İran seçimleri: Kartlar yeniden karılacak mı?

*Fotoğraflar: AA. 

CNN International analizine göre "İran'ın bir sonraki cumhurbaşkanının karşı karşıya olduğu zorlukların listesi, en yetenekli liderleri bile zorlayabilir."

İran, 2015 nükleer anlaşmasını nasıl canlandıracağı konusunda ABD ile ve bölgesel düşmanı Suudi Arabistan ile görüşmelerde bulunuyor.

Ülke bir ekonomik krizin sancıları içinde ve reform için artan bir baskı altında. Ve 82 yaşındaki Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney'in planları hakkında artan sorular var.

Yine CNN'in yorumuna göre "Bu değişim dalgalarının ortasında, İran'ın seçkinleri, İslam Cumhuriyeti'nin bir sonraki yüzünün muhafazakar köklerle ve tarihinin en karanlık bölümlerinden bazılarıyla doğrudan bağlantılı bir figür olması gerektiğine karar verdi."

"Ölüm komitesinin" parçası olmakla suçlanıyor

Bahsettikleri isim İran yargısının başındaki isim ve en güçlü aday olarak görülen İbrahim Raisi. 

Raisi, İranlı muhaliflere yönelik baskıda rol oynayan isimlerden biri olarak görülüyor.

İran İnsan Hakları Merkezi (CHRI), onu 1988'de 5 bin siyasi mahkumun infazını denetleyen dört kişilik bir "ölüm komitesinin" parçası olduğu için insanlığa karşı suç işlemekle suçlamıştı. 

Görev süresindeki tartışmalı yargı kararları arasında, alkol tüketimi gerekçesiyle bir kişinin onlarca yıldır ilk kez idam edilmesi vardı.

"İşler karanlık bir yöne gidiyor"

Atlantik Konseyi uzmanı olan İran'dan Holly Dagres, CNN'e "İran daha da baskıcı bir devlet haline geliyor ve İbrahim Raisi gibi elleri kana bulanmış birisiyle, işlerin son zamanlarda gördüğümüzden daha karanlık bir yöne gittiğini görebilirsiniz" dedi.

60 yaşındaki Raisi, Mayıs ayında adaylık başvurusundan önce yaptığı açıklamada, "Ülkenin idari yönetiminde değişiklikler yapmak, yoksulluk, yolsuzluk, aşağılama ve ayrımcılıkla mücadele etmek için bağımsız olarak geldim" demişti.

Televizyon tartışmasında yedi aday

Geçen hafta ise İran'ın cumhurbaşkanlığı adayları, üçüncü ve son televizyon tartışmaları sırasında bir kez daha karşı karşıya geldi.

AlJazeera'nin haberine göre beş muhafazakar, bir ılımlı ve bir reformcu olarak kategorize edilebilecek yedi aday Cumartesi günü televizyonda yolsuzlukla mücadele, yönetimde revizyon gibi konuları tartıştı. 

Nükleer anlaşma, Trump ve yaptırımlar

Ancak habere göre adaylar eski ABD Başkanı Donald Trump'ın tek taraflı olarak geri çektiği nükleer anlaşmadan bu yana ABD'nin uyguladığı sert yaptırımlara çok daha odaklandı. 

İran'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinden önce anlaşmayı yeniden tesis etmek için bir uzlaşıya varılması olası görünmüyor.

İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile nükleer tesislerini izlemeye devam etmek için yaptığı anlaşmanın içeriğinin bir aylık uzatması ise 24 Haziran'da sona eriyor.

Ahmedinejad'ın adaylığı onaylanmadı 

İran muhalefeti ve ülkenin eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad gibi adaylığı onaylanmayan isimler, halkı seçimleri boykot etmeye çağırıyor. 

Raisi'yi desteklediği söylenen İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ise son konuşmasında seçime katılımın öneminin altını çizdi ve halka sandığa gitmesi için seslendi.

• NOT: Aday olmak için 300'den fazla başka kişi de başvurdu. Ancak hepsi Muhafız Konseyi tarafından incelemeye tabi tutuldu.

Ahmedinejad, bugün Euronews'a verdiği röportajda ise "Obama adayken, bir çok kez İran'a yönelik politikalarda değişiklik vaat etti, ülkeler bunu memnunlukla karşıladı. Maalesef sözünü tutamadı ve fırsatı kaçırdı. Umarım, Biden şansını kullanır" dedi.

TIKLAYIN - Joe Biden'ın ilk ödevi: İran

Ahmedinejad, kendisi ve diğer adayların seçime girmesini engelleyen Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin halkın iradesini hiçe saydığını söyledi.

Cuma günü İran'da yapılacak seçimler öncesi tablo kabaca bu, klişe tabiriyle İran seçimlerinin "Ortadoğu'da kartları yeniden karıp karmayacağını" seçim sonrası gelişmeler gösterecek.

(PT)