Tasarı ile ilgili olarak bianet'e konuşan Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Süleyman Çelebi, ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Genel Sekreteri Şükran Doğan, çalışanların haklarının yokolacağını ve ancak parası olanların sağlık hizmeti alabilir hale geleceğini söylüyor.
SSK hastanelerinin işçi ve işveren primleri ile oluşturulduğuna dikkat çeken sendika temsilcileri devrin hukuken yanlış olduğunu söylüyor.
Tasarının SSK hastanelerinin daha sonra yerel yönetimlere devredilerek özelleştirilmesinin önünü açacağını vurgulayan sendika temsilcileri, yasa hazırlanırken sosyal tarafların görüşünün alınmadığını, dünyada benzer sistemler uygulayan ülkelerde sağlık hizmetlerinin çöktüğünü belirtiyor.
SSK'ların Bakanlığın altında bulunan hastanelerden daha verimli olduğunu söyleyen Çelebi ve Doğan, yasa tasarısı değişmeden kanunlaştığı takdirde eyleme gideceklerini belirtiyor.
"Bakan hakkında suç duyurusunda bulunacağız"
DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, "Bu yasa ile tamamen işçilerin ve işverenlerin primleriyle kurulmuş olan SSK'ler hukuki olmayan bir yöntemle Sağlık Bakanlığı'na devredilmek isteniyor. SSK özerk bir kurumdur ve mal varlıkları siyasi bir kararla devredilemez" dedi.
SSK'ların devrinin anayasaya aykırı olduğunu söyleyen Çelebi, "Sağlık bakanı yasa çıkmadan Valiliklere devrin altyapısının oluşturulması için genelge göndererek suç işledi. Suç duyurusunda bulunacağız" dedi.
"Devir, özelleştirme çabası"
Çelebi, SSK'lerin devrinin Genel Sağlık Sigortası'yla (GSS) birlikte düşünüldüğünde sağlık hizmetlerinin özelleştirme çabasının uzantısı olduğuna dikkat çekti.
"Bugün Sağlık Bakanlığı bünyesinde toplanan kamu hastaneleri yakın gelecekte yerel yönetimlere ardından da özel sektöre devredilecek. Kamu sadece sağlık hizmeti satın alır hale gelecek; sağlık hizmeti üretimi sadece özel hastaneler tarafından sağlanır hale getirilecek.
Bu koşullarda, temel bir insan hakkı olan sağlık hakkı piyasada fiyatlandırılacak, yani metalaştırılacak ve herkes parası kadar sağlık hakkına sahip olacak".
SSK'lar devlet hastanelerinden verimli
Çelebi, bu durumdan en fazla yoksul kitlelerin zarar göreceğini vurguladı.
"Sağlık siteminin bir çok problemi var. Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerin de durumu ortada. SSK'ler Sağlık Bakanlığı'nın personel sayısının beşte biriyle, yatak kapasitesinin yedide biriyle ülke nüfusunun yarısına hizmet veriyor.
SSK'lardaki temel sorunların nedeni siyasi iktidarın özerk yapıya müdahalesidir ve bu sorunlar bilinçli şekilde uygulanan özelleştirme politikalarının sonucudur".
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu'na (KESK) bağlı SES Genel Sekreteri Şükran Doğan da, yasa tasarısını hastaneleri işletmeye döndüreceğini, çalışanların sözleşmeli olarak iş güvencesinin yokolacağını belirtti.
Yasa tasarısı hazırlanırken sosyal tarafların görüşlerinin alınmamasını eleştiren Doğan "SSK mülkleri özel hukuk statüsündedir. Şayet hükümetin sağlığın sunumunu tek elden planlama ve verme gibi bir gayreti varsa o halde özel sektör hastanelerini de Sağlık Bakanlığı'na devretmesi gerekmektedir" dedi.
