Fotoğraf: Polat Çağlayan / Evrensel
- Sosyal medya işçilerin birincil haber kaynağı haline geldi.
- Haberleri öncelikli olarak basılı gazetelerden izleyenler yok denecek kadar az.
- İşçiler COVID sürecinde ekonomik alanda tedbirlerden memnuniyetsiz.
- Haberlerin takip edilme kanalına göre memnuniyet anlamlı düzeyde değişiyor.
- Televizyon tercihinde Fox TV, gazete tercihinde Sözcü gazetesi öne çıkıyor.
Bu çıkarımlar Birleşik Metal-İş Sendikası’nın 1068 üyesiyle yapığı “COVID-19, Medya ve Ekonomi Politikaları” başlıklı anketin sonuç raporundan.
Araştırmaya göre, işçilerin büyük bir kısmı haberleri öncelikli olarak Facebook ve Twitter gibi sosyal medya kanallarından takip ediyor. Öncelikli haber kaynağı basılı gazete olanların oranı sadece yüzde 1 düzeyinde kalıyor.
Siyasal iktidarın COVID-19 sürecinde aldığı ekonomik tedbirler ile işgücü piyasalarına yönelik aldığı tedbirleri beğenenlerin oranı son derece düşükken, haber kaynağına göre beğeni oranları arasında anlamlı farklar görülüyor.
Kısa çalışma uygulaması görece olarak en fazla beğenilen uygulama iken, ücretsiz izin ödeneği (nakdi ücret desteği) en az beğeni alan uygulama oldu.
Basılı gazete okunmuyor
Araştırmaya katılan işçiler günlük haberleri ağırlıklı olarak yüzde 51,5 ile Facebook, Twitter ve benzeri sosyal medyada mecralarından takip ettiklerini ifade etti.
İkinci önemli haber kaynağı ise gazetelerin internet sayfaları oldu. Gazetelerin internet sayfasından haberleri takip ettiklerini söyleyenlerin oranı yüzde 24,8.
Araştırma ‘basılı gazete’ okuma alışkanlığının neredeyse bittiğini ortaya koydu. İşçilerin yalnızca yüzde 1,2’si birincil haber kaynaklarının basılı gazete olduğunu söyledi.
Birincil haber kaynağı televizyon olanların oranı ise yüzde 20’ye gerilemiş durumda.
En çok tercih edilen gazeteler
“Günlük hayatta aşağıdaki gazetelerden hangilerini okumayı tercih edersiniz?” sorusuna cevap verenler içinde en büyük kesimi yüzde 38 ile “hiçbiri” diyenler oluşturdu.
Birden çok seçeneğin işaretlenebildiği soruda Sözcü gazetesi yüzde 33 ile en çok okuma tercihi olan gazete oldu. Sözcü’yü, Cumhuriyet ve Posta gazetesi takip etti.
Sıra | Gazete | Terich edenlerin oranı |
1 | Sözcü | 33,40% |
2 | Cumhuriyet | 22,1% |
3 | Posta | 15,40% |
4 | Hurriyet | 12% |
5 | Milliyet | 11,90% |
6 | Sabah | 11,20% |
7 | Evrensel | 8,90% |
8 | Birgün | 8,50% |
9 | Akşam | 7,30% |
10 | Takvim | 5,20% |
En çok tercih edilen televizyon kanalları
İşçilerin izlemeyi en çok tercih ettiği televizyon kanalı da yüzde 56 ile Fox TV oldu. Fox TV’yi yüzde 21,4 ile TRT, yüzde 21 ile Halk TV izledi.
No | Televizyon Kanalı | Oran (%) |
1 | Fox TV | 56,37% |
2 | TRT | 21,44% |
3 | Halk TV | 20,69% |
4 | NTV | 19,01% |
5 | CNNTurk | 17,70% |
6 | HaberTurk | 17,51% |
7 | Show TV | 14,98% |
8 | ATV | 12,55% |
9 | Kanal D | 12,27% |
10 | A Haber | 9,08% |
Araştırmaya göre birincil haber kaynağı televizyon olanlarla, sosyal medya olanlar seçilmiş TV kanalları noktasında önemli oranda farklılaşıyor.
TRT izleme oranı birincil haber kaynağı televizyon olanlarda, birincil haber kaynağı sosyal medya olanlara göre yaklaşık 2 kat, A Haber izleme oranı ise birincil haber kaynağı TV olanlarda, birincil haber kaynağı sosyal medya olanlara göre 3 kattan fazla durumda.
Kanal | TV | Sosyal Medya |
Fox TV | 55,3% | 56,2% |
TRT | 31,5% | 15,8% |
NTV | 24,2% | 14,7% |
CNNTurk | 21,5% | 13,8% |
Show TV | 20,5% | 13,5% |
HaberTurk | 19,6% | 15,1% |
Kanal D | 19,2% | 9,6% |
A Haber | 18,7% | 5,1% |
ATV | 18,7% | 9,1% |
Halk TV | 17,4% | 18,9% |
İşçilerin iktidara bakışı haber kaynağına göre değişiyor
Araştırmaya katılan işçilerin yüzde 76,6’sı COVID-19 sürecinde hükümetin aldığı ekonomik tedbirlerden genel olarak memnun değil. Bu oran birincil haber kaynağına göre değişkenlik gösteriyor.
