İsrail, cuma günü, Somali'den ayrılığını ilan ettiği 34 yıl öncesinden beri hiçbir ülke tarafından tanınmayan Somaliland Cumhuriyeti'ni bağımsız bir devlet olarak tanıyan ilk ülke oldu.
Başkenti Mogadişu olan Somali gibi, çoğunluğu Sünni Müslüman Somalililerden oluşan Somaliland 1991'de Somali merkezi devletinin çöküşünün ardından tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmişti ve varlığını fiilen ayrı bir siyasal yapı olarak sürdüyordu.
TEL AVİV-ANKARA ARASINDA YENİ GERİLİM
İsrail, Mogadişu'dan bağımsızlığını ilan eden Somaliland'ı resmen tanıdı
İsrail'in bu hamlesine ülkelerden art arda tepki geldi:
Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, İsrail'in Somaliland bölgesinin bağımsızlığını tanıdığı yönünde yaptığı açıklamanın Tel Aviv yönetiminin hukuk dışı eylemlerinin yeni bir örneğini teşkil ettiğini bildirdi.
İsrail’in Somaliland Bölgesinin Bağımsızlığını Tanıdığına İlişkin Açıklaması Hakkında:
— Öncü Keçeli | Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü (@SpoxTR_MFA) December 26, 2025
İsrail’in, Somaliland bölgesinin bağımsızlığını tanıdığı yönünde yaptığı açıklama, Netanyahu hükümetinin bölgesel ve küresel düzeyde istikrarsızlık yaratmayı hedefleyen hukuk dışı eylemlerinin…
AB'den tepki
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Servisi (EEAS), İsrail'in Somali'nin bir parçası olan Somaliland'i dün "bağımsız devlet" olarak tanıma kararının ardından açıklama yayımladı.
Açıklamada, İsrail'in 26 Aralık'ta Somaliland'i bağımsız bir devlet olarak tanıdığı anımsatılarak, "AB anayasası, Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler Şartları uyarınca Somali Federal Cumhuriyeti'nin birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyulmasının önemini yeniden teyit etmektedir." ifadesi kullanıldı.
Suriye, İsrail'in Somaliland kararını tanımadığını açıkladı
Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, söz konusu kararın, Somali Federal Cumhuriyeti'nin egemenliğine, ulusal birliğine ve toprak bütünlüğüne doğrudan bir saldırı niteliği taşıdığı ifade edildi.
Bu adımın uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler Şartı'na aykırı olduğu vurgulanan açıklamada, tek taraflı bu girişimin hiçbir hukuki meşruiyete sahip olmadığı ve uluslararası alanda sonuç doğuramayacağı belirtildi.
Mısır
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati'nin Somali Dışişleri Bakanı Abdüsselam Abdi Ali, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Cibuti Dışişleri Bakanı Abdulkadir Hüseyin Ömer ile yaptığı telefon görüşmelerinde İsrail'in bu kararının tamamen reddedildiği ve kınandığı belirtildi.
Somali'nin egemenliğini ihlal edecek veya ülkedeki istikrarın temellerini sarsacak her türlü tek taraflı eylemin, Somali devletinin birliğine aykırı paralel oluşumlar dayatma girişimlerinin reddedildiği ifade edildi.
Afrika birliği
Afrika Birliği (AfB), Somaliland bölgesini bağımsız bir devlet olarak tanıma yönündeki herhangi bir adımı reddederek, Somali'nin birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğünü savundu.
AfB'den yapılan yazılı açıklamada, "Somaliland'i bağımsız bir varlık olarak tanımayı amaçlayan her türlü girişim veya eylemin kesinlikle reddedildiği ve Somaliland'in Somali Federal Cumhuriyeti'nin ayrılmaz bir parçası olmaya devam ettiği" bildirildi.
Ortak Bildiri
— Muhammed Mazhar Şahin (@mmsahin4040) December 27, 2025
Ürdün Haşimi Krallığı, Mısır Arap Cumhuriyeti, Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Komorlar Birliği, Cibuti Cumhuriyeti, Gambiya Cumhuriyeti, İran İslam Cumhuriyeti, Irak Cumhuriyeti, Kuveyt Devleti, Libya Devleti, Maldivler Cumhuriyeti, Nijerya Federal… https://t.co/A0xUAJcYlR
Körfez işbirliği konseyi
Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi de açıklamasında, İsrail'in Somaliland bölgesinin bağımsızlığını tanıyan kararını şiddetle kınadığını ve reddettiğini ifade etti.
