Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Hanehalkı İşgücü Anketi Haziran 2013 dönem sonuçlarının ilk bulgularını değerlendirdi.
DİSK-AR’ın değerlendirmesinde işsizlik oranının Haziran 2013 verilerinde yüzde 8,8’e ulaşması üzerine sıcak paranın yükselen piyasalardan çekilme eğiliminin işsizlik verilerine etkilerinin gelecek dönemlerde daha da artacağının beklenebileceğini vurgulandı.
Ayrıca umudu olmadığı için ya da diğer nedenlerle son üç aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranının yüzde 14,85’e çıktığı, 2 milyon 525 bin olarak açıklanan işsiz sayısının da 4 milyon 591 bin kişi olduğu belirtildi.
“Geniş tanımlı işsizlik oranı geçtiğimiz yıla göre yüzde 1,19 puan artış gösterdi.
“Kadınlar için geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 24, gençler için ise yüzde 27 oldu.
“Gizli işsiz olarak görülen eksik ve yetersiz istihdam edilenler de ilave edildiğinde genel işsizlik oranı yüzde 18,2, işsiz sayısı 5 milyon 619 bin düzeyinde.”
İşsizliği gizleme stratejisi
Geçici çalışmanın artık temel istihdam biçimlerinden biri haline geldiğini vurguşlayan DİSK-AR’a göre, krizden bu yana istihdama yeni katılan her beş kişiden biri geçici bir işte çalışma hayatına dahil oldu.
“Geçici bir işte çalışan işçiler için işsizlik oranı yüzde 28 olarak gerçekleşti.
“Çalışma sürelerinin son derece uzun, ücretli izin hakkının son derece sınırlı olduğu koşullarda işsizlik verilerinin olduğundan daha düşük görünmesinin temel nedeni işgücüne katılım oranlarındaki düşük seviyedir.
“Bir yandan işgücüne katılım oranlarını yükseltirken, öte yandan işsizlik verileri ile mücadele etmenin yegâne yolu, gelir kaybına yol açmaksızın haftalık çalışma sürelerini azaltmaktan geçmektedir.”
Hükümetin Ulusal İstihdam Strateji Belgesi ile sermayenin yoğun çalışma koşulları altında, daha kuralsız ve güvencesiz çalışma biçimlerini yaygınlaştırma eğilimini programlandığını ifade eden DİSK-AR, kriz koşullarında işsizlikle mücadeleyi ücretleri düşürerek çözmeye çalışan bu anlayışı eleştirdi.
“Bu strateji işsizliğin ‘ne iş olsa yaparım’ başlığı altında gizlenmesi stratejisidir.”
Öneriler
DİSK-AR’ın işsizlikle mücadele için önerileri şöyle:
*Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
*Herkese en az bir ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
*Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
*Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
*Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır.
*Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
*Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdam engellenmelidir.
*Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
*Kadın erkek ayrımı yapmaksızın 50 çalışanın üstündeki her iş yerinde kreş açılmalı, devlet kreşlerinin çocuklar için yaş sınırı olmadan, ücretsiz ve 7/24 açık olmalı, yaşlı ve hastalar için, yine ücretsiz, 7/24 açık, çalışanlarının yarısı erkek olan bakım evleri açılmalıdır. (YY)