Memnuniyetsizlik birincil haber kaynağı Facebook, Twitter gibi mecralar olanlarda yüzde 82,6’ya ulaşırken, birincil haber kaynağı TV olanlarda bu oran yüzde 66’ya geriliyor.
.png)
Hükümet koronavirüs sürecini nasıl yönetti?
Hükümetin koronavirüs kaynaklı kriz sürecini başarılı bir biçimde yönettiğini düşünenlerin oranı, hükümetin ekonomi alanında aldığı tedbirlerden memnun olanlara göre daha yüksek.
Kriz sürecinin iyi yönetildiğini düşünen işçiler, ankete katılan işçilerin üçte birini oluştururken, bu oran birincil haber kaynağı televizyon olanlarda yüzde 35,9’a yükselmekte, birincil haber kaynağı sosyal medya mecraları olanlarda yüzde 15,7’ye gerilemekte.
TRT’nin özellikle televizyonu birincil haber kaynağı olarak görenlerde önemli bir payı var. Ancak Fox TV her koşulda tüm birincil haber kaynağı tercihi olanlarda öne çıkıyor.
.png)
Araştırmaya göre hükümetin aldığı politikalar açısından işçilerin en az memnun olduğu konu ücretsiz izin ödeneği olurken, görece en çok beğenilen kısa çalışma ödeneği uygulaması oldu.
Buna göre birincil haber kaynağı TV olanlarda ücretsiz izin ödeneği uygulamasını çok beğenenlerin oranı yüzde 9,4, beğenenlerin oranı 11,6, hiç beğenmeyen ya da beğenmeyenlerin oranı yüzde 72,4 oldu.
Buna karşın kısa çalışma ödeneği uygulamasından, birincil haber kaynağı televizyon olanların yüzde 15,7’si çok memnun, yüzde 21,5’i memnun olduğunu ifade etti.
Birincil haber kaynağı televizyon olanlar arasında hiç memnun olmadığını ya da memnun olmadığını ifade edenlerin oranı ise yüzde 54,5 oldu.
Birincil haber kaynağı sosyal medya kanalları olanlarda ise ücretsiz izin ödeneği en beğenilmeyen, kısa çalışma ödeneği ise görece en memnun kalınan uygulama oldu.
Memnuniyet oranı bu kanallar için toplamda, ücretsiz izin için yüzde 9,9, kısa çalışmada yüzde 20,9 oldu.
"Hükümetin COVID-19 tedbirleri başarısız"
Araştırmanın değerlendirme kısmında ise şu yorum yapıldı:
Araştırma sonuçları bize haber alma kanalları ile hükümetin politikalarını destekleme/beğenme arasında bir ilişki olduğunu ortaya koydu. Sosyal medyayı birincil haber kaynağı olarak kullananlar, televizyonu birincil haber kaynağı olarak kullananlara göre daha fazla oranda hükümetin COVID-19 sürecinde aldığı tedbirleri yetersiz/başarısız görüyor.
Bir diğer bir konu ise basılı gazetelerin artık öncelikli bir haber kaynağı olmaktan çıkması. Sosyal medyanın işçiler arasında temel bir haber kaynağı haline dönüşmesi dijital dönüşümün somut bir göstergesi. Haber kaynağının çeşitlenmesi, siyasal iktidarın medya üzerinden kurmaya çalıştığı, iletişim stratejilerini akamete uğratıyor.
Yine çalışma kapsamında elde edilen temel bir bulgu, birincil haber kaynağı televizyon olanların okudukları karşısında daha fazla oranda etki altında kalması.
Araştırma yöntemi Araştırmayı 5 Temmuz-20 Ağustos 2021 tarihleri arasında Dr. Fulya Apaydın, Doç. Dr. Serkan Öngel, Doktora Öğrencisi Jonas Schmid ve Dr. Erol Ülker yürüttü. Araştırma kapsamında, sendikanın aidatlı 25 bin üyesinden telefon kaydı olan 16 binine, mesaj gönderilerek gerçekleştirildi. Anket formunu 1068 işçi dolmudu. İşçilerin demografik özellikleri Araştırmaya katılan işçilerin yüzde 92,5 erkek, yüzde 7,5’i kadın. 35 yaş altı işçilerin oranı yüzde 47.6 iken, 36-45 yaş grubu araştırmaya katılan işçiler yüzde 42,9’unu oluşturdu. 46-40 yaş işçilerin oranı ise yüzde 9,6 olarak gerçekleşti. İşçilerin yüzde 38’i meslek lisesi, yüzde 26’sı meslek yüksek okulu ve üniversite mezunu. Dört işçiden biri net gelirinin 5000 TL ve altında olduğunu ifade etmiştir. Emeklilik yaşı için 30 yıl ve üzeri süre ile beklemek zorunda olanların oranı yüzde 31,3. İşçilerin yüzde 89’u borçlu olduğunu ifade ediyor. 50 bin ve üzeri borcu olanların oranı yüzde 38,9. İşçiler borçlanma kanalı olarak yüzde 69 özel, yüzde 15,5 kamu bankalarını kullanıyor. |
(HA)
