İstanbul Nükleer Karşıtı Platform (NKP), Elektrik Mühendisleri Odası'nda (EMO) sunulan 2018 yılı içinde Nükleer Enerji alanında Türkiye ve dünyada yaşanan değişimleri raporuyla paylaştı.
Enerji analisti Özgür Gürbüz'ün Türkiye ve Elektrik Mühendisleri Odası'nın İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hakkı Kaya Ocakaçan'nın konuştuğu toplantıda Türkiye ve dünyadaki nükleer enerjiyi ele aldı.
Özgür Gürbüz'ün sunduğu raporun ilk bölümü, 2018 yılında nükleer enerji alanında Türkiye'de yaşananlara ikinci bölümü ise dünyada nükleer enerjinin durumuna ayrılıyor.
"Elektrik fiyatlarını artıracak"
"Planlanan nükleer santrallar devreye girerse Türkiye, diğer kaynaklara göre 2-3 kat pahalı olan nükleer santrallardan üretilen elektriği almak zorunda kalacak; bu da hem sanayi hem de konutlarda elektrik fiyatlarını artıracak.
"Elektrik piyasasında 2018 yılında oluşan ortalama fiyat kilovatsaat başına 4 dolar sent civarındayken, Mersin'deki santrala verilen alım garantisi 12,35 dolar sent, Sinop'taki santrala verilen ise 10,8 dolar sent.
"Yabancı şirketlerin Türkiye'de kurdukları santrallara ödenecek bu parayla enerji ithalatı faturası da aslında büyüyecek.
"Santral planlarını çöpe atın"
Nükleer Karşıtı Platform üyesi ve enerji analistiÖzgür Gürbüz ise toplantıda yaptığı konuşmada, "Hükümetin tüm çabalarına rağmen, kamuoyunu pahalı, tehlikeli ve çevre düşmanı nükleer santrallar konusunda bilgilendirmeye devam edeceğimizi hazırladığımız bu raporla bir kez daha gösteriyoruz" dedi ve ekledi "Nükleer Karşıtı Platform, Mersin ve Sinop'taki nükleer santral projeleri iptal edilene kadar mücadelesini sürdürecek. Buradan hükümete bir kez daha sesleniyoruz.
"Türkiye'nin geleceğini riske atmayın, nükleer santral planlarını çöpe atın."
Türkiye'de nükleer enerji
Raporun tamamını okumak için tıklayın.
2018'de Akkuyu
- Akkuyu ÇED raporunun iptali için açılan davalar, Danıştay 13. Dairesi tarafından 7 Mart 2018 tarihinde reddedildi. Verilen kararda; raporda eksiklikler olmasına rağmen bu eksikliklerin raporu geçersiz kılmayacağı ve projenin devam etmesini engelleyecek yönde olmadığı gerekçe gösterildi ve açılan 13 dava reddedildi.
- Dava, 01.11.2018 tarihinde, EGEÇEP Derneği, Sinop Çevre Dostları Derneği ve 14 yurttaş tarafından bireysel başvuru yoluyla Anayasa Mahkemesi'ne taşındı.
- Akkuyu Nükleer Santralı'nın ÇED raporunda sahte imza kullanılması ile ilgili suç duyurusunda bulunulmuştu. Dava ehliyetsizlik gerekçe gösterilerek reddedildi. Sahte imzalı raporu hazırlayan firmanın yetki belgesinin iptali için açılan dava ise görülmeye devam ediyor.
- Akkuyu NGS için, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Türkiye'ye gelmeden iki saat önce, 3 Nisan 2018 tarihinde saat 22.00 civarında apar topar inşaat ruhsatı verildi. 4 Nisan 2018'de ise uzaktan temel atma töreni ile ilk ünitenin inşaatına başlandı.
- Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, yapımı süren Akkuyu Nükleer Santralı konusunda Türkiye'den, nükleer santral gibi sınır aşan projelerin ÇED sürecine komşu ülke vatandaşlarının katılımına olanak sağlayan Espoo Sözleşmesi'ne katılmasını istedi.
