* Fotoğraf: Nazan Özcan / bianet
Haberin Kürtçesi için tıklayın
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi başörtüsünü "düzgün bağlamadığı" gerekçesiyle "ahlak polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra götürüldüğü karakolda fenalaşarak 16 Eylül'de hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin öldürülmesine ilişkin açıklamada bulundu.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun 77. Oturumu için bulunduğu ABD'nin New York kentinde konuşan Reisi, "bir kişinin polis gözetimindeyken ölümünün soruşturulması gerektiğini" söyledi.
TIKLAYIN - İbrahim Reisi, başörtüsü takmayı reddeden Amanpour ile söyleşi yapmadı
Reisi'nin açıklaması, Amini'nin öldürülmesine tepki olarak ülke geneline yayılan protestolar sürerken geldi. Reisi, Amini'nin şiddet görmediğine dair iddiaları yineleyerek protestolara katılanların "yaptıklarının kabul edilemez olduğunu" söyledi. Reisi, ayrıca "Batı'yı ikiyüzlülükle" suçladı.
Başta başkent Tahran ve Tebriz olmak üzere İran'ın pek çok şehrinde devam eden protestolara güvenlik güçlerinin saldırısı ile birlikte can kaybı da artıyor.
İran resmi televizyonunda yer alan açıklamalarda dün (22 Eylül) itibariyle protestolarda 17 kişinin hayatını kaybettiği, ölenlerin arasında üç güvenlik görevlisinin de olduğu kaydedilirken Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) örgütü ölü sayısını en az 31 olarak açıkladı.
"Kameraların pilinin bittiğini söylediler"
Öte yandan, Mahsa Amini'nin babası Emcet Amini, BBC Farsça servisine olayla ilgili açıklamalarda bulundu.
Amini, kızının otopsi raporunu görmesine izin verilmediğini ve önceden herhangi bir sağlık sorunu olmadığını kaydetti. Amini, görgü tanıklarının kızının polis gözetiminde dövüldüğünü anlattığını söyledi:
"Oğlum onunlaydı. Bazı görgü tanıkları oğluma, ablasının polis minibüsünde ve karakolda dövüldüğünü söyledi.
"Oğlum, kızımı gözaltına almamaları için yalvardı ama o da dayak yedi, giysileri parçalandı. Güvenlik güçlerinin üzerindeki vücut kameralarının görüntülerini göstermelerini istedim ama kameraların pilinin bittiğini söylediler."
"Ayaklarında yara izi vardı"
"Kızımı görmek istedim ama beni içeri almadılar" diyen baba Amini, otopsi raporunu görmek istediğinde de doktorun kendisine, "Ne istersem onu yazarım, seni ilgilendirmiyor" yanıtını verdiğini söyledi.
Amini, aileye otopsiyle ilgili herhangi bir bilgi verilmediğini, kızının bedenini kefenlenmiş halde, tespit için sadece yüzüyle ayaklarını görebildiğini kaydetti: "Ayaklarında yara izleri vardı... Doktorlardan ayaklarına bakmalarını istedim, bana yaranın nedenine bakacaklarını söylediler ama hiç aramadılar... Beni görmezden geldiler, şimdi de yalan söylüyorlar."
Tahran Adli Tıp Kurumu'nun Genel Müdürü Mehdi Faruzeş, konuyla ilgili daha önce yaptığı açıklamada, "Başta ve yüzde yara izi yok, göz kenarlarında yara izi ya da kafatasında çatlak yok" demişti.
"Sağlık sorunu yoktu"
Emcet Amini, kızının sağlık sorunları olduğu ve bunun ölümüne yol açmış olabileceği iddialarını da reddetti:
"Yalan söylüyorlar. 22 yıllık ömründe birkaç soğuk algınlığı hariç hastaneye gitmedi. Hiçbir hastalığı yoktu, hiç ameliyat geçirmedi."
İranlı yetkililer, konuyla ilgili yaptıkları açıklamada Amini'nin kalp rahatsızlığı sonucu hayatını kaybettiğini söylemişti.
Ne olmuştu?
Doğu Kürdistan'ın Sakız kentinden başkent Tahran'a akrabalarını ziyarete gelen genç kadın erkek kardeşinin kullandığı aracı durduran ahlak polisince gözaltına alınmıştı. Kardeşine, nasihat edilip serbest bırakılacağı söylenerek götürülen genç kadının, gözaltına alındıktan iki saat sonra komaya girdiği ve kaldırıldığı hastanede öldüğü ortaya çıktı.
Devlet televizyonu Amini'nin dövüldüğü iddialarını yalanlayarak, polisin genç kadını "nasihat etmek ve eğitmek" üzere karakola götürdüğünü ve orada kalp krizi geçirdiğini söyledi. Akrabaları, kadının herhangi bir kalp rahatsızlığı olduğunu yalanladı.
Devlet televizyonu bir polis karakolunda Amini olduğu söylenen bir kadının oturduğu koltuktan bir yetkiliyle konuşmak üzere kalktıktan sonra yere düştüğünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları yayınladı. Ancak görüntülerden kadının Amini olduğu doğrulanamadı.
Amini'nin dövülerek öldürüldüğü yolunda sosyal medyada yayılan iddialarını reddeden Tahran emniyeti açıklamasında, "Ayrıntılı araştırmalara göre, Amini'nin araca alınması sonrasında ve tutulduğu karakolda fiziksel bir temas olduğunu" reddetti.
Ancak, İran'ın yarı resmi Fars haber ajansı, Mahsa Amini'nin ahlak polisince dövülmesi nedeniyle komaya girdiğini duyurdu.
VoA'nın haberine göre genç kadının karakolda ölümünü eleştiren sosyal medya yorumcuları arasında, sözünü sakınmamasıyla tanınan reformcu eski milletvekili Mahmud Sadıki, Ayetullah Ali Hamaney'i olayla ilgili kamuoyuna açıklama yapmaya çağırdı. (SD)
-132.jpg)