Budeyvi, söz konusu tanımanın, Afrika Boynuzu bölgesindeki istikrarın temellerini sarsacak ve bölgedeki uluslararası barış ve güvenliği güçlendirmeyi amaçlayan bölgesel ve uluslararası çabalara aykırı olarak daha fazla gerilim ve çatışmaya yol açacak tehlikeli bir emsal teşkil ettiğini belirtti.
Arap birliği
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail'in söz konusu kararının "kabul edilemez" olduğunu vurguladı.
İsrail'in bu adımını "uluslararası hukukun açık ihlali" olarak nitelendiren Ebu Gayt, tek taraflı tanıma girişimlerinin Somali'nin iç işlerine müdahale anlamına geldiğini ve tehlikeli bir emsal oluşturduğunu ifade etti.
İslam işbirliği teşkilatı
İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan (İİT) yapılan açıklamada, bu adımın, Somali'nin egemenliği, ulusal birliği ve toprak bütünlüğünün ihlali olduğu vurgulandı.
Söz konusu kararın kınandığı açıklamada, İİT'nin Somali ile tam dayanışma içinde olduğu ve ülkenin egemenliği ile toprak bütünlüğüne destek vermeye devam edeceği kaydedildi.
TRUMP NEFRET SÖYLEMİNE ÖZGÜRLÜK İSTİYOR
AB, ABD vize yasağına meydan okudu: "Egemenliğimizi sorgulayamazsınız"
ABD
ABD Başkanı Donald Trump, New York Post gazetesine telefonla verdiği röportajda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Somaliland'in bağımsızlığını tanıması konusunda kendisinin Netanyahu'nun adımının aynısını atmaya hazır olmadığını dile getirdi.
Trump, "Her şey çalışma altında. Bu konuyu çalışacağız. Birçok şey üzerinde çalışıyoruz ve muhteşem kararlar veriyorum, bunlar da doğru kararlar." dedi.
Trump, "Somaliland'i bilen var mı gerçekten?" diye sordu.
IGAD
Doğu Afrika'daki Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD), Somali'nin birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne olan güçlü ve sarsılmaz bağlılığını yineledi.
IGAD'dan yapılan açıklamada, Somali'nin uluslararası hukuk çerçevesinde birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğü tanınan egemen bir IGAD üyesi devlet olduğu vurgulanarak, herhangi bir tek taraflı tanıma girişiminin, Birleşmiş Milletler Şartı, Afrika Birliği Kurucu Senedi ve IGAD'ı kuran anlaşmaya aykırı olduğu ifade edildi.
Katar
Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Katar'ın, Somali'nin birliğini zayıflatacak paralel oluşumlar yaratmayı veya dayatmayı amaçlayan her türlü girişimi reddettiği belirtildi.
İsrail makamları ile Somaliland bölgesi arasındaki karşılıklı tanımanın, "uluslararası hukuk ilkelerine aykırı, tek taraflı ve tehlikeli bir emsal teşkil eden, Somali'nin egemenliğine, birliğine ve toprak bütünlüğüne tecavüz anlamına gelen bir eylem" olarak değerlendirildiği açıklamada, Katar'ın, Somali devletinin meşru kurumlarını tam desteklediği ve güvenliği ile istikrarını korumaya ve halkının çıkarlarını savunmaya önem verdiği kaydedildi.
Yemen
Yemen Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da Yemen'in, Somali'nin egemenliğine, birliğine ve toprak bütünlüğüne tam destek verdiği belirtildi.
Somali'nin ulusal birliğini tehlikeye atacak veya egemenliğine aykırı bir oldubitti dayatmaya çalışacak her türlü önlem ve uygulamanın reddedildiği bildirilen açıklamada, "İsrail makamları ile Somaliland bölgesi arasında yapılan her türlü bildiri, anlaşma veya karşılıklı tanımayı reddediyoruz, zira bu, uluslararası hukuk ilkelerinin açık bir ihlalidir." denildi.