- 22 Haziran 2018 tarihinde, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'na Akkuyu Nükleer Santralı 2. ünitesi için Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından inşaat lisansı başvurusu yapıldı. 30 Kasım 2018 tarihinde ise Akkuyu Nükleer Santralı'nın ikinci ünitesi için sınırlı çalışma izni verildi .
2018'de Sinop
6 Şubat 2018'de Sinop NGS ÇED Raporu halkı bilgilendirme toplantısına halk alınmadı. Kolluk gücü kullanılarak halka karşı zor kullanıldı, gözaltına alınanlar oldu.- 24 Nisan' da Japon finansman şirketi Itochu Corporation, yapılan fizibilite çalışmaları sonucu, maliyetlerin iki katına çıktığını belirterek Türkiye'nin Sinop nükleer santrali projesinden çıktığını açıkladı.
- Sinop, Kastamonu ve Çankırı 1/100.000 üst ölçekli Çevre Düzeni Planı'nda gözükmeyen nükleer santral projesiyle ilgili açılan dava Danıştay'da dava devam ediyor.
- 1/25.000 ölçekli Sinop alt bölge Çevre Düzeni Planı'nda nükleer santral projesinin gösterilmemesi nedeniyle açılan davada ilginç bir durum yaşandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı davaya müdahil olmak istediğini belirten bir dilekçe verdi. Hukuk çevrelerinde bu müdahale skandal olarak algılanıyor. Dilekçede "Çevre ve Şehircilik bakanlığına 'Sinop /İnceburun Yarımadasında yapılacak olan nükleer güç santralının 1/100.000'lik Çevre Düzeni Planı içerisinde plan değişikliği yapılarak gösterilmesi talep edildiği ancak ÇŞB tarafından kabul edilmediği' gerekçe gösterilerek müdahil olunmak istendiği yazıyor.
Dünyada nükleer enerji
2018'de neler oldu?
Dünyada 9 yeni reaktör (7'si Çin, 2'si Rusya) devreye alındı. Üç reaktör (2'si Çin, 1'i ABD) kapatıldı. Çin artan enerji talebi için tüm kaynakları kullansa da 2017 enerji yatırımlarının sadece 8 milyar dolarının nükleer enerjiye, buna karşılık 98 milyar dolarının ise yenilenebilir enerjiye gittiği unutulmamalı.- Güney Afrika 9600 MW gücünde yeni nükleer santral yapma planından vazgeçti.
- Belçika hükümeti ülkedeki 7 nükleer reaktörü 2025 yılına kadar kapatma kararı aldı.
- Fukuşima nükleer kazasından sonra 9. reaktör 2018 yılında devreye alındı. Ülkedeki 42 çalışabilir reaktörden sadece 9'u çalışıyor ve Fukuşima öncesi Japonya'nın elektrik talebinin yüzde 30'unu karşılayan nükleer enerji bugün sadece yüzde 3,6'sını sağlıyor.
- 17 Aralık'ta Japon Hitachi firması, artan maliyetler nedeniyle üstleneceği riskler karşısında ortak bulamadığından dolayı, Galler'deki Wylfa Nükleer Santral projesini askıya aldığı açıklandı. Haber 2019 başında doğrulandı böylece Birleşik Kralları'nın eskiyen 15 yeni reaktörüne karşı yapımı süren tek bir reaktör kaldı.
- Kasım ayında Fransa Cumhurbaşkanı 2035 yılına kadar 58 adet nükleer reaktörden 14 tanesini kapatacağını söyledi . Elektrik üretiminin yüzde 71,6'sı nükleer enerjiden sağlanan Fransa bu oranı yüzde 50'ye düşürmeyi planlıyor. Fransa gibi dünyanın en büyük nükleer devlerinden birinin, nükleerin payını azaltmaya çalışması, Türkiye gibi nükleer enerjide Fransa'yı örnek gösteren ülkelere ders niteliğinde.
- İspanya'da Sosyalist hükümet ülkedeki nükleer reaktörlerin 40 yaşına geldiklerinde kapatılmasını öneriyor. Bu durumda 7 nükleer reaktörün hepsinin 2028 yılında kapatılması gerekecek.
- Finlandiya'da Rosatom'un yapacağı Hanhikivi-1 reaktöründe inşaata başlama tarihi 4 yıl ertelendi.
(PT)
