JÎNA MAHSA AMİNİ

İran’da protestolar sürüyor: Rapçi Toomaj Salehi de gözaltında

İran Devrim Muhafızları, “daha önce eşi görülmemiş bir güç kullanarak protestoları bitireceklerini” açıkladı. Bu açıklamaya rağmen protestocular dün de İran’ın pek çok şehrinde sokaklarda ve üniversite kampüslerindeydi.

İstanbul

İran’da protestolar sürüyor: Rapçi Toomaj Salehi de gözaltında

Londra'daki protestolardan. (Foto: AA)

İran'da "ahlak polisi" tarafından gözaltına alındıktan sonra 16 Eylül'de hayatını kaybeden 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini'nin ölümüyle başlayan protestolar, dün (30 Ekim) de pek çok şehirde devam etti.

Başkent Tahran başta olmak üzere, Meşhed, Zencan, Erak, Kürdistan, Senendec, İsfahan, Mazenderan, Şiraz, Hemedan, Kazvin şehirlerinde bulunan üniversitelerde öğrenciler protesto gösterileri düzenledi.

The Guardian gazetesinin aktardığına göre, İran İslami Devrim Muhafızları Başkanı Hossein Salami, Pazar günü düzenlenen protestolardan önce bir açıklama yaparak "daha önce eşi benzeri görülmemiş bir güç kullanarak protestoları bitireceklerini" söylemişti.

Salami'nin bu açıklamasına rağmen, dün de yüzlerce kişi sokaklara çıkarak öğrencilerin protestolara katıldıkları gerekçesiyle öğrenci yurtlarına düzenlenen baskınlarla gözaltına alınmasını protesto etti.

Yurtlara yapılan baskınlarda gözaltına alınan öğrencilerden bazıları, eğitim gördükleri üniversitelerin kampüslerine girişlerinin süresiz olarak yasaklandığını haber veren kısa mesajlar aldıklarını açıkladı.

"Yan yana durmazsak..."

Amini'nin ölümüne ve öğrencilerin gözaltına alınmasına karşı en büyük protesto gösterilerinden biri, İslami Azad Üniversitesi'nin başkent Tahran'daki merkez kampüsünde gerçekleştirildi.

Üniversitenin Kuzey Tahran kampüsünde de pek çok öğrenci protesto gösterisine katılırken güvenlik güçlerinin protestocu öğrencilere karşı göz yaşartıcı gaz ve havalı tabanca kullandığı görüldü.

Qazvin Uluslararası Üniversitesi'ndeki protestolara katılan öğrenciler, "Zahidan'dan Şiraz'a hayatımı feda edeceğim" sloganları atarken Mazandaran Üniversitesi'ndeki protestocu öğrenciler, "Yan yana durmazsak tek tek öldüreceğiz" sloganları attı.

Bazı üniversitelerde ise öğrenciler kantinlerde kadın ve erkek öğrencileri birbirinden ayıran duvarları yıktı.

Rapçi Toomaj Salehi gözaltında

İran'da hükümetin protestoları bitirme çabalarının bir parçası olarak muhalif isimlerden rapçi Toomaj Salehi de gözaltına alındı. İranlı yetkililer, bir aracın arkasında gözleri bağlı olarak fotoğrafını paylaştıkları Salehi'nin "ülkeden kaçmaya çalışırken gözaltına alındığını" iddia etti.

Salehi'nin ailesi ise bu iddiaya karşı çıkarak Salehi'nin Bahtiyari vilayetindeki evinden gözaltına alındığını duyurdu.

Savcılığın açıklamasına göre, rapçi Toomaj Salehi, "sisteme karşı propaganda yapmak" suçlaması ile yargılanacak.

Iran International'ın haberine göre, Salehi, İran'da devam eden hükümet karşıtı protestoları destekliyordu.

Ne olmuştu?

Doğu Kürdistan'ın Sakız kentinden başkent Tahran'a akrabalarını ziyarete gelen 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini, erkek kardeşinin kullandığı aracı durduran ahlâk polisince gözaltına alınmıştı. Kardeşine, nasihat edilip serbest bırakılacağı söylenerek götürülen genç kadının, gözaltına alındıktan iki saat sonra komaya girdiği ve kaldırıldığı hastanede öldüğü ortaya çıktı.

İran devlet televizyonu Amini'nin dövüldüğü iddialarını yalanlayarak, polisin genç kadını "nasihat etmek ve eğitmek" üzere karakola götürdüğünü ve orada kalp krizi geçirdiğini söyledi. Amini'nin akrabaları, kadının herhangi bir kalp rahatsızlığı olmadığını açıkladı.

Devlet televizyonu bir polis karakolunda Amini olduğu söylenen bir kadının oturduğu koltuktan bir yetkiliyle konuşmak üzere kalktıktan sonra yere düştüğünü gösteren güvenlik kamerası kayıtları yayınladı. Ancak, görüntülerden kadının Amini olduğu doğrulanamadı.

Amini'nin dövülerek öldürüldüğü yolunda sosyal medyada yayılan iddialarını reddeden Tahran emniyeti ise konuyla ilgili açıklamasında, "Ayrıntılı araştırmalara göre, Amini'nin araca alınması sonrasında ve tutulduğu karakolda fiziksel bir temas olduğunu" reddetti.

Ancak, İran'ın yarı resmi Fars haber ajansı, Amini'nin ahlâk polisince dövülmesi nedeniyle komaya girdiğini duyurdu.

VoA'nın haberine göre genç kadının karakolda ölümünü eleştiren sosyal medya yorumcuları arasında, sözünü sakınmamasıyla tanınan reformcu eski milletvekili Mahmud Sadıki, Ayetullah Ali Hamaney'i olayla ilgili kamuoyuna açıklama yapmaya çağırdı.