yapan CHP'nin karşı çıkması sebebiyle yasalaştıramadığımızı da hatırlatmak isterim.
* Siyasi Ahlak Yasası'nı çıkartmak ANAP'ın seçim bildirgesindeki taahhütlerinden biridir. Partimizin, bu konuda hazırlayıp Meclise sunduğu bir tasarı da vardır.
* Partimizin seçim bildirgesinde ve geçtiğimiz yıl kamuoyuna açıkladığımız yeniden yapılanma programında, milletvekillerinin mal varlıklarının kayyuma devri konusunda çok açık taahhüt vardır. Yani ANAP, bu konuya seçim vesilesiyle değil, çok daha önceden gündeme getirmiş, ancak siyasi partiler ve seçim yasaları değişikliklerinde olduğu gibi, yeterli desteği bulamadığı için sonuçlandıramamıştır.
* ANAP, 1998 yılında Gün Işığı'nda Yönetim Yasası olarak bilinen, kamunun karar alma ve harcama mekanizmalarım toplumun denetimine açacak bir kanun teklifi hazırlayıp Meclis'e sunmuştur. Ancak, bu yasa teklifimiz de, diğerleri gibi yeterli destek bulamadığımız için yürürlüğe girememiştir.
* Partimiz, milletvekillerinin ticari faaliyetlerinin kayyuma devri ile birlikte, mal varlıklarının da düzenli olarak kamuoyuna açıklanmasını öngörmektedir.
* Meclis iç tüzüğü, sadece milletvekillerinin oturumlara ve komisyon çalışmasına katılım ile ilgili sorunlar değil, tüm işleyişi topyekün değiştirecek şekilde yeni baştan düzenlenmelidir. Meclisin, ülkenin ve toplumun sorunlarının çözüm mercii olma özelliğinden uzaklaşmasının sebeplerinden biri de, mevcut iç tüzükteki eksik ve yanlışlardır. Partimizin bu konuda da yapılmış hazırlıkları bulunmuştur.
* Partimiz, 3 Kasım seçimleri için hazine yardımı olarak 11.5 trilyon lira, yılbaşında da yine hazine yardımı olarak 5.7 trilyon lira almıştır. Milletvekili aday adaylarından toplanan yardımlar 400 milyar lira civarındadır. Toplam olarak 17.7 trilyon liralık bir bütçe ile seçim çalışmaları yürütülmektedir.
* Partimiz seçim için herhangi bir kişiden ayni veya nakdi yardım almamıştır. Seçim kampanyası, parti bütçesinden finanse edilmektedir.
* Partimizin birinci önceliği, Türkiye'nin Avrupa birliği üyeliği sürecinin, müzakere takvimi alınmak suretiyle, kesintisiz devam ettirilmesidir. Bir diğer önceliğimiz, ekonomide halen sürmekte olan yapısal değişim programının, hiçbir gevşemeye ve popülizme meydan verilmeksizin sürdürülmesidir. Yeni istihdam alanlarının açılmasını sağlayacak projeleri (50 ilde gelir ve kurumlar vergisinin kaldırılması, teşvik politikalarının etkinleştirilmesi gibi) hayata geçirmek de diğer önceliklerimizden biridir.
AKP adına Genel Başkan Yardımcısı Abdullah Gül
Siyasi partiler, halkın sosyal, ekonomik ve kültürel taleplerini devlete ileten ve devlet mekanizmasını bu talepler doğrultusunda çalıştırmak üzere iktidara talip olan sivil kuruluşlardır. Halkın gündemini devlet gündemine taşımak amacıyla varolan siyasi partilerin bunu gerçekleştirebilmeleri için AK Parti, siyasi partiler kanununu değiştirerek çağdaş demokratik anlayışın gereklerine uyumlu hale getirecektir.
Partimiz milletvekili ve bakanların yargılanmaları önündeki anayasal engelleri kaldıracak; dokunulmazlık, kamu görevlilerinin yargılanmaları önündeki engeller ve ayrıcalıklarla birlikte ele alınacak ve milletvekillerinin meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerine inhisar ettirilecektir.
Anayasaya göre seçim sistemi temsilde adaleti, yönetimde istikrarı sağlamalıdır. Bu prensip ışığında, seçim siteminde, milletin iradesinin devlet yönetime tam ve doğru olarak yansıtılması ve böylece katılımcı demokrasinin güçlendirilmesine imkan verecek demokratik değişiklikler yapılacaktır.
Siyasetin kirlendiği, siyasi alanın iyice daraltıldığı ülkemizde, siyasetin ve siyasetçinin yeniden saygın ve topluma güven veren bir konuma getirilmesi partimizin öncelikli hedeflerindendir. Bu amaçla gerekli düzenlemeler gerçekleştirilecektir
Seçim beyannamemizde açıklandığı üzere, devlet yönetimi yeniden yapılandırılarak devletin tüm kurum ve kuruluşlarında şeffaflığın sağlanması yönünde her türlü yasal ve idari tedbir alınacaktır. Devlet yönetimi üzerinde toplumsal denetim ve katılımın arttırılması için bilgi edinme hakkı toplumun tüm kesimlerine yaygınlaştırılacak ve bunu sağlamak için "Vatandaşın Bilgi Edinme Hakkı Kanunu" çıkarılacak, kamudaki hizmet birimlerinin parlamentoya ve kamuoyuna performans raporu sunmaları sağlanacaktır.
