İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nin tamamen işgaline karar verildiğini doğruladı.
Euronews'un haberine göre, Netanyahu’nun ofisi Başbakanlıkta alınan kararı açıklarken, Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’e dokundurdu: “Bu karar kendisine uymayacaksa, istifa etmeli” ifadeleri kullanıldı.
İsrail Ordu Radyosu’nun haberine göre, Netanyahu ve Zamir arasında Gazze'deki savaşın yürütülme tarzına ilişkin olarak uzun süredir devam eden anlaşmazlıklar pazartesi günü "doruğa çıktı".
Netanyahu, sosyal medya platformu X’te yayımlanan video mesajında: "Bu teröristlerin zulmünden Gazze'yi kurtarmaya kararlıyız." dedi. İsrail Başbakanı, birçok Gazzelinin kendilerine ulaşıp "Bizi özgürleştirin. Hamas’tan kurtulmamıza yardım edin," dediğini iddia etti ve bu çağrıya yanıt vereceklerini belirtti.
Netanyahu'nun İsrail ve Hamas arasında Katar’da aylardır süren ancak ne ateşkes ne de rehinelerin serbest bırakılması konusunda ilerleme sağlanabilen görüşmelerin sonlanmasının ardından yaptığı açıklamayla Gazze’deki insani kriz derinleşirken, arabulucular bir çözüm bulmak için çabalarını sürdürüyor.
2023 tarihli işgal planı
Gazze’nin savaş sonrası geleceğiyle ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak Euronews ulaştığı Aralık 2023 tarihli bir belgede hükümetin İsrail’in değerlendirdiği seçenekler arasında Gazze'nin işgaline yönelik bir planın da bulunduğunu haber verdi.
35 bini aşkın yedek askerden oluşan İsrail Savunma ve Güvenlik Forumu ve Kudüs Güvenlik ve Dış İlişkiler adlı düşünce kuruluşunca hazırlanan 32 sayfalık rapor "Gazze Güvenlik ve Yeniden Yapılanma Programı – Ertesi Gün Nasıl Olmalı?" başlığını taşıyor ve "akademik bir çalışma" niteliğinde.
Euronews'un haberine göre, çalışma, İsrail hükümetine sunuldu ve Gazze’nin geleceği için şu anda masadaki senaryolardan biri olarak değerlendiriliyor.
Gazze'yi Hamas'tan arındırmak
Plan, Hamas’ın devrilmesinden sonra Gazze’de ekonomiyi yeniden kurmayı, altyapıyı onarmayı ve halkı Hamas’ın şiddet içeren ideolojisinden uzaklaştırmayı hedefliyor. Bu süreç, raporda Nazizmden arındırmaya benzer şekilde tanımlanıyor.
Rapordaki ifadelere göre,
"Askeri operasyon henüz hedefine ulaşmamış olsa da Hamas’ın düşüşünden sonra Gazze'nin kontrolüne dair düzenli bir plan hazırlanması gerekiyor."
Plan, Filistin’in kendi kendini yönetmesini açıkça reddediyor. Özellikle Filistin Yönetimi’nin ya da BM’ye bağlı UNRWA’nın insani yardım sağlamasına izin verilmemesi gerektiğini savunuyor.
"Gazze’de bir Filistin devleti kurulması fikri en az diğerleri kadar tehlikelidir."
Ancak belgede İsrail’in Gazze’yi ilhak niyeti olup olmadığı net bir şekilde belirtilmiyor. Yine de İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF), Gazze’nin genel yönetiminde daha fazla söz sahibi olmak istediği açıkça vurgulanıyor.
Hükümete yakın kaynaklar: "Plan hükümetin yöneldiği çizgiyle uyumlu"
Adının açıklanmasını istemeyen bir üst düzey hükümet yetkilisi ve hükümetin koalisyon ortağı aşırı sağcı Ulusal Dini Parti milletvekilleri Ohad Tal ve Simcha Rothman belgenin gerçekliğini Euronews’e doğrulandı.
Yetkili, bu planın kesinleşmiş bir karar olmadığını ancak hükümetin üzerinde durduğu seçeneklerden biri olduğunu söylerken Tal de "Bu plan masada ve hükümetin yöneldiği çizgiyle uyumlu." dedi.
Rothman da, Euronews’a yaptığı açıklamada planın hala şekillenmekte olduğunu, ancak Hamas’ın yok edilmesi, Gazze’de Filistin Yönetimi ya da UNRWA’nın yer almaması ve bir Filistin devleti kurulmasına karşı çıkılması gibi maddelerin hem kendi görüşleriyle hem de hükümetin duruşuyla uyumlu olduğunu söyledi.
Netanyahu Dıişleri Bakanı Sa'ar'ı tekzip ediyor
Netanyahu’nun bu açıklamaları, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa’ar’ın Euronews’a geçtiğimiz ay verdiği demeçle çelişiyor. Sa’ar, İsrail’in Gazze’yi uzun vadeli kontrol gibi bir niyeti olmadığını söylemişti.
Sa’ar, “Böyle bir niyetimiz yok,” demiş ve Gazze'ye ilişkin sadece “güvenlik endişeleri” olduğunu ifade etmişti.
Netanyahu: "Trump'ın planını uygulayacağız"
Netanyahu ise bu konuda ABD Başkanı Donald Trump’ın daha önce ortaya attığ "planı" uygulayacaklarını belirtti.
Trump: İnsanların Gazze'ye dönmemesi gerektiğini düşünüyorum
“Trump’ın planını uygulayacağız, bu iyi bir plan ve fark yaratıyor. Anlamı da çok basit: Gazze’de yaşamak istemeyenler ayrılabilir.”
Ancak bu plan, bölge ülkeleri ve uluslararası insani kuruluşlar tarafından tepkiyle karşılandı. Nitekim nüfusun zorla yerinden edilmesi, uluslararası hukuka aykırı kabul ediliyor.
"GAZZELİLER GİDECEK, ŞERİT 'RIVIERA' OLACAK"
Dünya Trump'ın Gazze Şeridi'ne “el koyma” niyetine tepkili
Trump, bu öneriyi daha önce Gazze’yi "Orta Doğu’nun Rivierası" haline getirerek lüks oteller ve alışveriş merkezleriyle donatmayı hedeflediğini söyleyerek savunmuştu.
Arka plan
Hamas, 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyine düzenlediği saldırıda yaklaşık bin 200 kişiyi öldürüp 251 kişiyi rehin almıştı. İsrail'in bu operasyona verdiği yıkıcı karşılıkla Gazze'nin tamamına yayılan işgal başladı. Rehinelerden 50’si hâlen Gazze’de tutuluyor, ancak bunların yarısından azının hayatta olduğuna inanılıyor.
İsrail’in askeri operasyonları ise Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre 60 binden fazla Filistinlinin ölümüne yol açtı. Bakanlık, ölümler arasında sivil ve militan ayrımı yapmıyor, ancak ölenlerin yarısından fazlasının kadın ve çocuk olduğunu bildiriyor.
Bakanlık Hamas’a bağlı olsa da BM ve diğer uluslararası kurumlar, can kayıpları konusunda en güvenilir kaynak olarak kabul ediyor.
(AEK)
