İşkence Kurbanıydı, Tanıklık Yaptı, Kayboldu
Etchecolatz davası 20 Haziran'da başladı, 19 Eylül akşamı sonlandı. Dahil olan avukatlardan üçünün "soykırım", diğer üçünün ise buna ilaveten "vatana ihanet" suçundan cezalandırılmasını talep ettiği Etchecolatz, bunların ilkinden suçlu bulunarak ömür boyu hapis cezası aldı.
Buenos Aires eyaletinde, Federal Başkent'e 45 dakika mesafedeki La Plata kentinde görülen davanın karar duruşması, kayıp yakınları ve sol çevrelerin geniş ilgisine sahne olmuştu. Çelik yelek giydirilen Etchecolatz'a kırmızı boya fırlatıldı ve "orospu çocuğu" (hijo de puta) diye tempo tutuldu.
Etchecolatz ise üslubundan anlaşıldığı kadarıyla otuz yıl öncesinden pek farklı değildi.
Bu mahkemenin "aptal çocukları ve kızgınlıktan kora dönmüş büyükleri eğlendirmek için" tertiplendiğini söylüyor, kendisini "politik mahkum" sayıyor, yeraltı toplama kampları konusunda şöyle konuşuyordu: "Arjantin devletinin yeraltı kampları olmamıştır. Yeri açıklanmayan tutukluların konulduğu kamplar olmuştur. Bunlar da her savaşta vardır".
19 Eylül akşamının televizyon haberleri ve ertesi günün gazeteleri Etchecolatz hakkındaki mahkumiyet kararını vermişlerdi. Ancak o saatlerde daha henüz farkına varılmamış bir diğer haber de vardı: Julio Lopez kaybolmuştu.
Bizzat Etchecolatz'ın elinden işkence gören, ve detaylı anlatımıyla yargı sürecinin en önemli tanıklık belgesini ortaya koyan 77 yaşındaki Lopez, yeni bilgiler sunacağının da umulduğu karar duruşmasına katılmamıştı. Lopez 18 Eylül'den itibaren ortadan kaybolmuştu. Ertesi gün de ona ulaşabilen olmadı, daha sonraki gün de. Kayboluşunun üzerinden üç gün geçtikten sonra, tüyleri diken diken eden bir iddia gündeme geldi. Lopez, Buenos Aires eyalet polisi içinden bir ekip tarafından kaçırılmıştı. Hemen herkesin, insanların kaçırıldığı ve imha edildiği günlerin artık on yıllarca geride kaldığına, bir daha hiçbir zaman o günlere geri dönülmeyeceğine inandığı bir dönemde, sarsıcı bir gelişme.
Telefondaki işkence sesleri
77 yaşındaki tanık kaçırılmış olabilir miydi sahiden? Hiç kimsenin kendini kolay inandıramayacağı bir ihtimaldi bu. Parkinson hastası olan Lopez'in başına başka birşey gelmiş, ya da son günlerde yaşadığı tüm bu psikolojik basınç farklı bir etki de yapmış olabilirdi belki.
Polisiye senaryolardan bahsedenler ise hem ciddi, hem de ne anlama geldiği belirsiz bulgulara sahipti.
Lopez günlük hayatında giydiği iki çift ayakkabıyı evde bırakmış, hiç kullanmadığı botlarıyla çıkmıştı. Lopez kapıyı kilitledikten sonra anahtarları pencereden içeri atardı hep, bu defa anahtarlarıyla beraber gitmişti. Evde tuttuğu ama dışarı çıkarmadığı bir bıçağı vardı, bu kez onu yanına alıp ayrılmıştı.
Etchecolatz davasında tanıklık yapan bir diğer eski kurban Nilda Eloy ise çok daha korkunç bir açıklamada bulundu. Telefonu çalmıyor, ama telesekreterinde canlı işkence seslerini içeren mesajlar buluyordu.
Eski Tutuklu ve Kayıplar Derneği'nden Adriana Calvo, davalarda tanıklık yapanlara yönelik çok ciddi bir tehlike sinyali verildiğini söylüyordu. Aynı zamanda Piqueteros hareketinin kurucu ve liderlerinden olan Toprak ve İnsan Yerleşimleri Bakanı Luis DïElía ise, kaygı verici bir gelişme ile karşı karşıya olduğumuzu.
Her yerde aranıyor
Bakanlar kurulu başkanı Alberto Fernandez, Lopez kaybolduğu sırada New York'ta bulunan cumhurbaşkanı Nestor Kirchner'le eşi senatör Cristina Fernandez'in konuyla ilgili olarak ayrı ayrı telefon ettiklerini, gelişmeleri dikkatle izlediklerini açıkladı.
Buenos Aires eyalet hükümeti farklı güvenlik birimlerini arama çalışmalarına sevk etti ve bunlar arasında irtibat kuracak bir Birleşik Koordinasyon Komitesi oluşturdu. İhbarların değerlendirileceği telefon hatları da kuran yerel hükümet, Lopez'in bulunmasını sağlayacak bilgiyi verenlere 200 bin pezo (yaklaşık 67 bin ABD doları) ödeyeceğini bildirdi. Eyalet valisi Felipe Sola arama çalışmalarında görevlendirilen birimlerin farklı yasadışı merkezlerle irtibatlı olması ihtimaline karşı, bu çalışmaların insan hakları kuruluşlarının ortaklığında sürdürüleceğini söylüyor. Benzer bir yapılanma Buenos Aires Özerk Kenti hükümeti nezdinde de oluşturulmuş durumda.
Polis ve jandarmanın yanı sıra özel oluşturulan bir psikologlar ekibi de tanıklıkları, mahkeme kayıtlarını, yazışmaları inceleyerek olasılıkları saptamaya çalışıyor. Merkezi hükümetin içişleri bakanı Anibal Fernandez'se kayıp çocukları hareketi H.I.J.O.S üyeleriyle yaptığı görüşmede, bir araştırmacılar ordusunun görevlendirildiğini, arama çalışmalarının tüm ülke sathında sürdürüldüğünü açıkladı. Ancak tüm hastane, mezarlık, karakol ve boş sahaların taranmasına karşın Lopez'e dair hiçbir ipucu elde edilebilmiş değil.
Plaza de Mayo'da buluşma
Arjantin'de bir yandan arama çalışmaları devam ederken, diğer yandan da, yurttaş örgütleri sokaklara çıkarak endişelerini duyurmaya çalışıyor.
Buenos Aires ve La Plata kentlerinde düzenlenen gösterilerde, demokrasiye sahip çıkan herkes göreve davet edildi.
25 Eylül akşamı ise Plaza de Mayo Anneleri, sendikalar, öğrenciler ve sol kesimler yerel saatle 18.00'de Mayo meydanında kitlesel bir buluşma gerçekleştirecekler. Lopez için düzenlenen yürüyüşlerin başını çekenlerden Nobel barış ödülü sahibi Adolfo Perez Esquivel, eski günlerin yeniden gelmesini istemeyenleri sokağa çağırıyor. (GÇ/TK)
