Balıkesir'deki İşbir Sentetik fabrikasındaki direniş 13. gününde. Hem direnişteki işçilere destek ve moral ziyareti için, hem de oradaki atmosferi yakından görebilmek için biz de direnişin 10. gününde (9 Temmuz) aralarında yerimizi aldık.
2000 işçi 63 taşeron firmada çalışıyor
İşçileri, emsali çok görülmüş bu zulme maruz bırakan İşbir Sentetik'te toplam 3000 işçi çalışıyor. Bunların 1000'i ana firmada görevli. Geriye kalan 2000 işçi ise tam 68 taşeron firmada çalışıyor.
4 Temmuz'da Bakanlık tarafından yapılan teftişte 4857 sayılı yasanın 3. maddesine muhalefetten muvazaalı taşeron işleyişi sebebiyle 1.5 milyon lira para cezası alan İşbir Sentetik, işçilerin kiminin başka bir işletmede muslukçu, kiminin bir oto galeride çalışan olarak sigortada geçmesine göz yummuş, 11'er aylık sözleşmelerle işçilerin kıdem almalarını engellemiş, nihayetinde gerçekle yüzleşen işçilerin örgütlü mücadelesinden hıncını almaya başlamıştır.
Sendikalı işçiler, tek tek tespit edilip fabrikanın özel güvenlik birimlerince zor da kullanılarak işten atılmıştır. Kimi sendikalılar uzun süredir ödenmeyen ücretlerinin bir bölümü, bir yıllık tazminat ve yıllık izin gibi maddelerin bulunduğu sözleşmelerle kandırılmaya çalışılmış, kimi zor kullanılarak notere götürülüp sendikadan ayrılmaya zorlanmış. Nihayetinde toplam 50 işçi sendika üyesi oldukları gerekçesiyle işten atılmış, ancak sigortanın istediği işten atılma sebebinin bildirildiği belge bile İşbir tarafından işçilere veril(e)memiştir.
Sendikalı oldukları gerekçesiyle işten atılan direnişçiler haricinde şu an hala görevlerine devam eden fabrika işçileri, aylardır doğru düzgün maaşlarını almış değiller. Son 10 gündür süren direniş sayesinde fabrikaya açılan soruşturma neticesinde yapılmakta olan teftişten dolayı, çalışanlar "parça parça" da olsa ücretlerini daha yeni yeni almaya başlamışlar.
İşçiler, yolda direnlerle karşılaşmasın diye...
Çadırda geçen gün içinde, fabrika yetkililerinin, işçilerin örgütlenmesini ve arkadaşlarının direnişlerini görmelerini engellemek için düştüğü durumlara da tanık olduk. Mesai dönüşümünde gelen-giden işçi servisleri, bugüne dek hiç kullanmadıkları yollardan, dağların etrafından dolaşıp bir başka kapıdan girdiler içeri.
Misafir olduğumuz direniş çadırında bizleri ağırlayan işçilerden, Akın Çavdar (23), Yavuz Cambaz (36), Bahri Ünver (45), Feyyaz (23) ve Tahsin Yetişir (21) ile iş yerindeki çalışma koşulları, sendikalı olmakla yaşadıkları sıkıntıları ve işten atılma süreçlerini konuşuyoruz.
12 saatlik uzun çalışma saatlerinden haftanın dört günü patates, bozuk makarna vs. kokan yemeklere, tuvaletlerin hijyenden yoksun oluşundan içme suyunu dahi herkesin yanında get.rmek zorunda kalışına, soyunmaya yerlerinin olmamasından (kadın işçilerin bile) maaşlarının aylardır yatmamasına, verilmeyen izinlerden keyfi pazar mesailerine kadar şikayetlerini dile getiriyorlar. Ancak hepsinin son cümlesi aynı: ''Hakkımızı alana, taleplerimiz gerçekleşene kadar; buradayız.''
Çalışma koşullarının sosyal yaşamdaki izdüşümleri
İşbir Sentetik fabrikası, Balıkesir'in en meşhur işletmesi sayılabilir. Fabrika içindeki çalışma koşulları bir yana, sosyal yaşamdaki izdüşümü bile tam bir trajedi. Örneğin bir İşbir işçisinin, bakkaldan veresiye yazdıramadığı, Balıkesir merkezinde kiralık ev tutamadığı (cama asılan ilanlarda dahi vurgulanmakta), hatta ''oğlunuz ne iş yapıyor?'' sorusuna verilen "İşbir'de çalışıyor" cevabıyla kız evinden hüsranla dönüldüğü bir hususta, aslında bize de edecek fazla bir kelam kalmıyor.
8 Temmuz'da gelen bilirkişi heyeti fabrikada incelemelerde bulundu. Merkez ve ilçelerden bazı sendika, parti ve örgütlerin de destek verdiği direniş, halen devam ediyor. (CB/NV/ŞA)
