İstanbul, bugünden itibaren bir hafta boyunca Kuzey Afrika'dan gelen çöl tozlarının etkisi altında kalacak.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, Anadolu Ajansı muhabirine, bahar aylarının gelmesiyle Sahra Çölü, Kuzey Afrika ve zaman zaman Arap Yarımadası'nda atmosfere karışan tozların hava akımlarıyla başka yerlere taşındığını söyledi.
Bu durumun normal bir doğa olayı olduğunu belirten Toros, özellikle ısınan çöl bölgelerinden havalanan tozların, rüzgâr akımlarıyla Avrupa ve Türkiye'ye kadar ulaşabildiğini ifade etti.
Toros, yüksek basınç sistemleri ve rüzgâr akımlarıyla taşınan bu tozların, hava kalitesinde değişikliklere yol açarken, atmosferin renginde de belirgin bir değişime neden olabileceğini dile getirdi.
İstanbul’da hava kirliliği rekor düzeyde
Uyarılar
Toros, açıklamasına şöyle devam etti:
“Sayısal hava tahmin modellerine göre, İstanbul'da bir hafta boyunca çöl tozunun etkisi devam edecek. Çöl tozlarını araçların üzerinde ve yüzeylerde görebiliriz. Çöl tozu olayları, bölgesel yağış gibi sadece küçük alanlarla sınırlı kalmaz. Şu anda çöl tozları Güney Avrupa ve Doğu Avrupa'yı kaplamış durumda. Aynı şekilde, Türkiye'nin büyük bir kısmında da etkili olacak. Gökyüzünün daha puslu ve kızılımsı görünmesi çöl tozunun etkili olduğunu gösterir. Bazı günlerde bu etki daha belirgin hale gelebilir.
"Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının hava kalitesi izleme istasyonlarının verilerine göre, PM10 ve PM 2.5 seviyelerinde artış gözlemleniyor. Çöl tozları, özellikle astım ve bronşit gibi solunum yolu hastalıkları olan bireylerde olumsuz etkilere neden olabilir. Yaşlılar ve kronik rahatsızlığı bulunan kişilerin, dışarıda uzun süre vakit geçirmemeleri ve gerekli önlemleri almaları gerekiyor. Yoğun çöl tozu dönemlerinde açık havada yapılacak aktivitelerin azaltılmasında fayda var. Özellikle spor yapanlar ve dış mekânda çalışanlar, bu süreçte hava kalitesine dikkat etmeli. Çöl tozunun yoğun olduğu günlerde dış ortamda uzun süre kalınması, göz ve cilt tahrişine, solunum sıkıntılarına yol açabilir."
Görünmez katil: Hava kirliliği İstanbul’u tehdit ediyor
Çöl tozu hakkında
Çöl tozları, özellikle Sahra Çölü’nden ve Ortadoğu'daki kurak bölgelerden rüzgârlarla taşınarak Türkiye'ye ulaşan ince partiküllerden oluşur. İstanbul, kurak bölgelerden gelen çöl tozlarının rotası üzerinde bulunduğu için, bu doğa olayından diğer kentlere göre daha fazla etkilenir.
Çöl tozları, astım, bronşit ve KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) gibi solunum yolu rahatsızlıkları olan bireyler için risk oluşturur. Toz içeriğindeki alerjenler, gözlerde kaşıntı, burun akıntısı ve cilt tahrişine neden olabilir. Tozlar; atmosferdeki kirleticileri taşıyabilir, bu da toksik etkilere yol açabilir.
Aşırı toz birikimi, yaprakların güneş ışığını almasını engelleyerek fotosentezi azaltabilir. Su kaynaklarına karışan tozlar, içme suyunu kirletebilir ve hayvan sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Öte yandan çöl tozları, potasyum, fosfor ve kalsiyum gibi mineraller içerdiğinden, bazı durumlarda toprağın verimliliğini artırabilir. (TY)
