İran'da cumhurbaşkanlığını belirleyecek seçimler bu sabah yerel saatle 8:00'de başladı. Seçiimde öne çıkan iki aday, şimdiki cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ve Mir Hüseyin Musavi.
Gözlemciler 46 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede seçime katılım oranının belirleyici olacağını, "yüzde 65'in üzerindeki katılımın Ahmedinecad dönemini sona erdireceğini" öngörüyor.
İkinci tura kalma olasılığı yüksek
Ancak birçok gözlemciye göre seçimlerin ikinci tura kalma olasılığı yüksek. Seçim sistemine göre, adaylardan biri en az yüzde 50 oy alamazsa, ikinci tur en çok oy alan iki aday arasında geçecek.
Seçimlerde 52 yaşındaki Ahmedinecad ve 67 yaşındaki Musavi'ye göre çok daha geride kalacakları düşünülen iki aday daha var. Reformcu kanatta yer alan Mehdi Karubi ve eski Devrim Muhafızları yöneticilerinden Mohsen Rezai.
Ancak ülkede Humeyni dönemiyle birlikte gelen sisteme göre, asıl siyasi güç, "ruhani önder"de. Şu an Ayetullah Ali Hamaney'in oturduğu bu koltuk siyasi gücün dörtte üçüne sahip. İran ve muhafazakarlık üzerine çalışmalarıyla tanınan Doç. Dr. Yüksel Taşkın, Musavi'yi destekleyen reformcularla Ahmedinecad taraftarları arasındaki kuvvetli ayrımın bu noktada olduğunu daha önce bianet'e söylemişti. Reformcular, ruhani önderin siyasi gücünün azalmasını istiyor.
Ahmedinecad'ın desteği daha çok yoksullardan ve kırsal bölgelerden gelirken, Musavi'yi kentlerdeki orta sınıf, kadınlar ve gençler destekliyor.
Kim, ne diyor?
Musavi, para politikaları aracılığıyla ve üretimi artırarak ülkedeki enflasyonu tek haneli rakamlara indirmeyi vaat ediyor. Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre İran'da enflasyon Ahmedinecad döneminde yüzde 15'ten 2008'de yüzde 26'ya yükseldi. Ahmedinecad'sa, durumdan küresel enflasyonu sorumlu tutuyor, İran ekonomisinin istikrarlı hale geldiğini savunuyor.
Musavi bütün alanlarda özel sektörü kalkındırmayı savunuyor. Ahmedinecad yönetimi son dönemde devlet kurumlarını özelleştirmeye hız vermiş, üç bankayı özelleştirmişti.
Musavi, İran'ın nükleer programının yalnızca barışçıl enerji üretimi için olduğunu söylüyor, ancak uluslararası toplumdan gelen eleştirileri konuşmaya hazır olduğunu söylüyor. Ayrıca Barack Obama'nın yönetime gelmesiyle birlikte, ABD'yle ilişkilerin bir "tabu olmadığını" da dile getiriyor. Ahmedinecad seçilirse Obama'yı davet edeceğini daha önce açıklamıştı. Musavi, Ahmedinecad'ın dış politikasının İran'ın saygınlığını zedelediğini söylüyor.
Hem Musavi hem Ahmedinecad Obama yönetimiyle birlikte ABD'den tutumunda somut değişiklikler yapmasını istiyor. Bunların arasında İran'ın ABD'nin "terörü destekleyen ülkeler listesi"nden çıkarılması ve ABD'nin 1979'daki İslam devriminden sonra dondurduğu İran kaynaklı varlıkları serbest bırakması var.
İlk tur seçim sonuçlarının 24 saat içinde belli olması bekleniyor. (TK)