Kamu yönetimi temel kanun tasarısı ile Sağlık Bakanlığına bağlı bulunan hastanelerin yerel yönetimlere devri öngördüğünü hatırlatan Doğan, "Nitekim yasa tasarısının gerekçesinde devir alınacak olan SSK hastanelerinin daha sonra yerel yönetimlere devrinden bahsedilmektedir. Bu şekilde yerelde özelleştirme uygulamasına SSK hastaneleri de dahil olacaktır" dedi.
Doğan "Tüm istatistiki veriler SSK hastanelerinin Bakanlığa bağlı hastanelerden daha verimli çalıştığını gösteriyor. Ama SSK'lar fiziki yetersizlikler dolayısıyla sorun yaşıyor" dedi.
"Bakan bu uygulamaya karşı çıkanları dinozorlukla suçluyor. Oysa başta Yunanistan, Portekiz, İtalya olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri GSS'den vazgeçip, sağlık giderlerini genel bütçeden karşılama yoluna gidiyor".
İstatistikler
Başbakanlık 2005 yılı Programına göre sosyal güvenlik kuruluşlarının 2004 yılı sonu itibarı ile tahmini 12 katrilyon 382 trilyon sağlık giderleri bulunduğuna dikkat çeken Doğan şöyle devam etti:
"2004 yılı bütçesi ile de kamuda çalışan memur ve işçilerin sağlık gideri ise 2 katrilyon 900 trilyondur. 2004 yılında kamunun sağlık gideri harcaması 15 katrilyon 282 trilyondur. Özel sektör ve cepten ödenen sağlık harcamaları ile de toplam harcama 21 katrilyonun üzerine çıkmaktadır.
SSK Türkiye nüfusunun 35 milyonuna 148 yataklı hastanesindeki 33 bin 963 yatağı ve 425 yataksız dispanseri ile toplam 53 bin 985 personelle sağlık hizmeti vermektedir. Bu personelin 30 bin 691'i sağlık personelidir. 2002 yılı sonu itibarı ile SSK sağlık personeli Türkiye sağlık personelinin yaklaşık yüzde 8'i ile hizmet vermektedir".
Öneriler
Doğan, sendika olarak herkese eşit, ulaşılabilir, nitelikli ve ücretsiz sağlık hizmeti verilmesini istediklerini belirterek önerilerin şöyle sıraladı:
* Sağlık hizmeti sunumu ile finansmanı birbirinden ayrılmayarak, kamu tarafından verilmeli,
* Sağlık giderleri genel bütçeden karşılanmalı,
* Koruyucu sağlık hizmetlerine öncelik verilmeli,
* Koruyucu sağlık hizmetinden tedavi edici sağlık hizmetine sevk zinciri oluşturularak, kuyruklar bu şekilde azaltılmalı,
* Bütçeden sağlığa yeteri kadar pay ayrılmalı,
* Tüm bunlarla birlikte sağlık kuruluşları tek elden koordine edilmeli,
* SSK'nın yönetimi işçi, işveren ve kurum çalışanlarına bırakılmalıdır.
"Tasarısı yasalaşırsa eyleme gideceğiz"
Çelebi, SSK'lerin devriyle çalışanların kazanılmış haklarının da gasp edileceğini vurgulayarak, "Sağlıkta uygulanan dönüşüm politikaları hükümetine aşan bir uygulamadır ve IMF'nin dayattığı şablonun bir parçasıdır.
Devirden sonra çalışanlar ve emekliler sağlık hizmetleri satın almak zorunda kalacak ve parasını ödeyebildikleri kadar sağlıklı kalacak" dedi.
Çelebi, Emek Platformu bileşenleri olarak eylemlerini sürdüreceklerini; yasa tasarısının yasalaşması durumunda da Şubat ayı içerisinde üretimden gelen güçlerini sonuna kadar kullanacaklarını söyledi.
Benzer sistemlerin uygulandığı ülkelerde sağlık hizmetlerinin çöktüğünü söyleyen Çelebi, "Hükümet SSK'lerin devrinden önce kamudan sağlığa ayrılan payı ortalama Avrupa ülkeleri seviyesine çıkarılmadır" dedi.(KÖ/EÜ)