Filistin
Filistin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Filistin'in Somali'nin birliğine, egemenliğine ve siyasi bağımsızlığına tam desteği ifade edildi.
İsrail'in Somaliland'i tanıması ve ayrılıkçılığı destekleyen, Somali'nin egemenliğini ve birliğini ihlal eden, istikrarını zayıflatan her türlü adımın reddedildiği açıklamada, söz konusu tanımanın, "başta Orta Doğu ve Arap ülkelerinin güvenliği olmak üzere İsrail'in sömürgeci bir güç olarak uluslararası barışı ve güvenliği baltalama girişimlerinin bir parçası" olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, tanımanın bölgesel bir tehdit oluşturduğu ve bölgeyi istikrarsızlık içinde tutmayı sürdürdüğü belirtilerek, "İsrail, özellikle Gazze Şeridi'ndekiler olmak üzere Filistin halkını yerinden etmek için Somaliland'i bir hedef ülke olarak kullandı." denildi.
Trump'ın Gazze planı BMGK'den geçti: ABD “tarihi adım”, Hamas “uluslararası vesayet” dedi
Hamas
Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, Somaliland ile İsrail arasında yapılan karşılıklı tanımanın reddedildiği vurgulandı.
Hamas, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri zorla yerlerinden etmeyi amaçlayan tüm planlarını ve özellikle de bu yerinden etme için olası bir hedef olarak "Somaliland" bölgesinin kullanılmasını öngören girişimleri kesinlikle reddettiğini bildirdi.
İran
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Dışişleri Bakanlığı sitesinden yaptığı yazılı açıklamada, İsrail'in Somaliland bölgesinin "bağımsızlığını tanıma" kararını kınadı.
Bekayi, İsrail'in Somali'nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü parçalamaya yönelik girişimlerde bulunarak uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtti.
Sudan
Sudan Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığından yapılan açıklamada, "Sudan, işgalci İsrail'in Somaliland bölgesini ülke olarak tanımasını kesin bir dille reddettiğini ve şiddetle kınadığını ifade etmektedir." denildi.
Açıklamada, bu adımın, uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu, bölgenin tamamında istikrar ve güvenliği zedeleyecek tehlikeli bir emsal teşkil ettiği belirtildi.
Pakistan
Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Somali'nin egemenliğini, birliğini ve toprak bütünlüğünü zedeleyen her türlü girişimin şiddetle kınandığı belirtilerek, bu bağlamda İsrail'in Somaliland bölgesinin "bağımsızlığını tanıma" kararının reddedildiği kaydedildi.
Bu tür "yasa dışı ve kışkırtıcı eylemlerin" uluslararası hukukun açık bir ihlali olduğu belirtilen açıklamada, bu durumun sadece Somali'nin değil tüm bölgenin barış ve istikrarını tehdit ettiği vurgulandı.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Somali'nin egemenliğine, birliğine ve toprak bütünlüğüne tam destek verildiği ifade edildi.
İsrail ile Somaliland bölgesi arasındaki karşılıklı tanıma bildirisinin, uluslararası hukuku ihlal eden tek taraflı ayrılıkçı fiilleri güçlendirdiği kaydedilen açıklamada, Somali'nin birliği aleyhinde paralel oluşumlar dayatma girişimlerinin reddedildiği vurgulandı.
Somaliland bölgesi, kararı memnuniyetle karşıladı
Somali'den tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Somaliland'in Başkanı Abdirahman Mohamed Abdillahi, İsrail'in ülkenin egemenliğini ve bağımsızlığını tanıma kararını memnuniyetle karşıladıklarını bildirdi.
Abdillahi, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail'in söz konusu kararının, Somaliland'in uzun yıllardır sürdürdüğü uluslararası meşruiyet arayışında önemli bir dönüm noktası olduğunu öne sürdü.
"İsrail'in Somaliland'ın egemenliğini ve bağımsızlığını resmen tanıma yönünde aldığı tarihi ve ilkesel kararı memnuniyetle karşıladıklarını" belirten Abdillahi, İsrail'in tanıma kararının ardından Somaliland'in bölgesel ve küresel barış vizyonu doğrultusunda İbrahim Anlaşmaları'na katılma niyetini ortaya koyduğunu kaydetti.
(NÖ)
