İstanbul’daki Neve Şalom ve Beth Israel sinagoglarına 15 Kasım 2003’te bomba yüklü araçlarla düzenlenen saldırılarda, saldırganlar dahil 27 kişi hayatını kaybetti, 300’den fazla kişi yaralandı.
Saldırganlar, sinagogların bulunduğu sokaklarda araçları patlatarak büyük yıkıma neden oldu.
Beş gün sonra, 20 Kasım’da bu kez İngiliz Konsolosluğu ve HSBC Genel Merkezi hedef alındı. İkinci saldırıda 30 kişi yaşamını yitirdi, 400’den fazla kişi yaralandı.
Saldırılarla ilgili başlangıçta Büyük Doğu Akıncıları Cephesi’nin (İBDA-C) sorumlu olabileceği yönünde haberler çıksa da, kısa süre sonra El Kaide bağlantılı Şehit Ebu Hafs el-Mısri Tugayı saldırıları üstlendi.
Saldırılara ilişkin Şubat 2004’te 69 sanıkla başlayan ve ek iddianamelerle 76 sanığa ulaşan dava, Nisan 2007’de tamamlandı. Mahkeme, 7’si müebbet olmak üzere 48 sanığa çeşitli sürelerde hapis cezası verdi.
Sinagog Saldırılarında Ölenler Anıldı
“Öbür haftaya gitmeye devam ettiler sinagoga”
Tez çalışması kapsamında saldırılardan sağ kurtulanlar ve yakınlarıyla görüşen Avlaremoz’dan Özgür Kaymak’ın haberinde, yaşananları bir kişi şöyle anlatıyor:
“2003’te Sinagog’daydı benim bütün ailem. Dedem babam annem… Dayım ve çocukları Neve Şalom’daydı; dedem ananem babam annem hepsi Şişli’deydi. Hiçbirine bir şey olmadı, basit yaralanmalarla atlattılar. Planlanmış, hangi saatte duanın bittiğini hesaplamışlar. O gün tesadüfen bir adam konuşma yapmış ve 15 dakika uzamış tören. Bunun sayesinde kurtuldular.
“Yani, bu evet travmatikti…. ama garip bir şekilde çok da travmatik yaşanmadı cemaat içinde, insanlar çok büyük bir travma olarak görmedi. Daha önce olmuş bir şey, 86’da olmuştu. Şiddet olarak daha büyük değildi bir kere 86 patlamasından. Kimse Türkiyeyle bağdaştırmadı bunu, zaten bütün dünyada oluyor bu tip olaylar. Beklediğimiz oldu aslında. Ucuz atlattık sayılır hatta. Babam da, dedem de ananem de ‘hadi gidiyoruz bu ülkeden’ demediler. Öbür haftaya gitmeye devam ettiler Sinagog’a. Ben bunun ne kadar büyük bir şey olduğunu yurt dışında başkalarına anlattığım zaman anlıyorum.” (Yaş:29, Erkek)
8 yaşındaki Anette Rubinstein Talu
Antranik Bakırcıoğlu ise bugün Agos Gazetesi’nde yayımlanan yazısında şöyle diyor:
15 Kasım 2003 Cumartesi sabahı, 8 yaşındaki Anette Rubinstein Talu, kısa ömründeki her Şabat’ta olduğu gibi sinagoga gelmişti. Ailesiyle birlikte Şabbat sabahı duasına katılmıştı. Büyükannesi Anna Rubinstein da onun yanındaydı, patlamanın ardından hem Anette hem de büyükannesi yaşamını yitirdi.
Sinagog çevresinde dolaşan ya da o sırada oradan geçen siviller arasında Berta Özdoğan da vardı. Hamile olduğu söyleniyordu, patlama sırasında oradaydı ve hayatı son buldu. Aynı soyadı taşıyan Ahmet Özdoğan da o gün saldırıda hayatını kaybedenlerden biri olarak kayıtlara geçti; birçok kişi onları birlikte anmaya devam etti.
İbadet için gelenler arasında bulunan Yoel Ülçer Kohen de o sabah yaşama veda edenler arasındaydı. Rutin bir Şabbat sabahında dualarını etmek için orada bulunuyordu. O gün, onun için de sıradan bir ibadet günü olarak başlamıştı.
22 yıl sonra
İstanbul’daki sinagoglara yönelik bombalı saldırıların üstünden 22 yıl geçti. 15 ve 20 Kasım’da İstanbul’un dört noktasında iki patlayıcı yüklü kamyonetin infilak ettirilmesiyle dört intihar saldırısı gerçekleşti. 15 Kasım’da Şişli’deki Bet İsrael Sinagogu ve Beyoğlu’ndaki Neve Şalom Sinagogu’na saldırı gerçekleşti. Patlamanın sonucunda, saldırganlar dahil 26 kişi hayatını kaybederken, 300’den fazla kişi de yaralandı.
20 Kasım’da ise Beyoğlu'ndaki Birleşik Krallık'ın İstanbul Başkonsolosluğu binasına ve Beşiktaş'taki HSBC Genel Merkezi binasına birer saldırı düzenlendi. İkinci saldırının ardından 31 kişi hayatını kaybederken, 450’nin üzerinde kişi yaralandı. İki güne yayılan saldırıların ardından, 57 kişi hayatını kaybetti, 750 kişi ise yaralı olarak kurtuldu.
Saldırılar sonrası, soruşturma başlatıldı, soruşturma sonucunda saldırıları el-Kaide'nin Türkiye yapılanmasının gerçekleştirdiği tespit edildi. Gerçekleştirilen saldırılarla ilgili olarak Şubat 2004’te 69 sanıkla başlanan ve süreç boyunca yapılan eklemelerle 76 sanığa ulaşan dava Nisan 2007’de, 7’si müebbet olmak üzere 48 sanığın çeşitli kademelerde hapis cezalarına çarptırılmasıyla sonuçlandı.
(TY)
