İspanya'da yargıç Baltasar Garzon, iç savaş ve general Fransisco Franco'nun diktatörlüğü döneminde kaybedilen 114 bin insanla ilgili soruşturma açtı.
"Kitlesel katliamlar, işkence ve siyasi muhaliflere yönelik sistematik ve hukuksuz tutuklamalardan" sorumlu tuttuğu Franco ve o dönemde görev yapan yöneticiler hakkında bilgi toplanmasını isteyen Garzon, yaşananları resmen insanlığa karşı suç olarak niteledi.
Aralarında şair Federico Garcia Lorca'nın cesedinin de bulunduğu sanılan 19 toplu mezarın da açılmasını isteyen Garzon, Franco döneminde görev yapan 35 general ve bakanın hayatta olmadığıyla ilgili resmi belge de talep etti.
Yüzleşme
Garzon, 1952'ye kadar olan dönemi kapsayan 68 sayfalık soruşturma raporunda Franco döneminde yaşananların nesillerdir İspanya halkını travmatize ettiğini söyledi.
O dönemde yakınını kaybedenlerden birinin torunu Nieves Galindo, "Çok mutluyum, 10 senedir bunun için bekliyordum" dedi.
Sağcılar Garzon'u ve yakın zaman önce Franco döneminde zarar görenlere yardım etmeyi amaçlayan "tarihsel hafıza" yasasını geçiren Sosyalist hükümeti eleştiriyor.
Diktatörlüğün sona ermesinin ardından 1977'de çıkan genel affa ve çoğu suçun 20 yıl sonra zaman aşımına uğradığına dikkat çeken sağ partiler soruşturmaya karşı çıkıyor.
Daha önce, 1998'de Şilili diktatör Agusto Pinochet'nin tutuklanarak İspanya'ya iade edilmesi için girişimde bulunan Garzon'sa mağdurun cesedinin bulunmadığı durumda zaman aşımının işlemeyeceğini söylüyor.
İç savaş ve Franco
İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936-1 Nisan 1939 arasında milliyetçilerle cumhuriyetçiler arasıda gerçekleşti.
Savaş, general Franco'nun komutasındaki milliyetçi güçlerin seçimle işbaşına gelen Cumhuriyetçi "Halk Cephesi" koalisyonuna karşı ayaklanmasıyla başladı.
Ülkede büyük yıkıma yol açan iç savaşın sonucunda Franco'nun 1975'deki ölümüne kadar sürecek olan, diktatörlüğü dönemi başladı.(EÜ)
* Bu haberi BBC, Guardian ve El Pais'ten derledik; Wikipedia'dan yararlandık.