Parti programımızda belirtildiği üzere, seçimle gelen herkesin kanunen vermek zorunda olduğu mal bildirimi şeffaf olarak kamuoyunun bilgi ve denetimine sunulacaktır.
AK Parti, milletvekillerinin Meclis çalışmalarına katılması konusunda bugüne kadar sergilediği üstün performansı bundan sonra arttırarak sürdürecektir. Milletvekilleri sadece Meclis çalışmalarına katılmakla kalmayıp bu çalışmalarla ilgili kendi seçim bölgelerinde düzenli olarak seçmenlerini bilgilendireceklerdir.
Partimiz kurulduğundan bu yana üçer aylık dönemler halinde Gelir-Gider tablosunu www.akparti.org.tr adresli web sitemizden kamuoyuna duyurmaktadır. Bu uygulamayı Türkiye'de gerçekleştiren ilk ve tek parti AK Partidir.
Gelir-gider tablomuzdan partimizin nerelerden. ne miktarda gelir sağladığını ve bu geliri nerelerde kullandığını görebilirsiniz.
AK Parti iktidara geldiğinde, devletin yeniden yapılandırılması, kamu yönetiminde şeffaflığın sağlanması, merkeziyetçi yapının aşılması, yönetim üzerinde toplumsal denetim ve katılımın arttırılması, tam zamanında adaleti sağlayacak hukuk ve adalet reformunun gerçekleştirilmesi ve benzeri tedbirlerle ilk olarak yolsuzlukla mücadele edecektir. İkinci olarak, kamunun yeniden yapılandırılması, yerli ve yabancı yatırımlar için ortamın iyileştirilmesi, özelleştirmenin hızlandırılması, mali sektör ve sosyal güvenlik sisteminin ıslahı ve tarımda verimliliğin arttırılmasına yönelik bir reform programı ile yoksullukla mücadele edecektir. Üçüncü olarak da, insan haklarına dayanan eksiksiz işleyen, demokratik bir yönetimin hayata geçirilmesi, çoğulcu ve katılımcı demokratik siyasal sürecin sivil toplum örgütlerine açılması yoluyla temsili demokrasinin katılımcı demokrasiye doğru gelişmesini hedefleyen bir demokratikleşme hamlesi gerçekleştirmektedir. Böylece hem insanımız hak ettiği çağdaş standartlarda demokratik bir yönetime kavuşturulacak, hem de AB'ye giriş sürecindeki engeller süratle aşılacaktır.
"SİYASETTE SAYDAMLIK VE ETİK" SORULARI KARŞISINDA CHP, DYP ve DSP'NİN YAKLAŞIMI:
CHP adına Oya Araslı:
19 Eylül'deki toplantıda CHP iktidarının dokunulmazlıkları kaldıracağını net olarak belirtti. Ancak, bunun dışındaki sorulara çok net cevaplar vermedi. Parti'deki makamı yazılı cevap vermeleri için defalarca arandı. Sayın Araslı'nın sekreteri, Araslı'nın Ankara dışında olduğunu söyleyerek bizi, CHP Genel Sekreteri Sayın Önder Sav'ın makamına yönlendirdi. Ancak, Sayın Sav'ın sekreterine ulaşılabildi. Cevap olarak sayın Önder Sav'ın "CHP'nin seçim bildirgelerini okumamızı" söylediği sekreteri tarafından bildirildi. Yazılı cevap verilmedi.
DYP Turhan Güven:
Sayın Turhan Güven'le telefonda şahsen görüşüldü. "Cevaplamaya çalışacağını, eğer verilen süreye kadar cevap veremezse, kendisini maruz görmemizi" söyledi. Yazılı cevap verilmedi.
DSP Aydın Tümen:
Sayın Aydın Tümen'in makamı defalarca arandı. 10 soru fakslandı. Sekreteri Sayın Tümen'in Ankara dışında olduğunu ancak, sorulardan haberdar olduğunu söyledi. Yazılı cevap verilmedi.
Milletvekilleri İzleme Komiteleri olarak bizler, "Siyasette Saydamlık ve Etik" konulu sorularımıza partileri adına cevap veren siyasetçilerimize teşekkür ederiz. Verilen bu cevapları halka ve seçmene verilmiş birer söz ve taahhüt olarak kabul ediyoruz. Bu söz ve taahhütlerin uygulamada takipçisi olacağız. Siyasette Saydamlık ve Etik konulu panelde konuşma yapan ancak sorulara yazılı cevap vermeyen partilerden cevap alıncaya kadar sorularımızı canı tutuyoruz.
Bu sorular, alınana ve alınmayan cevaplarıyla diliyoruz ki, seçmenle partiler, seçenle seçilenler arasında olumlu etkileme ve etkilenmenin başlangıcı olsun. Milletvekillerini İzleme Komiteleri olarak bizler, meclisimizin daha saygın olması, ülkemiz demokrasisinin daha gelişmiş bir düzeye ulaşması için taktı ve çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz.
İstmikom1 Dönem Sözcüsü Mustafa Durna