IPS İletişim Vakfı'nın düzenlediği, Kadir Has Üniversitesi'nde gerçekleşen Okuldan Haber Odasına (OHO) 2014’ün ilk gününde “Gazeteciliğe Başlarken” başlıklı oturumda Habertürk.com'dan gazeteci Işıl Cinmen konuştu. Gazeteciliğe başlama serüvenini ve gazetecilik hayatını anlatan Cinmen, genç gazeteci adaylarına, mesleğe başlamadan önce “Ben neden bu işi yapmak istiyorum?” sorusunun cevabını bulmaları gerektiğini ifade etti.
“Bu soruya bireysel olarak bir cevabınız olmalı ve bu cevabı kendi hayatınızla karşılaştırmanız gerek. Bunu anlayabilmek için staj yapmalısınız.
“Alternatif medyada mı, yoksa anaakım medyada çalışacağınıza karar vermeniz önemli. Kendinizi anaakım medya dışında konumlandırıp, ben burada olmak istiyor muyum sorusunu da sormanız gerek.
“Anaakım medyadan önce ifade özgürlüğü editörü olarak bianet’te çalıştım. bianet bana hiç öğrenmediğim anaakımda çalışmaya devam etseydim öğrenemeyeceğim şeyleri öğretti. Bir sene benim için okul gibi oldu. Haberin ilkeleri ve haber etiğini alternatif medyada öğrendim.
“Anaakımda kendi özel haberlerimi, özel içeriğimi oluşturarak anaakımı kırmaya çalışıyorum. Ama beni politikadan uzak tuttular.
"Alternatif medyada yapılan şey gazetecilikse anaakım medyadaki değil. Alternatif medyanın iktidardan bağımsız olması özgür haber yapmanızı sağlar. Ama etki alanı sınırlıdır. Aynı mesajı anaakımda veremezsiniz. Ama söylediğiniz şey daha fazla kişiye ulaşır.”
Önemli olan tarafken objektif olmak
“Tarafsız gazeteci olmaz. Her zaman tarafınız olur. Haksızlığa uğrayanın tarafında olabilirsiniz ama tarafken objektif olmayı başarmak gerek. Doğrunun ve haksızlığa uğrayanın tarafında olmak çok önemli."
Cinmen gazeteciliğin kendisi için tanımını şöyle yapıyor: “İlkeli bir laf taşıyıcılığı”.
“Bir bilgi alıyorsun ve bunu herkes duysun istiyorsun. Kimi zaman mikroplu, kimi zaman sinekli, kimi zaman da tatlı."
Gazetecinin kimsenin çıkarını kollamakla sorumlu olmadığını söyleyen Cinmen’e göre gazeteci sadece doğru olduğunu bildiği bilgiyi aktarmalı.
“Gerçekten önemli ve insanların bilgi alma hakkı çerçevesinde değerlendirecek bir haber ile karşılaşıldığında gazetecinin çalıştığı kurumdan feragat edip, yol ayrımına girmesi gerekebilir.”
“Ana akım medyada, para yok sömürü çok”
“Anaakım medyada para yok, sömürü çok” diyen Cinmen, gazeteciliğin bir hak arama mesleği olduğunu ifade ederek, bu sömürüden ancak gazetecilerin kendi haklarını arayarak kurtulabileceğini ifade etti.
“Ancak kendi çabanızla ve bireysel bir çıkışla sömürüden kurtulabilirsiniz. Anaakım medyada altı gün çalışılıyor. İnanılmaz bir ritim ve gereksiz stres altında tabii. Böyle gazetecilik olmaz. Bu sistemde bir hata var.
“Hak verilmez alınır. Kimse size o hakları vermeyecek ve kimse o vicdan azabını çekmeyecek. Siz bu hakkı kendiniz almak zorundasınız ve bu sürece de kendi hakkınızı arayarak başlamalısınız.
“Gazetecilik bedava yapılacak bir iş gibi algılanıyor. Hep kovulunca yerine ücretsiz çalışacak biri gelebilir riski var.”
Gazeteci sansüre karşı mücadele yöntemleri geliştirmeli
Anaakım medyadaki en büyük sorunun sansür olduğunu belirten Cimen, gazeteci olarak kendi mücadele yöntemlerini geliştirmenin önemini vurguladı.
“Medya patronları, gazeteciler istediklerini söyleyebilsin diye uğraşmaz. Gazetenin içinde bireysel olarak mücadele yolunu bulmak önemli. Genel yayın yönetmeni de patronaj aracılığıyla iktidarla dengeyi kurabilecek insanlar ve gazetecinin sansüre uğramasını engellemez.
“Sansürü aşmanın yolunu kendiniz bulacaksınız. Ben bir şeyi direk söylemek yerine dolaylı söylüyorum. Kendime ihanet etmeden bir şekilde haberi veriyorum. Bu da benim mücadele yöntemim.
“Bu mesleğin içinde hayatta kalmak istiyorsanız otosansür gerekli; fakat bir yanıyla da zorlayıcı bir mekanizma. Otosansür konusunda okuyucu yorumları çok önemli. Genel yayın yönetmenleri bu yorumları önemsiyor, sansür uyguluyor ve gazeteciyi otosansüre zorluyor.
“Okuyucu kitlesi değişmek istemiyor. Kendi düşüncesinin tekrarlanmasını, yüksek sesle duyulmasını talep ediyor ve gazeteciyi zorluyor.”
Gazetecilik herkesin kendi yolculuğu
Genç gazeteci adaylarına dijital gazetecilik ve mobil yayıncılık konusunda kendilerini geliştirmeleri gerektiğini anlatan Cinmen geleneksel gazetecilik artık sona yaklaştığını belirtti.
“Sözcüklerimiz bir kulağınızdan girip öbüründen çıksın. Çünkü herkes kendi yolunu çiziyor. Sistem kurulu ve o çark işliyor. Öğütülebilir ya da sıçrayabilirsiniz. Bu hepinizin kendi yolculuğu olacak” diyerek konuşmasını sonlandırdı. (MF/HK)
